Napad na Taranto

Napad na Taranto
	Deo Drugog svetskog rata
	; Luka Taranto tokom 1930-ih
Vreme	11. - 12. novembar 1940.
Mesto	Taranto, Italija
Ishod	Britanska pobeda
Sukobljene strane
Ujedinjeno Kraljevstvo	Italija
Jačina
21 torpednih aviona	6 bojnih brodova; 8 krstarica; manje brodovlje
Žrtve i gubici
2 aviona	1 bojni brod potopljen; 2 bojna broda oštećena; 1 krstarica oštećena; 59 mrtvih

Vazdušni napad na Taranto, kodnog naziva Operacija Presuda, takođe poznat kao Tarantska noć, dogodio se u noći sa 11. - 12. novembra 1940. tokom Drugog svetskog rata. Britanska mornarica je tada izvela svoj prvi isključivo vazdušni napad u istoriji, koristeći mali broj torpednih aviona sa samo jednog nosača aviona i napavši brodove italijanske mornarice u luci Taranto. Efekti napada nagovestili su dolazak nove, ere vazdušne sile u pomorskom ratovanju.

Napad je teško oštetio italijansku mornaricu, koja je izgubila 3 bojna broda. Navodno je napad inspirisao Japance za napad na Perl Harbor.

Pozadina[uredi | uredi izvor]

Nakon ulaska Italije u Drugi svetski rat 10. juna 1940. godine, glavnina italijanske ratne flote bazirana je u ratnoj luci Taranto odakle je najpovoljnije mogla delovati protiv Britanske Kraljevske ratne mornarice koja je operisala u Mediteranu. Naravno, Britancima nikako nije odgovaralo baziranje italijanskih ratnih brodova u luci Taranto. Nimalo ne potcenjujući italijansku ratnu mornaricu, britanski admiralitet isplanirao je napad torpednog vazduhoplovstva na brodovlje u luci Taranto.

U spoljnoj luci bilo je bazirano 6 bojnih brodova, 3 teške krstarice i 8 razarača, a u unutrašnjoj luci bile su bazirane još 4 teške krstarice, 3 lake krstarice i 19 razarača. Svi brodovi u spoljnoj luci zaštićeni su protivtorpednim mrežama koje stižu do dubine od 10 m, međutim, umesto planiranih 12.800 m mreža razvučeno je svega oko 4.200 m. U vazduhu iznad bojnih brodova nalazili su se protivavionski baloni (ukupno 87 balona). No, neposredno pre napada zaduvao je snažan vetar i otrgnuo 60 balona. Ipak, na kopnu je bilo 21 PVO grupa koje su imale po 101 PV top, 84 teških i 109 lakih PV mitraljeza, uz 22 snažna reflektora i 13 prislušnih naprava za rano otkrivanje aviona. Ratni brodovi imali su zapovest da ne otvaraju PV paljbu kako ne bi otkrili svoje položaje u luci, međutim, direktno napadnuti brodovi od neprijateljskih aviona mogli su slobodno otvarati paljbu.

Operacija Presuda[uredi | uredi izvor]

U noći 11. novembra britanski nosač aviona Ilustrijus u pratnji 4 krstarice i 4 razarača izdvojio se iz sastava veće skupine britanskih ratnih brodova koji su se kretali prema Malti i oko 20:30 časova zauzeo poziciju za napad na luku Taranto. Nosač aviona bio je na oko 180 mi (290 km) jugoistočno od luke Taranto, a napad je trebalo izvesti u dva napadačka talasa u kojima bi se nalazilo po 12 aviona od čega je 6 torpednih aviona Feri Sordfiš. Tokom leta pokvarila su se tri aviona, pa je u napad krenuo 21 avion. Oko 22:50 italijanske posade otkrile su avione, pa je zaprečnu protivavionsku paljbu otvorila grupa na rtu San Vito. Osam minuta kasnije dva britanska bombardera izbacila su osvetljavajuće bombe koje su osvetlile spoljnu luku. Bombarderi su napali rezervoare sa gorivom, a torpedni avioni brodove s torpedima podešenim na dubinu od 10,5 m.

U oko 23:20 časova avioni iz prvog talasa su se povukli, nakon čega, u 23:30 je naišao drugi napadni talas. Napad je potrajao sve do 01-02 časova, a onda su se britanski avioni okrenuli natrag prema svom nosaču aviona. Italijanska PVO oborila je dva britanska aviona.

Posledice[uredi | uredi izvor]

Uprkos jakoj protivvazdušnoj paljbi, britanski avioni Sordfiš potopili su italijanski bojni brod Konte di Kavur i oštetili bojne brodove Litorijo i Kajo Duilijo. Takođe, oštećena je i krstarica Trento. 59 mornara poginulo je na pogođenim brodovima. Sa druge strane, italijanska PVO uspela je da obori samo dva britanska aviona.

Popravke na italijanskim brodovima potrajali su 6 meseci. Napad je omogućio Britancima, barem privremeno, prevlast na Mediteranu, koju su u potpunosti dobili tek nakon nerešene bitke kod Spartiventa i pobede kod Matapana.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Feri Sordfiš

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Snage u bici