Okruzi severozapadnih teritorija

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Okruzi severozapadnih teritorija (engl. Districts of the Northwest Territories). Veličina i prostransvo kanadskih severozapadnih teritorija (službeno vođenih pod imenom kao „Severo−zapadne teritorije“ od 1870. do 1906. godine)[1] značila je da je tokom većeg dela svoje istorije bila podeljena na nekoliko okruga radi lakše administracije. Broj i veličina ovih teritorijalnih okruga varirali su kako su se stvarale i širile druge provincije i teritorije Kanade. Okruzi severozapadnih teritorija su ukinuti 1999. godine stvaranjem teritorije Nunavut i smanjenjem severozapadnih teritorija na sadašnju veličinu.

Priokruzi Severozapadne teritorije[uredi | uredi izvor]

Severozapadne teritorije su bile upravljane kao jedinstven entitet, bez okruga, od 1870. do 1882. godine.

Kanada je preuzela kontrolu nad Rupertovom zemljom i severozapadnom teritorijom od kompanije Hadson Bej 1870. godine. Iste godine, mali deo Rupertove zemlje spojen, integrisan, je u provinciju Manitoba, ali je ostatak oblasti spojen i preimenovan u Severozapadne teritorije. Ovaj region je obuhvatao ogromnu većinu današnjeg kopna Kanade i pokrivao je područje veličine zapadne Evrope.

Godine 1876. Severozapadne teritorije su se smanjile kada je Kanada površinu od 590.932 km2 (228.160 sq mi), između Manitobe i Ontarija i duž cele zapadne obale zaliva Hadson, odvojila i osnovala teritoriju pod nazivom Distrikt Kivatin. Ovu autonomnu teritoriju ne treba mešati sa „okruzima“ koji će kasnije biti stvoreni u okviru severozapadnih teritorija.

Ujedinjeno Kraljevstvo je, 1880. godine, Kanadski Arktički arhipelag ustupilo Kanadi i ova zemlja je dodata severozapadnim teritorijama.

Vremenska linija[uredi | uredi izvor]

Okruzi severozapadnih teritorija
Oblast Osnovana Ukinuta Današnja lokacija Teritorija Napomene
Alberta 1882. 1905. Alberta - „Južnocentralni i jugozapadni” deo savremene provincije Alberta
Asiniboija 1882. 1905. Saskačevan, Alberta - Južna četvrt današnjeg dela provincije Saskačevan, i krajnji jugoistočni deo savremene provincije Alberta
Atabaska 1882. 1905. Alberta, Saskačevan - Prvobitno severni deo današnjeg vremena Alberte.
- Prošireno 1895. godine da bi uključilo severni deo današnjeg Saskačevana.
Franklin 1895. 1999. Severozapadne teritorije, Nunavut - Sva kanadska ostrva Arktičkog okeana, plus kopno Poluostrvo Melvil i Poluostrvo Buija (oba u današnjem Nunavutu).
- Proširen 1920. godine na ostrva u zalivu Hadson, zalivu Džejms i zalivu Ungava. 		Distrikt je faktički prestao da funkcioniše mnogo godina pre 1999. godine, stvaranjem Severozapadnih teritorijalnih „administrativnih regiona“
Kivatin 1905. 1999. Nunavut, Ontario, Manitoba - U početku je obuhvatao krajnje severne delove savremenog Ontarija i Manitobe, kao i skoro sve kopnene delove današnjeg Nunavuta.
- Sva zemlja južno od 60. paralele ustupljena Ontariju i Manitobi 1912.

- Ne treba mešati sa Kivatin (regija) (1876-1905), autonomni nezavisni entitet koji tada nije bio deo Severozapadne teritorije.

Distrikt je faktički prestao da funkcioniše mnogo godina pre 1999. godine, stvaranjem Severozapadnih teritorijalnih „administrativnih regiona“
Mekenzi 1895. 1999. Severozapadne teritorije, Nunavut, Jukon - Obuhvata ceo kopneni deo današnjih severozapadnih teritorija i krajnji severozapadni deo kopna („kopneni deo“) današnjeg Nunavuta.
- Prvobitno je uključivalo nešto zemlje koje se sada nalazi u krajnjem istočnom i severoistočnom delu Jukona, ustupio je ovu oblast teritoriji Jukon 1901. godine kao deo prilagođavanja granica. 		Distrikt je faktički prestao da funkcioniše mnogo godina pre 1999. godine, stvaranjem Severozapadnih teritorijalnih „administrativnih regiona"
Saskačevan 1882. 1905. Saskačevan, Alberta, Manitoba - Centralni i severno-centralni deo savremene Provincije Saskačevan, kao i severoistočni deo današnje Provincije Alberta, i severozapadni deo savremenog Provincije Manitoba.
Ungava 1895. 1920. Kvebek, njufaundlend i Labrador, Nunavut - u početku je uključivao savremeni severni Kvebek, unutrašnjost modernog Labradora; i ostrva u zalivu Hadson, zalivu Džejms i zalivu Ungava koja su sada deo Nunavuta.
- Najjužniji deo okruga je ustupljen Kvebeku 1898. godine.
- Sva preostala kontinentalna zemlja je ustupljena Kvebeku 1912. godine.
- Preostala (nenaseljena) priobalna ostrva prebačena su u Okrug Franklin 1920.godine. 		Distrikt je faktički prestao da funkcioniše 1912. godine, nakon što je sva kontinentalna zemlja ustupljena Kvebeku.
Jukon 1895. 1898. Jukon U blizini današnjeg Jukona, deo zemlje u današnjem Jukonu na istočnoj granici prenet je iz okruga Mekenzi 1901. godine. Pretvorena u autonomnu teritoriju Jukon 1898. zbog lakše kontrole oblasti pojavom Zlatne groznice

1882. godina[uredi | uredi izvor]

Okruzi iz 1882. godine postavljene su iznad mape iz 1881

Kako je južni deo severozapadnih teritorija postao naseljen, četiri okruga su stvorena 1882. godine, radi lakšeg upravljanja, za razliku od Kivatina, ove oblasti su ostale deo severozapadnih teritorija, i zbog toga su formalno nazvane privremeni okruzi:[2][3]

  • „Okrug Alberta” je bio mesto gde se danas nalazi jugozapadni deo provincije Alberta, istočno od Britanske Kolumbije, zapadno od linije između opsega 10 i 11 Dominion Land Survei (oko 112° zapadno) i severno od granice Kanade i SAD.
  • „Okrug Atabaska” pokrivao je severnu polovinu današnje Alberte.
  • „Okrug Asiniboja” je bio mesto gde se danas nalazi najjužnija četvrt Saskačevana (južno od Devete korektivne linije, oko 51,97° severno), ali se protezao nešto zapadnije do današnje Alberte.
  • „Okrug Saskačevan” se nalazio severno od Asiniboje i protezao se na pola puta do modernog Saskačevana (18. linija korekcije, oko 55,11° severno). Protezala se istočnije od Asiniboje, išla sve do obale jezera Vinipeg i reke Nelson. Protezao se i na zapad do današnje Alberte.

1885. godina[uredi | uredi izvor]

Severni deo severozapadnih teritorija podeljen je, 1895. godine, na još četiri unutrašnja okruga radi lakše administracije:[4][5]

  • „Okrug Franklin” su činila arktička ostrva.
  • „Okrug Ungava” se sastojao od današnjeg severnog Kvebeka, delova Labradora i priobalnih ostrva (u zalivu Hadson, Džejms i Ungava) koja su danas deo Nunavuta.
  • „Okrug Jukon” se sastojao od današnjeg Jukona.
  • „Okrug Makenzi” je bio ostatak, koji se protezao od granice Jukona na zapadu do granice Kivatin na istoku, i ne obuhvata nijedno od ostrva.
  • „Okrug Atabaska” se proširio i zahvatio severnu polovinu današnje Alberte i Saskačevana.

1898. godina[uredi | uredi izvor]

Severozapadne teritorije su se smanjile 1898. godine kada je Zlatna groznica u Klondajku zahtevala pretvaranje „okruga Jukon” u autonomnu „teritoriju Jukon”. Takođe, najjužniji deo Ungave je ustupljen Kvebeku.

1901. godina[uredi | uredi izvor]

Napravljeno je manje prilagođavanje granice, pošto je mali deo zemlje u severozapadnom delu „okruga Mekenzi” ustupljen „teritoriji Jukon”.

Od 1905. do 1906. godine[uredi | uredi izvor]

Severozapadne teritorije doživele su značajna prilagođavanja između 1905. i 1906. godine:

  • Okruzi Alberta, Asiniboja, Atabaska i Saskačevan su reorganizovani u provincije Alberta i Saskačevan (1905).
  • Prvobitna nezavisna teritorija „Distrikt of Kivatin“, koja se znatno smanjila u odnosu na veličinu iz 1876. godine, pošto su veliki delovi njene oblasti poslužili u proširenje Manitobe i Ontarija, odrekla se svoje autonomije i postala distrikt u okviru severozapadnih teritorija (1906).
  • Mali istočni deo (sada) ugašenih okruga Saskačevan i Atabaska dodat je okrugu Kivatin.
  • Deo okruga Makenzi je dodat okrugu Kivatin.
  • Crta je uklonjena sa severozapadnih teritorija, tako da je oblast sada nazvana Severozapadne teritorije (1906).
  • Severozapadne teritorije sada su se sastojale od okruga Frenklin, Ungava, Mekenzi i Kivatin.

1912. godina[uredi | uredi izvor]

Severozapadne teritorije su u narednim godinama i dalje bile rasparčavane, 1912:

  • Ceo kontinentalni deo okruga Ungava pretvoren je u severnu ekspanziju provincije Kvebek. Samo je više od 1.500 skoro potpuno nenaseljenih priobalnih ostrva okruga ostalo deo severozapadnih teritorija, postali su deo okruga Franklin 1920. godine.
  • Većina okruga Kivatin je pretvorena u severnu ekspanziju provincija Ontario i Manitoba.

Severozapadne teritorije sada su se sastojale od okruga Franklin, Makenzi i Kivatin. Ungava je ostala okrug do 1920. godine, ali bez stanovništva kojim bi se upravljalo, ova oznaka okruga je praktično bila nekorišćena nakon 1912.

Tri preostala okruga su nastavila da se koriste tokom nekoliko decenija, ali kako je kontrola nad teritorijom premeštena sa odeljenja savezne vlade na centralizovanu vladu u Jelounajf počevši od 1967. godine, počeli su da imaju daleko manju upotrebu. Iako su okrugi Frenklin, Mekenzi i Kivatin nastavili da se pojavljuju na mnogim mapama (i nastavili da postoje), do 1980-ih praktična uprava severozapadnih teritorija je podeljena na četiri administrativna regiona : Inuvik, Fort Smit, Kivatin i Bafin. Peti region, „Centralni arktički region” i poznat pod imenom Kitikmeot, kasnije je odeljen od regiona Fort Smit.

1999. godina[uredi | uredi izvor]

Severozapadne teritorije su, 1999. godine, smanjene na sadašnju veličinu, a pojam „okruga” je ukinut, stvaranjem teritorije Nunavuta. Bivši okrug Kivatin, većina arktičkih ostrva okruga Franklin i severoistočni deo okruga Makenzi sada čine Nunavut, dok ostatak Frenklina i većina bivšeg okruga Mekenzi čine trenutnu verziju severozapadnih teritorija.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Territorial Evolution of the Northwest Territories”. 
  2. ^ Acts of the Parliament of the Dominion of Canada, Ottawa: Brown Chamberlin Law Printer (for Canada), 1886 
  3. ^ Fung, Professor of Geography, University of Saskatchewan., Dr. K.I.; Richards, J. Howard, Evolution-boundaries-1882: (1969). Atlas of Saskatchewan. Saskatoon: Modern Press., Pristupljeno 2007-10-12 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Okruzi severozapadnih teritorija na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Окрузи_северозападних_територија&oldid=26959320”