Нојева папрат
| Nojeva paprat | |
|---|---|
| |
| Matteuccia struthiopteris (L.) Tod. | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | M. struthiopteris
|
| Binomno ime | |
| Matteuccia struthiopteris (L.) Tod.
| |
| Sinonimi[1] | |
| |
Nojeva paprat (lat. Matteuccia struthiopteris) je višegodišnja zeljasta biljka iz familije Onocleaceae. Vrsta Matteuccia struthiopteris raste na severnoj hemisferi, a areal podrazumeva područje od zapadne Evrope do istočne Azije, gde je zamenjuje vrsta Matteuccia orientalis.[2]
Opis vrste
[uredi | uredi izvor]Nojeva paprat je biljka sa kratkim, uspravnim rizomom. Listovi su u gustom busenu, dvojno perasto deljeni, dimorfni, sa istaknutim nervima. Sterilni listovi veliki, objajasto lancetasti, dvostruko perasto deljeni, dok su u osnovi dugo suženi. Fertilni listovi su mnogo manji, deljeni, jednostruko perasti, tamnije boje. Pri bazi svakog režnja nalazi se 1-2 para sorusa, pokriveni uvijenim vrhom lista. Rasejava se sporama koje sazrevaju tokom jula i juna, a zatim klijaju u protalijum. Vegetativno se mogu razmnožavati pomoću podzemnih stolona. [3][4]
Rasprostranjenje u Republici Srbiji
[uredi | uredi izvor]Peščani nanosi i vlažno zemljište pored reka predstavljaju stanište ove vrste. U Srbiji je pronađena na dva lokaliteta, u okolini Arilja (klisura reke Moravice) i u okolini sela Kotraža.[4][5]
Ugroženost i zaštita vrste
[uredi | uredi izvor]Nojeva paprat u Republici Srbiji ima status strogo zaštićene biljne vrste i u većini država centralne Evrope je pravno zaštićena.[6] Ova vrsta se nalazi u Crvenoj knjizi flore Srbije, ali takođe i u Crvenim kljigama i listama drugih država. Na oba lokaliteta gde je vrsta pronađena u Srbiji, uočena je izloženost antropogenom uticaju. Kao neophodna mera zaštite vrste na oba lokaliteta navodi se proglašenje staništa za zaštićena područja.[4]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ |https://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/PTaxonDetail.asp?NameId=60&PTRefFk=7500000 | Pristupljeno = 07.11.2023.
- ^ |https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:17275510-1 | Pristupljeno = 07.11.2023.
- ^ Sarić, M. (1992). Flora Srbije 1. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti. str. 132.
- ^ a b v Stevanović, V. (1999). Crvena knjiga flore Srbije 1. Iščezli i krajnje ugroženi taksoni. Beograd: Ministarstvo za životnu sredinu Republike Srbije, Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, Zavod za zaštitu prirode Republike Srbije. str. 349-351.
- ^ Sabovljevic, M.; Tomovic, G.; ...; Ștefănuț, S. (2021). „New records and noteworthy data of plants, algae and fungi in SE Europe and adjacent regions,5”. Botanica Serbica. 45(2): 353—360.
- ^ Alegro, A.; Ilijanić, Lj.; Topić, J. (1999). „Distribution and ecological relationships of the species Matteuccia struthiopteris (L.) Tod. (Athyriaceae) in Croatia”. Acta Botanica Croatica. 56(1): 127—139.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Nojeva paprat na Vikimedijinoj ostavi
- Hyde, H. A., Wade, A. E., & Harrison, S. G. (1978). Welsh Ferns. National Museum of Wales.
- Pravilnik o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva
- Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase
- WFO
Crvena knjiga flore Srbije
| |
| |