Medžaji
| |||||||||
| Medžaj | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| na egipatskim hijeroglifima |
U Novom carstvu medžaji su bili elitna paravojna policija i njeni pripadnici su služili kao pustinjski izviđači i zaštitnici u raznim oblastima.[1]
Termin je prvobitno služio za označavanje regiona na severu Sudana i jugu Egipta koju su naseljavala nomadska plemena Nubijaca.[2] Ovi Nubijci su služila u Egiptu kao plaćenici i formirali su kompleksnu državnu upravu sličnu državnoj policiji.[2] Postepeno je termin počeo da se koristi za tu samu policiju.
Tokom Srednjeg carstva drevni egipćani su cenili njihove veštine u borbi i zato su ih unajmljivali kao gauče, pešadiju, vojnike i špijune.[2][3]
Tokom osamnaeste dinastije, medžaji su služili kao urbana policija sa svojom hijerarhijom, odvojno od svih drugih predstavnika vlasti.[2] Međutim, medžaji se ne spominju u tekstovima nakon dvadesete dinastije (1189-1077 pre nove ere).
Poreklo i dužnosti plaćenika[uredi | uredi izvor]
Medžaji se prvi put spominju u Starom carstvu kada ih uz druge Nubijce navodi Veni, general faraona Pepija I.[4] U to vreme termin medžaj se odnosio na ljude iz zemlje Medža, okrug za koji se smatra da se nalazio kod druge katarakte u Nubiji.[5]
Tokom srednjeg carstva, medžaj je počeo da se odnosi sve više na ljude, a ne mesto (iako postoje spominjanja zemlje Medža). Pisani izvori spominju medžaje kao nomadski pustinjski narod. Kao putujući narod su radili u svim delovima egipatskog društva: kao radnici u hramu, sluge u palati, trgovci... Medžaji su radili u egipatskim utvrđenjima u Nubiji i patrolirali su pustinju. Ponekad su radili i kao vojnici. Tokom Drugog međuperioda su učestvovali u Kamosovoj kampanji protiv Hiksa[6] i igrali su važnu ulogu u pretvaranju Egipta u vojnu silu.[7]
Policija[uredi | uredi izvor]
Do osamneste dinastije (tokom Novog carstva) medžaji su bili elitna paravojna policijska organizacija.[8] Termin se više nije koristio za etničku grupu, već za ovu policiju. Kao elitne jedinice, medžaji su često štitili razna područja, posebno ona za koja je faraon imao interes poput kraljevskih groblja ili granica Egipta. Iako su najpoznatijim kao zaštitnici kraljevskih palata i grobnica u Tebi i susednim oblastima, medžaji su bili prisutni i u Donjem i Gornjem Egiptu. Svaka regionalna jedinica je imala svog kapetana.[9]
U početku se grupa sastojala od etničkih medžaja i onih koji potiču od starih plemenskih grupa. To se vremenom promenilo, jer je sve više i više egipćanina počelo da radi kao medžaj. Izvori spominju da su medžaj kapetani i vođe imali egipatska imena i prikazivani su kao egipćani. Zašto se ova promena desila nije poznato, ali se pretpostavlja da su egipćani počeli da rade kao medžaji zbog njihovog elitnog statusa.[10]
Propast[uredi | uredi izvor]
Nakon dvadesete dinastije, termin medžaj se više ne spominje u pisanim izvorima. Nije poznato da li su raspušteni ili su promenili ime. Međutim, postoji pretpostavka da je grupa ljudi pod imenom Meded, koja se borila protiv Kuša u 5. i 4. veku pre nove ere, možda povezana sa medžajima.
U medijima[uredi | uredi izvor]
U filmu Mumija iz 1932. godine, medžaji se pominju kao telohranitelji Setija I.[11] Spominju se i filmu Povratak mumije(2001).[12]
U video igrici Assassin's Creed Origins glavni lik se smatra "poslednjim medžajem" i radi kao "šerif" tokom prvog veka pre nove ere u Egiptu (Ptolemejski period).[13]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Erman, Adolf; Grapow, Hermann (1926—1961). Wörterbuch der ägyptischen Sprache. 2. str. 186.
- ^ a b v g Drake 2011, str. 342.
- ^ Kemp, Barry J. (2007). Ancient Egypt: Anatomy of a Civilisation. Routledge. str. 448. ISBN 9781134563883.
- ^ Breasted (1906), §§ 317, 324
- ^ Gardiner (1947), str. 74 harv greška: više ciljeva (2×): CITEREFGardiner1947 (help)
- ^ Shaw (2000), str. 201
- ^ Steindorff & Seele (1957), str. 28
- ^ Wilkinson (2005), str. 147
- ^ Gardiner (1947), str. 82–85 harv greška: više ciljeva (2×): CITEREFGardiner1947 (help)
- ^ Gardiner 1947, str. 82–85 harvnb greška: više ciljeva (2×): CITEREFGardiner1947 (help)
- ^ Fritze 2016, str. 363.
- ^ Kirby, Alan (2009). Digimodernism: How New Technologies Dismantle the Postmodern and Reconfigure Our Culture. A&C Black. str. 134. ISBN 9781441175281.
- ^ Cacho, Gieson (24. 6. 2017). „How Ubisoft fixed combat in 'Assassin's Creed Origins'”. The Mercury News. Pristupljeno 6. 8. 2017. „Players take on the role of Bayek, a Medjay, which is essentially the sheriff of the day.”
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Gardiner, Alan (1947). Ancient Egyptian Onomastica. Oxford: Oxford University Press. str. 82—85.
- Kemp, Barry J. (2007). Ancient Egypt: Anatomy of a Civilisation. Routledge. str. 448. ISBN 9781134563883.
- Erman, Adolf; Grapow, Hermann (1926—1961). Wörterbuch der ägyptischen Sprache. 2. str. 186.
- Breasted, J. H. (1906). Ancient Records of Egypt, part one. Chicago.
- Gardiner, Alan H. (1947). Ancient Egyptian Onomastica. 1. Oxford University Press.
- Shaw, Ian (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280293-4.
- Steindorff, George; Seele, Keith C. (1957). When Egypt Ruled the East. University of Chicago Press.
- Wilkinson, Toby (2005). Dictionary of Ancient Egypt. Thames & Hudson.
