Partizanska bolnica Franja
Bolnica Franja je bila partizanska bolnica, koja se za vreme narodnooslobodilačkog rata, nalazila u brdima iznad sela Novaka u okolini Cernog u Sloveniji.
Osnivanje i početak rad[uredi | uredi izvor]
Bolnica je formirana novembra 1943. godine kada je 31. slovenačka divizija NOVJ morala da evakuiše svoje ranjenike. Mesto je izabrao doktor Viktor Volčjak, koji je i podigao prvu bolničku baraku u koju su primljeni prvi ranjenici.
Bolnica je podignutu u klisuri Pasice, koja se nalazila u blizini naselja Gorenji Novaki kod Cerkna. Bolnica je tu smeštena krajem 1943. od strane lekara Viktora Volčjaka, koji je i podigao prvu bolničku baraku u koju su odmah primljeni prvi ranjenici. Ovu lokaciju Volčjaka je izabrao, na preporuku meštanina Janaeza Peternelja. Ključni razlog za osnivanje partizanske bolnice na ovom mestu bila je nepristupačnost klisure.[1]
Vodilo se računa da neprijatelj ne otkrije bolnicu, tako da je postojala specijalna ekipa koja je zametala i najsitnije tragove koji su pravljeni prilikom prebacivanja ranjenika noću do barake.
Bolnica je bila je namenjena za lečenje boraca Devetog korpusa NOVJ.
Operacije, previjanje ranjenika, sterilisanje i priprema instrumenata, izrada proteza za invalide i pripremanje hrane, obavljano je preko dana.
Dogradnja bolnice[uredi | uredi izvor]
Nakon brojnih ofanziva pojavio se veći broj ranjenika s kojima je bolnica postala pretesna. Vremenom je u nekoliko meseci bilo podignuto ukupno 14 objekata, među kojima su bile barake za smeštaj ranjenika, operaciona sala, prostorija za izolaciju, lekarske ordinacije, baraka za rendgen-aparat… Sagrađeni su i objekti za smeštaj boraca, vešernica, stolarska radionica, a pri kraju rata napravljena je i improvizovana električna centrala.[1]
Kako je mesta među stenama bilo malo, bolničko osoblje je, kada bi se znalo da Nemci nisu u blizini, miniralo stene i odvajalo komad po komad stene i stvaralo prostor za nove barake. Osiguranje bolnice bili su bunkeri sa mitraljezima koji su se nalazili oko nje, i specijalne zemunice u koje bi se, u slučaju napada, evakuisali ranjenici.
Bolnicu u kojoj je lečeno gotovo hiljadu ranjenih partizana, neprijatelj nije pronašao do kraja rata.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Put časti Franje Bojc Bidovec: Ilegalka, upravnica partizanske bolnice „Franja“, doktorka kojoj su se divili i poštovali je”. OKO (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-06-27.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
