Pećina patrijaraha
Pećina patrijaraha ili Pećina u Makpeli (hebr. מערת המכפלה), za muslimane poznata kao Svetilište Avrama ili Ibrahimova džamija (arap. لحرم الإبراهيمي), predstavlja kompleks podzemnih pećina koje se nalaze u starom delu grada Hebron, Zapadna obala, Palestina.
Prema verovanjima Jevreja, muslimana i hrišćana ovde se nalazi grob proroka Avrama. Kompleks je drugo najsvetije mesto Jevreja (posle hrama u Jerusalimu) a istovremeno je i sveto mesto za muslimane i hrišćane. Prema verovanju, ovde su sahranjeni biblijski parovi Avram i Sara, Isak i Rebeka te Jakov i Lea. Prema jevrejskim izvorima ovde je sahranjen i Isav, sin Isaka, a prema nekim muslimanskim izvorima takođe Josif, sin Jakova.
Pećina u hebrejskoj Bibliji[uredi | uredi izvor]
Pećina u Makpeli se prvi put pominje u Knjizi postanja:
| „ | I njiva Efronova u Makpeli prema Mamriji, njiva s pećinom koja je na njoj, i sva drveta na njivi i po međi njenoj unaokolo, posta Avramova pred sinovima Hetovim, pred svima koji ulaze na vrata grada onog. Potom pogrebe Avram Saru ženu svoju u pećini na njivi Makpeli prema Mamriji, a to je Hevron, u zemlji hananskoj. I potvrdiše sinovi Hetovi njivu i pećinu na njoj Avramu da ima grob. | ” |
| — Knjiga postanja 23, 17-20 | ||
Knjiga postanja kaže da su kasnije Avramovi sinovi na tom mestu sahranili Avrama kada je umro u svojoj 176. godini. Poglavlje 49 kaže da su ovde sahranjeni i Isak, Rebeka i Lea.
Istorija[uredi | uredi izvor]
U periodu helenističkog judaizma Irod Veliki sagradio je veliko, pravougaono kućište bez krova nad pećinom. Ovo je jedina građevina Iroda Velikog koja je očuvana. Ne zna se da li je građevina imala ulaz i gde se u tom slučaju ulaz nalazio[1]. Kada je Hebron bio pod vlasti Vizantije pored ove građevine izgrađena je bazilika koju su muslimani kasnije uništili. Oni su takođe na Irodovu građevinu stavili krov i od nje napravili džamiju.
Za vreme krstaških ratova građevina je kratko opet služila kao crkva, ali od 1188. godine, kada je Saladin osvojio Hebron, pećinu uglavnom drže muslimani. Saladin je međutim dozvolio da i hrišćani koriste ovo mesto za obožavanje. Sagradio je minarete, od kojih dva još uvek stoje, i minber[1]. Celo mesto je tokom osmanskog perioda obnovljeno[2].
Novija istorija[uredi | uredi izvor]
Do 1967. godine Jevrejima je bio zabranjen ulazak u kompleks. Ali pobedom Izraela u šestodnevnom ratu, oblast je vraćena pod jevrejsku kontrolu. U narednim godinama pordučje zahvataju nemiri i ubijanja. Godine 1968. od ručne bombe povređeno je 47 Izraelaca, od kojih 8 ozbiljno[3]. U maju 1980. jevrejski vernici bili su napadnuti nakon napuštanja molitve, nakon čega je šest osoba ubijeno a 17 ranjeno[4].
Tenzije su se pojačale kada je izraelska vlada potpisala sporazum u Oslu 1993. godine prema kojem je ograničena autonomija PLO na Zapadnoj obali i Pojasu Gaze[5].
Godine 1994. Jevrejin Baruh Goldstajn ušao je u područje džamije i ubio 29 vernika. Nakon toga je bio ubijen od strane muslimanskih hodočasnika. Zbog velike osetljivosti ovog mesta, 1996. potipisan je dogovor prema kojem se pristup kompleksu ograničava i Jevrejima i muslimanima, tako što vakuf kontroliše 81% kompleksa. Kao rezultat, Jevreji nemaju pristup grobu Isaka i Rebeke, koji se nalazi u jugoistočnom delu kompleksa. Turstima je dozvoljen ulaz.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Nancy Miller (1985). „Patriarchal Burial Site Explored for First Time in 700 Years”. Arhivirano iz originala 05. 02. 2015. g. Pristupljeno 16. 12. 2014.
- ^ The Travels of Ali Bey, vol.ii, pp. 232-3.
- ^ Hoberman 2008, str. 215
- ^ Birnbaum, Ervin (1990). In the shadow of the struggle. str. 286. ISBN 9789652290373.
- ^ William Quandt, Peace Process3rd edition, (Brookings Institution and University of California Press, 2005): 321-329.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Birnbaum, Ervin (1990). In the shadow of the struggle. str. 286. ISBN 9789652290373.
- Hoberman, Haggai (2008). Keneged Kol HaSikuim [Against All Odds]. Sifriat Netzaim.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
