Меланхолија (knjiga)
| Melanholija 1, 2 | |
|---|---|
 Naslovna strana srpskog izdanja knjige Melanholija 1, 2, 2021. godina | |
| Nastanak i sadržaj | |
| Orig. naslov | Melancholia |
| Autor | Jun Fose |
| Zemlja |  Norveška |
| Jezik | norveški |
| Žanr / vrsta dela | roman |
| Izdavanje | |
| Datum | 1995, 1996. |
| Prevod | |
| Prevodilac | Radoš Kosović |
Melanholija, originalni nazivi (engl. Melancholia I) i (engl. Melancholia II) objedinjeni u jednu knjigu pod nazivim Melanholija 1, 2 (engl. Melancholia I & II) je roman norveškog pisca Jona Fosea iz 1995. prvi deo, i 1996. drugi deo.[1] Reč je o norveškom slikaru Larsu Hertervigu (1830–1902) i njegovom vremenu kao mladom studentu u Diseldorfu, gde je, agoniziran neuzvraćenom ljubavlju i sumnjom u svoju umetnost, doveden do mentalnog sloma. Radnja nastavaka iz 1996. je smeštena na dan Hertervigove smrti. Knjiga je na srpskom jeziku objavljena pod nazivom Melanholija 1, 2 2021. godine u izdanju Blum izdavaštva iz Beograda u prevodu Radoša Kosovića.[2]
Iako je prvobitno ovaj roman izdat u dva toma, danas autor insistira na tome da je u pitanju celina koja ne trpi zasebna izdanja.[3]
O autoru[uredi | uredi izvor]
Jun Fose (1959) je norveški književnik, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 2023. godine. Rođen je na zapadu Norveške u oblasti Haugesund, gde i danas povremeno živi, kao i u Austriji, ali i u „Pećini” u Oslu, počasnoj rezidenciji od nacionalnog značaja koju je kralj Norveške namenio isključivo za najvećeg živog umetnika. Napisao je više od 20 proznih dela, 30 pozorišnih komada i 8 zbirki poezije. Dela su mu prevedena na većinu svetskih jezika. Dobitnik je mnogih nagrada u zemlji i u inostranstvu: Evropske nagrade za književnost, nagradā Nordijskog saveta za književnost i Švedskog saveta za književnost, Ibsenove nagrade i mnogih drugih.[3]
O knjizi[uredi | uredi izvor]
Knjiga je nagrađena nagradom Melsom i nagradom Sunnmøre.[4] Prvi deo Melanholije bio je osnova za operu Melanholija Georga Fridriha Hasa iz 2008. godine. [5]
Roman Melanholija vodi čitaoca duboko u krhku slikarovu svest, ranjivu na sve, ali zato jedinstveno sposobnu da vidi njegovu lepotu i njegovu svetlost.[1]
Radnja[uredi | uredi izvor]
Fose je kombinujući istorijske činjenice sa fikcijom napisao roman koji počinje pričom o norveškom slikaru iz 19. veka Larsu Hertervigu koji je slikao zadivljujuće pejzaže. Leš je bolovao od mentalne bolesti i umro u siromaštvu 1902. U prvom delu knjige autor uranja u Hertervigov um u vreme njegovih studentskih dana, kada je pretrpeo težak nervni slom. Kao student na Dizeldorfskoj akademiji, Hertervig je bio paralisan paranojom i mahnito zaljubljen u Helene Vinkelman, petnaestogodišnju ćerku svoje stanodavke. Zbog opsesije Helenom Hertervig završava na ulici. Očajnički pokušava da ponovo uđe u stan Vinkelmanovih, ali na kraju završava u duševnoj bolnici, gde doktor kao uzrok njegovih problema vidi preteranu masturbaciju. U poslednjem odeljku prvog dela, čiju radnju je autor smestio na početak devedesetih godina XX veka, upoznajemo se sa takođe poremećenim piscem Vidmeom, koji, inspirisan Hertervigovom slikom „Sa Borgeje”, poput samog Fosea želi da napiše roman o slikaru. Radnja drugog dela Melanholije smeštena je u 1902. godinu i ispričana iz perspektive njegove izmišljene sestre Uline.[3]
Prijem[uredi | uredi izvor]
Publishers Weekly je 2006. godine napisao: „U ovoj narativi o divljem toku svesti, Fose ulazi u Hertervigov um dok događaji jednog dana ubrzavaju njegov mentalni slom... čitaocima, ali mnogi prekrasni odlomci i Fosova potraga za 'sjajem božanskog' u umetnosti čine ovu moćnom knjigom." [6]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Melancholia I & II”. goodreads.com. Pristupljeno 18. 10. 2023.
- ^ „Melanholija. 1, 2 / Jun Fose”. plus.cobiss.net. Pristupljeno 18. 10. 2023.
- ^ a b v „Melanholija”. blumizdavastvo.rs. Pristupljeno 18. 10. 2023.
- ^ „Jon Fosse” (na jeziku: Norwegian). Bergen Public Library. Arhivirano iz originala 21. 03. 2016. g. Pristupljeno 2016-04-17.
- ^ Veire, Ragnhild (2008-09-12). „Forutsigbart og stillestående” (na jeziku: Norwegian). NRK. Pristupljeno 2016-04-17.
- ^ „Fiction Book Review: Melancholy by Jon Fosse”. Publishers Weekly. 2006-08-11. Pristupljeno 2016-04-17.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Reklamna stranica na veb stranici norveškog izdavača
- Reklamna stranica na veb stranici američkog izdavača
- Roman „Melanholija“ nobelovca Juna Fosea jedan od najtraženijih naslova u našim knjižarama
- Privlačna moć mračnih tonova
