Пад Артуров

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Pad Arturov
Korice knjige
Nastanak i sadržaj
Orig. naslovThe Fall of Arthur
AutorDž. R. R. Tolkin
UrednikKristofer Tolkin
Dizajner koricaBil Sanderson
ZemljaUjedinjeno Kraljevstvo
Jezikengleski
Izdavanje
Datum21. maj 2013.
Broj stranica240

Pad Arturov (engl. The Fall of Arthur) je nezavršena aliterativna pesma Dž. R. R. Tolkina o pogibiji kralja Artura. Posthumno prvo izdanje pesme objavio je HarperCollins u maju 2013. godine.[1]

Pesma[uredi | uredi izvor]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Tolkin je napisao pesmu početkom 1930-ih, kada je bio profesor anglosaksonskog jezika na Pembrok koledžu u Oksfordu. Napustio ju je u nekom trenutku posle 1934, najverovatnije 1937. godine, kada je bio zauzet pripremanjem Hobita za objavljivanje.[2] Dakle, Pad Arturov datira nedugo posle autorove Balade o Aotru i Itrun (1930).

Pesma je 1955. godine, u vreme objavljivanja Gospodara prstenova, bila napuštena skoro 20 godina, kada je Tolkin izrazio želju da joj se vrati i da dovrši svoju „dugu pesmu”. Međutim, ona je ipak ostala nedovršena.[3]

Pristup[uredi | uredi izvor]

Pad Arturov je napisan u aliterativnim stihovima, protežući se na skoro 1.000 strofa koje imitiraju formu staroengleske poezije, koja se koristi u pesmama kao što je Beovulf; na modernom je engleskom jeziku i inspirisan je srednjovekovnom arturovskom fikcijom. Istorijsko okruženje pesme je rano srednjevekovno, kako po formi (koristeći germanski stih) tako i po sadržaju, prikazujući Artura kao britanskog vojskovođu iz perioda Velike seobe naroda koji se bori protiv saksonskih osvajanja. Istovremeno, izbegava visokosrednjovekovne aspekte arturovskih legendi, kao što su Sveti gral i dvorsko okruženje. Pesma počinje britanskom „kontrainvazijom” na saksonske zemlje.[4] Proučavalac Tolkina, Verlin Fliger, primećuje da, iako neki smatraju ironičnim da je Tolkin pisao o „keltskom” (britanskom) heroju u stilu staroengleskog, u aliterativnim stihovima i na jeziku neprijatelja, period od oko 700 godina pružio je dovoljno vremena Arturu da se „asimiluje u englesku kulturnu maštu”.[3]

Radnja[uredi | uredi izvor]

Postojeći fragment pesme govori da se kralj Artur vraća kući iz rata da bi ugušio pobunu u svom kraljevstvu. On nalazi da su se stvari promenile u njegovom odsustvu. Njegova kraljica, Ginevra, upustila se u ljubavnu vezu sa vitezom Lanselotom: odrekla ga se; on ostaje veran Arturu. Njihova veza je, čitalac saznaje u flešbeku, pomogla da se razbije Arturovo lojalno društvo vitezova Okruglog stola. Drugi vitez, Mordred, ispunjen je nezadovoljenom strašću prema Ginevri i nada se da će postati kralj. Pesma nagoveštava da je Artura ambiciozni ponos osudio na pad.

Istorija objavljivanja[uredi | uredi izvor]

Postojanje pesme postalo je poznato javnosti sa Tolkinovom biografijom Hamfrija Karpentera iz 1977. godine.[5]

Nakon Tolkinove smrti, njegova pesma o Arturu postala je jedno od njegovih najduže iščekivanih neobrađenih dela. Prema proučavaocu Tolkina, Džonu D. Ratlifu, Rejner Anvin je najavio planove da uredi pesmu još 1985. godine, ali je ovo izdanje odloženo u korist „hitnijih projekata” (uključujući Istoriju Srednje zemlje, koju je uredio i objavio u tomovima između 1983. i 1996. godine), zbog većih zahteva za Tolkinovim legendarijumom nego za njegovim književnim delima u drugim oblastima.[6]

Knjigu Pad Arturov, koja sadrži deo pesme koju je Tolkin završio, kao i eseje o pesmi njegovog sina Kristofera Tolkina, objavio je HarperCollins u Ujedinjenom Kraljevstvu, a Houghton Mifflin Harcourt u Sjedinjenim Državama.[7]

Prijem[uredi | uredi izvor]

Opšti[uredi | uredi izvor]

Karpenter je primetio da pesma „ima aliteraciju, ali nema rimu. [...] U svojoj sopstvenoj arturovskoj pesmi [Tolkin] se nije dotakao Grala, već je započeo individualno predstavljanje Smrti Arturove, u kojem kralj i Gavejn idu u rat u 'saksonske zemlje' ali su prizvani kući vestima o Mordredovoj izdaji. Pesma nikada nije završena, ali su je pročitali i odobrili E. V. Gordon i R. V. Čejmbers, profesor engleskog na Univerzitetu u Londonu, koji je smatrao da je 'sjajna stvar – zaista herojska, s tim što još i pokazuje kako se forma Beovulfa može koristiti u modernom engleskom jeziku'.”[5] Karpenter je takođe citirao odlomak iz pesme da bi ga istakao kao jedan od retkih slučajeva u Tolkinovim delima gde se seksualna strast eksplicitno obrađuje, u ovom slučaju Mordredovom „nezasićenom strašću” prema Ginevri.[5]

Hilari Dorš Vong, recenzirajući delo za Washington Independent Review of Books, opisuje pesmu kao „pristupačnu, sa pokretačkim zapletom i privlačnom upotrebom jezika.”[8] Ona je smatrala da su glavni likovi „snažno izraženi”; po njenom mišljenju, srž pesme se sastoji od interakcije između Mordreda „vođenog požudom“ i Ginevre, zajedno sa „pozadinskom pričom” duboko konfliktne istorije Lanselota i Ginevre.[8] Po njenom mišljenju, pesma nudi „čudesno pripovedanje”.[8]

S druge strane, Vongova je sumnjala da će se detaljna, ali suva poglavlja Kristofera Tolkina, koja zauzimaju duplo više prostora od same pesme, dopasti mnogim čitaocima. Ona napominje, na primer, da iako Kristofer Tolkien u analizama detaljiše kako je njegov otac pozajmljivao iz svake od različitih srednjovekovnih verzija priče, on „ne uspeva da izvuče zaključke iz ovih informacija, niti da iz njih iznese šire argumente o Tolkinovoj pesmi”.[8] Slično tome, njegova studija o tome kako je pesma mogla biti završena uključuje prilično „tanko” praćenje elemenata priče do priča o Srednjoj zemlji, kao što su Earendilovo putovanje i pad Numenora, za koju ona pretpostavlja da je bila usmerena na Tolkinove obožavaoce.[8] Vongova navodi da iako sebe smatra Tolkinovim obožavateljem, nju je „odvratio” nedostatak zaključaka u poglavlju.[8] Ona smatra da je poslednje poglavlje o evoluciji pesme dosadno, sa dugačkim citatima koji ilustruju najmanje tekstualne razlike između nacrta, ali „malo korisnih zaključaka”.[8]

Akademski[uredi | uredi izvor]

Verlin Fliger, u Tolkinovim studijama, piše da se Tolkinov Artur značajno razlikuje od Malorijevog, Tenisonovog ili onog njegovog savremenika T. H. Vajta; po njenom mišljenju, njegov Artur je „istovremeno stariji i stroži, manje idealizovan i definitivno manje romantičan”, ali veran Tolkinovom sopstvenom dobu.[3]

Ona komentariše da u pesmi nedostaju svetle slike Kamelota, turnira i viteške ljubavi. Nedostaju, takođe, magični elementi, čarobnjak Merlin, čarobnica Morgana le Fej, Sveti gral, duhovna potraga, snovi i trijumfalni povratak kući.[3] Umesto toga, Tolkin bira tragediju; Fligerova komentariše da ga je tema „gubitka i propasti” posebno privlačila, kao što se vidi u njegovoj pesmi Legenda o Sigurdu i Gudrun, ili u pažnji koju je posvetio tragičnoj priči o Turinu Turambaru.[3]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „The Fall of Arthur – J.R.R. Tolkien”. HarperCollins. Arhivirano iz originala 11. 5. 2013. g. Pristupljeno 23. 5. 2013. 
  2. ^ HarperCollins Arhivirano 11 maj 2013 na sajtu Wayback Machine cover text: "he evidently began it in the earlier nineteen-thirties, and it was sufficiently advanced for him to send it to a very perceptive friend who read it with great enthusiasm at the end of 1934 and urgently pressed him 'You simply must finish it!’ But in vain: he abandoned it, at some date unknown, though there is some evidence that it may have been in 1937".
  3. ^ a b v g d Flieger, Verlyn (2014). „Review of The Fall of Arthur, by J.R.R. Tolkien”. Tolkien Studies. Project MUSE. 11: 213—225. doi:10.1353/tks.2014.0011. 
  4. ^ Flood, Alison (9. 10. 2012). „'New' JRR Tolkien epic due out next year”. The Guardian. 
  5. ^ a b v Carpenter 1977, part 4, ch. 6.
  6. ^ Rateliff, John D. (12. 7. 2012). „The Rumor”. Sacnoth's Scriptorium. „I remember Rayner Unwin, when I got to meet with him in 1985, telling me about this as one of the forthcoming projects already in the works, but which wdn't be coming out until some more pressing projects (like the HISTORY OF MIDDLE-EARTH series, whose third volume I'd just picked up that same day).” 
  7. ^ „The Fall of Arthur”. WorldCat. Pristupljeno 28. 8. 2023. 
  8. ^ a b v g d đ e Wong, Hilary Dorsch (26. 9. 2013). „The Fall of Arthur”. Washington Independent Review of Books. Pristupljeno 28. 8. 2023. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пад_Артуров&oldid=27104228”