Ploča Septimija Severa
Ploča Septimija Severa naziv je rimske ploče pronađene na planini Rudnik u blizini Gornjeg Milanovca. Posvećena je rimskom caru Septimiju Severu.
Arheološka iskopavanja[uredi | uredi izvor]
Na teritoriji opštine Gornji Milanovac nalaze se arheološka nalazišta koja svedoče o aktivnom praistorijskom i srednjovekovnom periodu te sredine. U više gornjomilanovačkih sela pronađeni su ostaci Ilira, Kelta, Rimljana, Gota itd. Primera radi, postoje dokazi da je Rudnik bio dom većeg rimskog naselja. Na tom mestu (na zapadnoj strani Prlinskog visa)[1] je tadašnji upravnik Narodnog muzeja u Beogradu Janko Šafarik avgusta 1865. godine pokrenuo prva poznata arheološka iskopavanja u Srbiji. Tamo je poslat po nalogu ministra prosvete kneževine Srbije.[2] Iste godine pronađeni su ostataci rimskog hrama posvećenog boginji Majci zemlji, koji je stradao u požaru[1]. Tom prilikom otkrivena je i Ploča Septimija Severa.
Opis[uredi | uredi izvor]
Reč je o ploči isklesanoj od belog mermera koja se nalazila na pročelju pomenutog hrama.[1] Gornji levi ugao bio joj je oštećen u trenutku pronalaska.[2] Natpis na ploči je u vidu sedam redova čiji prevod glasi:
Imperator, Cezar, Lucije, Septimije Sever, Istrajni, Uzvišeni, obnovi oboreni hram Majke Zemlje, staranjem Kasija Ligurinusa, carskog namesnika. Na molbu kolona Publia Fundani Etiheta i Publija Edija Muciana.[2]
Na njoj se pominju i imena dva kolona, kao i upravnik regije i rudnika Kasije, zahvaljujući kojem je ovo svetilište obnovljeno u prvoj godini vladavine Septimija Severa, kada je u dva navrata posećivao ovaj kraj – 193. i 196. godine.[1]
Restauracija[uredi | uredi izvor]
Na ploči Septimija Severa izvršena je restauracija u Narodnom muzeju u Beogradu. Nakon toga, taj muzej ju je 2009. godine ustupio Muzeju rudničko-takovskog kraja na čuvanje, čime je ovaj artefakt postao deo stalne postavke u gornjomilanovačkoj kulturnoj ustanovi.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Ploča Septimija Severa, rimska ploča pronađena na lokalitetu Veliki Šturac na Rudniku, kraj II veka, beli mermer, 1,02×0,57×0,15 m. Eksponat iz arheološke zbirke Muzeja rudničko-takovskog kraja iz Gornjeg Milanovca -
Detalj
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Cicović, Ana; Marušić, Aleksandar; Bolović, Ana; Brajović, Milan (2014). Vodič kroz Brkovića kuću. Gornji Milanovac: Muzej rudničko-takovskog kraja. str. 24. ISBN 978-86-82877-55-4.
- ^ a b v Cicović, Ana (8. 3. 2020). „Ploča Septimija Severa”. muzej rudničko-takovskog kraja. Pristupljeno 16. 6. 2021.