Narodna biblioteka Arilje
| Narodna biblioteka Arilje | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | Arilje Srbija |
| Veb-sajt | Zvanična prezentacija |
Narodna biblioteka "Dobrilo Nenadić" Arilje, smeštena je u samom srcu grada i jedan je od vodećih stubova kulture ovog mesta. Na površini od 160 m² biblioteka ima oko 30.000 knjiga.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prema podacima, prvo oglašavanje ariljske čitaonice bilo je krajem 19. veka, nakon proglašenja Arilja za varošicu. u Arilje su pristizali mnogi pisci koji su knjige ostavljali kao poklon crkvi, pa se može reći da su prve biblioteke u Arilju bile manastirske. Godine 1880. godine, Arilje i dalje nema čitaonicu. U to vreme, izrastalo je u lepu varošicu kojom su mnogi posetioci bili impresionirani. Čitalaca je bilo ali čitaonica još uvek ne. Godine 1895. najzad se osniva čitaonica. Nije bila dugog veka jer su 1899. godine sva radnička društva i organizacije zabranjeni, kada je u Srbiji uvedeno vanredno stanje i nakon atentata na kralja Milana. Na početku 20. veka u Srbiji se ponovo osnivaju radničke čitaonice. Ovoga puta su zahtevi za njihov opstanak bili dosta jači i energičniji.[1]
Jedini pouzdani podatak kada je opet osnovana ariljska knjižnica je iz Ilustrovanog almanaha, gde se u rubrici Pregled narodnih knjižnica i čitaonica 1929/30. godine, nailazi na podatak da u ariljskom srezu radi biblioteka. Dakle, Narodna biblioteka u Arilju osnovana je 1929. godine. Iz kasnijih izvora se vidi da postoje tri biblioteke u ariljskom srezu, što je veoma značajan podatak ako se uzme u obzir da neki srezovi, poput travničkog i moravičkog, nemaju ni jednu narodnu knjižnicu i čitaonicu.
U ariljskom srezu, postoje narodne knjižnice na sledećim mestima:
- Arilje – sa 38 članova i 54 knjige
- selo Dobrače – sa 53 člana i 202 knjige
- selo Kruščica – sa 136 knjiga.
[1] U sveskama većeg formata, nazivanim inventarima knjiga, nalazi se popis knjiga koje su se mogle naći u ariljskoj biblioteci. Neke od njih su bile:
- Benoa, Atlantida. Preveo Predrag Karalić
- Dima, Tri musketara (dve knjige)
- Janković Milica, Smrti i život
- Karadžić Vuk: Srpske narodne pesme
- Stanojević S. – Istorija Srba, Hrvata i Slovenaca
- Tolstoj Lav, Jevanđelje. Preveo Jovan Maksimović
- Nedeljković M. – Spomenak (ilustrovana čitanka za školsku omladinu i narod)
- Paja, Kaja i bata Mata
- Ružičaste knjige za mladež u 18 svezaka
- Čika Tomina koliba.
Ratni period je bio vrlo nestabilan za rad biblioteke, pa je ona radila u periodima. Narodna biblioteka u Arilju, prema raspoloživoj dokumentaciji, ponovo je počela sa radom u aprilu 1945. a u martu su postojale tri čitaonice i knjižnice u obližnjim mestima koje se pridružuju ariljskoj biblioteci. Zgrada biblioteke bila je smeštena u zgradi u kojoj je 1941. godine zasedao narodnooslobodilački odbor. Samo sedište biblioteke, kroz istoriju, nekoliko puta je menjano. Rad biblioteke se obavljao sa povremenim dežurstvima ariljskih učitelja. Građani su koristili knjige i osećala se potreba za još većom nabavkom novih knjiga. U drugoj posleratnoj godini, rad u gradskoj biblioteci poveren je omladinskoj aktivistkinji Dragici Đorđević, koja se bibliotekom i njenom građom bavila tri puta sedmično.
Nekoliko godina kasnije, biblioteka ulazi u sastav Doma kulture. Tada nastaju problemi sa prostorom. Godine 1964. biblioteka, koja je smeštena u prostorijama Doma kulture, imala je oko 600 članova, 5.000 knjiga, a od 1960. nije nabavljala nove knjige. Dugo vremena bila je biblioteka u sastavu, najpre u blizini vlasti, pri Odboru, a zatim u sastavu Doma kulture. To ju je umnogome sputavalo u stručnom uređenju, u organizaciji odeljenja, u knjižnom fondu.
Zakon o bibliotečkoj delatnosti iz 1914. godine utvrdio je da svaka opština treba da ima svoju biblioteku. Na kraju 2000. godine Narodna biblioteka u Arilju ima 25.486 knjiga, pretežno beletristike. Radi u dve zgrade i ima tri bibliotečka radnika. Korisnici bibliotečkog fonda su pretežno učenici osnovnih i srednjih škola, studenti i ostali građani.
Na sednici, koja je održana 6. oktobra 1998. godine, doneta je odluka u kojoj je naveden popis poslova kojima će se baviti biblioteka: prikupljanje, čuvanje, obrada, korišćenje knjiga i novina, časopisa, muzičkih dela, raznih spisa, muzičkih slika i crteža, plaketa, oglasa, video i filmskih zapisa. Imovinu biblioteke čini fond od 26.000 knjiga prikupljan, obrađivan i čuvan mnogo godina. Za vršioca dužnosti, upravnika biblioteke, imenovan je Ljubivoje Jovanović. Predložena je zgrada koja se nalazi preko puta ulaza u portu crkve Svetog Ahilija.
Odeljenja biblioteke[uredi | uredi izvor]
Biblioteka danas predstavlja jednog od glavnih nosioca kulture i kolevku istorije Arilja.
Pozajmno odeljenje za odrasle korisnike[uredi | uredi izvor]
Odeljenje danas obuhvata oko 20.000 knjiga domaće i strane književnosti, pretežno beletristike. Korisnicima su na usluzi katalog autora kao i elektronski katalog, a knjige su u slobodnom pristupu. Ovo odeljenje sadrži i čitaonicu za dnevnu štampu sa 12 čitalačkih mesta u okviru koje korisnici mogu da pregledaju najpopularnije dnevne listove kao što su “Politika”, “Večernje novosti” i slično.
Dečije odeljenje[uredi | uredi izvor]
Knjižni fond dečijeg odeljenja okuplja dečiju beletristiku, lektire za osnovnu i srednju školu, kao i razne dečije enciklopedije i slikovnice. U okviru ovog odeljenja postoji i čitaonica sa 8 čitalačkih mesta, pa su najmlađi korisnici u mogućnosti da prelistaju časopise poput “Viteza”, “Politikinog zabavnika” i slično.
Stručno i zavičajno odeljenje[uredi | uredi izvor]
Literaturu koja se nalazi u ovom odeljenju korisnici mogu da koriste isključivo u biblioteci. Kolekcija ima manje od 10.000 knjiga. Čitaonica ovog odeljenja ima 8 čitalačkih mesta koja su na raspolaganju članovima biblioteke koji se odluče za rad sa stručnom literaturom. Ovo odeljenje nudi usluge korišćenja interneta što umnogome pomaže studentima i srednjoškolcima. Zavičajno odeljenje sadrži dela najeminentnijih pisaca ovog kraja od kojih je javnosti najbitniji Dobrilo Nenadić. Od zavičajne periodike zastupljeni su: “Ariljski horizonti” , “Međaj”, “Vesti”, “Svitak”…
Manifestacije[uredi | uredi izvor]
Narodna biblioteka organizuje mnoštvo manifestacija. Organizuje susrete sa književnim stvaraocima, promocije knjiga, predavanja, tribine, literarne konkurse za učenike srednjih i osnovnih škola, izložbe, izdaje mesečni lokalni list “Ariljski horizonti”, organizuje pozorišne i bioskopske predstave. Organizovala je mnoge književne susrete čiji su gosti bili Dobrilo Nenadić, Dobrica Erić, Marko Vidojković, Eva Ras, Ljubomir Simović i mnogi drugi.
Ariljske zimske radosti[uredi | uredi izvor]
Manifestaciju organizuje komisija za prevenciju bolesti zavisnosti SO-Arilje u saradnji sa Narodnom bibliotekom. Održava se za vreme školskog zimskog raspusta. Organizuju se mnoge aktivnosti poput filmskih maratona, pozorišnih predstava, sportskih turnira, škola skijanja itd.
Majski dani kulture[uredi | uredi izvor]
Možda jedna od najbitnijih manifestacija u organizaciji Narodne biblioteke. Održava se poslednje nedelje maja, za vreme proslave gradske slave, 28. maja u prostorijama Gradske galerije, Sokolskog doma, kao i na otvorenom, u centru grada. Organizuju se mnogi likovni, književni, pozorišni, muzički programi, filmske projekcije i slično. Ova manifestacija se održava u susret obeležavanja dana grada. Narodna biblioteka nastoji da publici ponudi raznovrsne i zanimljive sadržaje tokom trajanja manifestacije.
Elektronski katalog[uredi | uredi izvor]
Biblioteka je odnedavno uključena u sistem uzajamne katalogizacije baziran na COBISS platformi, koji objedinjuje lokalne kataloge više od 150 biblioteka u Srbiji u jedan uzajamni elektronski katalog COBIB.RS.
Izdavačka delatnost[uredi | uredi izvor]
U okviru svoje izdavačke delatnosti, Narodna biblioteka je do sada izdala ili pomogla štampanje nekoliko knjiga. U okviru svoje izdavačke delatnosti, izdvaja se lokalni list “Ariljski horizonti”. List je izlazio do maja 2009. godine i do tada je objavljeno 89 brojeva. Od juna 2009. umesto lista “Ariljski horizonti”, Narodna biblioteka izdaje “Bilten opštine Arilje”. Takođe, izdaje se i Službeni glasnik opštine Arilje.
Gradska galerija i Sokolski dom[uredi | uredi izvor]
Gradska galerija predstavlja jednu od najstarijih sačuvanih zgrada iz 19. veka u čitavom užičkom kraju. Sagrađena je 1848. godine nedaleko od crkve. Tada je zgrada služila kao osnovna škola. Po završetku Drugog svetskog rata, škola je pretvorena u stambeni objekat. Nakon toga ju je opština dodelila Turističkom savezu Srbije, a nešto kasnije je zgradu koristio i Zavod za zaštitu spomenika Srbije koji ju je od temelja obnovio između 1994. i 1995. godine. Zgrada je 1997. pretvorena u Gradsku galeriju. Sastavni je deo Narodne biblioteke i u njoj je do danas održano mnogo izložbi istaknutih likovnih umetnika.
Zgrada Sokolskog doma nalazi se nedaleko od same zgrade biblioteke i galerije. Tu se nalazi ariljski bioskop koji postoji i radi više od 50 godina. U sali bioskopa se, pored mnogih filmskih projekcija, održavaju i razne predstave, često i književne večeri, savetovanja, proslave, razne akademije i folklorni nastupi.
