Pređi na sadržaj

Petar Rađenović

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Petar Rađenović
Datum rođenja(1885-02-08)8. februar 1885.
Mjesto rođenjaBosanski Osredci, Osmansko carstvo
Datum smrti21. oktobar 1941.(1941-10-21) (56 god.)
Mjesto smrtiŠabac, Nedićeva Srbija
Uzrok smrtiubistvo od strane njemačke kaznene ekspedicije
ObrazovanjeBogoslovija u Reljevu
Zanimanjesvještenik, etnograf, profesor
RadoviSela parohije Krnjeuše (kod Petrovca) (1923)

Bjelajsko polje i Bravsko (1925)

Unac – antropogeografska ispitivanja (1948)
Titulaprotojerej

Petar Rađenović (1885 — 1941) bio je pravoslavni svještenik i etnograf, koji je proučavao prostore Bosanske Krajine.[1]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 8. februara 1885. u Bosanskim Osredcima.[2] Osnovnu školu je završio u Trubaru, gimnaziju u Sarajevu 1903. a Bogosloviju u Reljevu 1907.[2] Iste godine je i rukopoložen za svještenika, a svoje službovanje je obavljao u selima Bosanske Krajine, koja su i bila predmet njegovog proučavanja.[2]

Petar Rađenović je 1928. postao profesor vjeronauke u Realnoj gimnaziji u Banja Luci, a član Crkvenog suda Eparhije banjalučke postaje 1932.[1]

Crkveni čin protojereja dobija 1937.[1]

Rad na proučavanju Bosanske Krajine[uredi | uredi izvor]

Rađenović započinje svoj rad na proučavanju prostora Bosanske Krajine, nakon što je Milan Karanović 1920. predložio Jovanu Cvijiću da se terenski rad na proučavanju Bosne organizuje preko svještenika.[2][3] Prilikom svog rada se koristio Cvijićevim "Uputstvom za proučavanje sela u Bosni" iz 1898.[2] Rađenović je započeo sa terenskim radom, i 1923. njegovo djelo "Sela parohije Krnjeuše (kod Petrovca)" biva objavljeno u Srpskom etnografskom zborniku, u izdanju Srpske kraljevske akademije. "Bjelajsko polje i Bravsko" objavljeno 1925. pod nadzorom Jovana Cvijića, Rađenović je smatrao svojim najboljim djelom.[3] Njegovo antropogeografsko djelo "Unac – antropogeografska ispitivanja" napisano na osnovu terenskih istraživanja 1933–1934, objavljeno je tek 1948. od strane Srpske akademije nauka, sedam godina nakon autorove smrti.[4][2]

Zajedno sa Milanom Karanovićem, učestvovao je na arheološkim istraživanjima u Sanskom Mostu.[3]

Smatra se jednim od najvažnijih autora, kada je u pitanju doprinos etnografiji Bosne i Hercegovine, u prvoj polovini 20. vijeka.[5][3]

Djela[uredi | uredi izvor]

Njegova najvažnija djela su:

  • Sela parohije Krnjeuše (kod Petrovca) (1923)
  • Bjelajsko polje i Bravsko (1925) (napisano pod nadzorom Jovana Civijića)
  • Unac – antropogeografska ispitivanja (1948)

Smrt[uredi | uredi izvor]

Nakon napada Sila Osovine na Jugoslaviju i uspostavljanja NDH, Petar Rađenović bježi u Srbiju, i nastanjuje se u Šapcu, gdje je i ubijen je 21. oktobra 1941. od strane njemačke kaznene ekspedicije.[2]

Naljeđe[uredi | uredi izvor]

Profesor Zdravko D. Marjanac o Rađenoviću piše sljedeće "Djela Petra Rađenovića (iako nije bio školovani geograf, nego sveštenik), predstavljaju značajne monografske radove velike stručne i naučne vrijednosti".[6]

U čast Petra Rađenovića, nazvana je ulica u Banja Luci.[7]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v „PETAR RAĐENOVIĆ (1885–1942) – SVEŠTENIK I ETNOGRAF”. SRBI U BIH (na jeziku: srpski). 2015-07-23. Pristupljeno 2021-04-09. 
  2. ^ a b v g d đ e Branković, Boško (2017). „PREZIMENA U SELIMA KRNjA JELA I SMOLjANA PREMA POPISU SVEŠTENIKA PETRA RAĐENOVIĆA I DANAS”. GLASNIK UDRUŽENjA ARHIVSKIH RADNIKA REPUBLIKE SRPSKE (na jeziku: rs). 2 (9). ISSN 1840-4626. doi:10.7251/GUARS1709131B. 
  3. ^ a b v g Milosevic, Borivoje. „Doprinos srpskih krajiških sveštenika antropološkim i etnografskim proučavanjima Bosne i Hercegovine (krajem XIX i početkom XX vijeka)”. Banjalučki novembarski susreti (na jeziku: engleski). 
  4. ^ Zbornik Matice srpske za istoriju. 43-44. Novi Sad: Matica. 1991. str. 74. 
  5. ^ Terzić, Slavenko; Vasić, Milan (1995). Bosna i Hercegovina od srednjeg veka do novijeg vremena. Istorijski institut SANU. str. 140. ISBN 9788677430078. 
  6. ^ Marjanac, Zdravko (1992). Jovan Cvijić i Bosna. Banja Luka: Pedagoška akademija. str. 138. 
  7. ^ „Google Maps”. Google Maps (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-04-09. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Петар_Рађеновић&oldid=24474646”