Osma dalmatinska brigada

Osma. dalmatinska brigada
Postojanje	10. septembar 1943. Mesto formiranja: Sratok
Jačina	890 vojnika i oficira
Deo	NOVJ
Angažovanje	Operacija „Citen“ Kninska operacija 1944 Ličko-primorska operacija Tršćanska operacija
Odlikovanja	Orden zasluga za narod Orden bratstva i jedinstva

Osma dalmatinska brigada formirana je 10. septembra 1943. godine u selu Sratok (danas Bogdanovići) od Šibenskog NOP odreda i novih boraca iz Šibenika i okoline. Poznata je i pod nazivom Šibenska brigada. Prilikom osnivanja njenu formaciju sačinjavao je Štab, četiri bataljona i prištapske jedinice sa ukupno 890 boraca, od toga 71 žena. U sastavu 20. dalmatinske divizije bila je, od njenog osnivanja, oktobra 1943. do kraja rata.

Učestvovala je u borbi protiv nemačke 114. i 264. divizije na pravcima Šibenik-Trogir i Drniš-Muć-Split. Uspešno je branila pravac Sinj-Prolog. Branila je pravce od Šibenika prema Perkoviću i Trogiru tokom oktobra i novembra 1943. i u tim borbama pretrpela značajne gubitke. U decembru za vreme operacije „Citen“ branila je pravac Sinj - Vaganj - Livno Početkom marta 1944. našla se u teškoj situaciji usled koncetričnog nemačkog napada između Perkovića i Trogira, i prilikom izvlačenja pretrpela je značajne gubitke. U aprilu je učestvovala u borbama za Vrliku, a u julu 1944. sprečila je prodor nemačkih snaga od Sinja, Prologa i Vrlike prema Dinari. Krajem jula 1944. oslobodila je Vrličku krajinu: Tokom ofanzive za oslobođenje Dalmacije krajem oktobra oslobodila je Hrvace i Sinj i učestvovala u uništenju ustaško-domobranske grupacije „Cetina“. Učestvovala je u Kninskoj operaciji.

U završnim operacijama učestvuje u oslobođenju Bihaća. Zajedno s Kočevskom grupom brigada uništila je jače četničke snage u Banjskoj Loki. Istakla se u uličnim borbama u Trstu od 30. aprila.

Odlikovana je Ordenom zasluga za narod sa zlatnom zvezdom i Ordenom bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem.

Literatura

• Osma dalmatinska udarna brigada (Šibenska) - Općinski odbor SUBNOR-a, domicil 8. brigade, Šibenik 1981
• Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina