Pribina (knez)

Za članak o hrvatskom banu, pogledajte članak Pribina.

Pribina (knez)
Lični podaci
Datum smrti	21. mart 860.
Porodica
Potomstvo	Kocelj
Dinastija	House of Mojmír
Prethodnik	Unknown
Naslednik	Mojmir I

Pribina je bio slovenski knez koji je sredinom 9. veka upravljao Njitranskom kneževinom (oko 825—833), a potom je kao franački vazal vladao Balatonskom kneževinom (oko 840—861). Podigao je 828. godine u Njitri prvu crkvu među Zapadnim Slovenima, da bi kasnije i sam prešao u hrišćanstvo, zbog čega se smatra jednim od začetnika hristijanizacije Zapadnih Slovena.

Biografija

Kneževina Nitra u vreme Pribine

Kneževina Donja Panonija u vreme Pribine

Knez Pribina je prvobitno bio zapadnoslovenski vladar Njitranske kneževine, koja je obuhvatala zapadna područja današnje Slovačke, te se po tome smatra jednim od prvih rodonačelnika slovačkog naroda.

Podaci o njegovoj vladavini su veoma oskudni, ali je izvesno da je tokom svoje uprave u Njitranskoj kneževini pored crkava, podigao i čitav niz utvrđenja. Njegov sukob sa susednim moravskim knezom Mojmirom I (830—846) okončao se 833. godine njegovim porazom i on biva primoran da sa porodicom i pristalicama napusti zemlju, dok Mojmir spaja dve kneževine i stvara Veliku Moravsku.

Pribina se sklonio kod Franaka i po nalogu kralja Ludviga I (817—876) biva pokršten, nakon čega mu 840. godine biva dodeljen na upravu posed oko reke Zale u severnoj Panoniji, odnosno u današnjoj zapadnoj Mađarskoj. Na tom prostoru, koji je bio nastanjen Panonskim Slovenima, Pribina podiže čitav niz utvrđenja i crkava, a svoju prestonicu smešta u Blatnograd, na obali Blatnog jezera. Kralj Ludvig 12. oktobra 848. godine pretvara njegove posede odnosno Balatonsku kneževinu u nasledno leno Pribinine porodice.

Knez Pribina je poginuo 861. godine u borbama sa velikomoravskim knezom Rastislavom (846—870), kao franački vazal, a na prestolu ga nasleđuje njegov sin Kocelj (861—872).

Vidi još

• Balatonska kneževina
• Posavska kneževina
• Velikomoravska kneževina
• Kocelj (knez)

Literatura

• Bowlus, Charles R. (1995). Franks, Moravians, and Magyars: The Struggle for the Middle Danube, 788-907. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. 
• Vlasto, Alexis P. (1970). The Entry of the Slavs into Christendom: An Introduction to the Medieval History of the Slavs. Cambridge: Cambridge University Press. 
• Goldberg, Eric J. (2006). Struggle for Empire: Kingship and Conflict under Louis the German, 817-876. Ithaca, NY: Cornell University Press. 
• Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250. Cambridge: Cambridge University Press.