Sezonsko alergijsko zapaljenje vežnjače oka
| Sezonski alergijsko zapaljenje vežnjače oka | |
|---|---|
 | |
| Klasifikacija i spoljašnji resursi | |
| Specijalnost | oftalmologija |
| MKB-9-CM | 372.14 |
| DiseasesDB | 30842 |
| MedlinePlus | 001031 |
| MeSH | D003233 |
Sezonsko alergijsko zapaljenje vežnjače oka jedno je od oboljenje oka koje se češće javlja kod osoba koje imaju neku od alergijskih bolesti. Simptomi se javljaju vezano za sezonu alergena (npr u vreme cvetanja biljaka), a ono što razlikuje alergijski od akutnog, virusnog ili bakterijskog konjunktivitisa je intenzivan svrab u očima. Bolest obično zahvata oba oka i najčešće je praćena natečenim kapcima.[1]
Etiologija[uredi | uredi izvor]
Bolest se obično javlja kada vežnjača dođe u dodir sa alergenima koji se sezonski nalaze u vazduhu. Obično se radi o polenu i semenu trava. Vrlo često ljudi koji imaju ovakvu alergiju imaju i alergijski rinitis.
Patofiziologija[uredi | uredi izvor]
Sezonsko alergijsko zapaljenje vežnjače oka predstavlja neuobičajen i neprimeren odgovor imunog sistema organizma na raznovrsne antigene sa kojima je organizam došao u dodir. Antigen je bilo koja supstanca koju organizam prepoznaje kao „stranu”, a samim tim i potencijalno štetnu, i protiv nje stvara antitela, kao neku vrstu odbrambenog mehanizma koji nam omogućava zaštitu od svega što organizam smatra opasnim.[1]
Prema tome alergeni su antigeni koji izazivaju alergijske bolesti, koje nastaju nakon dodira alergena i organizma, i u kojima se organizam brani proizvodnjom zaštitnih antitela, imunoglobulina, koji su specifični za svaki alergen (zato je i svaka alergijska bolest specifična).
Reakcija između alergena i specifičnog antitela naziva se alergijskom reakcijom. Ona u zavisno o vrsti tkiva u kojem se odvija alergijska reakcija, oslobađaa mnogobrojne i raznovrsne materije (histamin, proteaza, heparin, faktor aktivacije trombocita, itd), koje potom oštećuju i/ili razaraju tkivo i odgovorne su za nastanak simptoma alergijskih bolesti oka.[1]
Vreme potrebno da se razvije preosetljivost na antigen, odnosno da organizam stvori antitela i da se alergijska bolest konjuktive manifestuje, naziva se period senzibilizacija, i može različito da treaje.[1]
Klinička slika[uredi | uredi izvor]
Najčešći simptomi i znaci ove bolesti koja zahvata oba oka (koji se za razliku od drugi nealergijskih zapaljenja vežnjače obično se javljaju jednostrano), su:
- Lak otok područja oko očiju,
- Crvenilo, svrab i suzenje očiu.
Klinička slika je često praćena i simptomima od strane nosa kao što je: otok nosne sluznice, kijanje, curenje iz nosa i svrab.
Dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Kako je svaka alergijska reakcija izazvana posebnim alergenom, glavni cilj dijagnoze je pronalaženje toga alergena. Alergen može biti biljka koja raste u određenom periodu godine, poput trave ili polena ili neka druga materija kao npr. pseće dlake, lekova ili hrane. Kako alergen može izazvati alergijsku reakciju kada dođe u dodir sa kožom ili okom, kada je udahnut, pojeden ili ubodom unesen u kožu, pažljivom saradnjom lekara i pacijenata treba dijagnostički utvrditi put unosa alergena u organizam.[2]
- Krvni testovi
Testovi mogu pomoći pri određivanju da li su simptomi povezani s alergijom i koji je alergen odgovoran. Uzorak krvi može sadržati mnoštvo eozinofila, vrste krvnih ćelija koje se u povećanom broju nalaze kod mnogih alergijskih reakcija.
Danas se najčešće koriste testovi iz krvi za određivanje ukupne količine IgE antitela (RIST), ili nivo specifičnih IgE antitela na određene alergene (RAST).
- Određivanje ukupnih IgE antitela u krvi (RIST), zasnova se na činjenici da se količina IgE antitela u serumu zdravih osoba menja tokom života i da može biti povećana kod alergijskih, parazitskih i zloćudnih bolesti.
- Određivanje specifičnih IgE antitela u krvi (RAST), omogućava utvrđivanje količine specifičnih IgE antitela, koja se stvaraju u telu bolesnika na pojedinačne alergene (inhalatornim ili nutritivne). Ove vrednosti izražavaju se najčešće u mernim jedinicama IU/ml.
| Razred | Specifični IgE (IU/ml) | Tumačenje rezultata specifičnih IgE |
|---|---|---|
| 0 | 0,00 - 0,34 | Nije merljiv nivo IgE |
| 1 | 0,35-0,69 | Minimalna količina IgE |
| 2 | 0,70-3,49 | Mala količina IgE |
| 3 | 3,50- 17,49 | Umerena količina IgE |
| 4 | 17,90- 49,90 | Velika količina IgE |
| 5 | 50,00-100,0 | Vrlo velika količina IgE |
| 6 | > 100 | Izuzetno velika količina IgE |
- Kožni testovi
Kožni testovi su najbolji za određivanje vrste alergena. Za kožne testove, prave se razblaženi rastvori ekstrakata drveća, trava, polena, prašina, životinjskih dlaka, otrova insekta, hrane i pojedinih lekova, koji se pojedinačno, u malim količinama nanose na ili u kožu pacijenta. Ako je osoba alergična na jednu ili više tih materija, mesto na kojem je inicirana ta supstanca razvija se otok i osip (nalik na urtikariju uz okolno crvenilo) unutar 15 do 20 minuta.
- Radioalergosorbent test.
Kada se kožno testiranje ne može izvesti ili je opasno, zbog burne reakcije, može se koristiti radioalergosorbent test. Radioalergosorbent test (RAST) meri nivoa IgE specifičnih za pojedine alergene u krvi, što može pomoći pri dijagnozi alergijske kožne reakcije, sezonske alergijske upale nosne sluzokože ili alergijske astme.
Oba su testa visoko specifična i tačna, premda je kožni test obično nešto malo tačniji i često, jeftiniji a rezultati se mogu očitati odmah.
Terapija[uredi | uredi izvor]
Izlečenje sezonskog alergijskog konjuktivitis postiže se identifikacijom odgovornog alergena i desenzibilizacija organizma, ali je u praksi to vrlo teško postići jer veliki broj alergena može biti uzrok nastanaka alergijske reakcije. Smirivanje simptoma bolesti najčešće se postiže lokalnom primenom antihistaminika i nesteroidnih antiinflamatornih lekova.
Međutim, centralno mesto u terapiji imaju:
- Sstabilizatori membrane mastocita (kromolini, lodoksamid, ketorolak i levokabastindin, natrijum hromoglikat, lodokamid) čiji je terapijski efekat značajan, a primena moguća u toku dužeg vremenskog perioda bez neželjenih dejstava.
- Kortikosteroidima - čija primena je preporučena samo za teške kliničke forme ove bolesti, za ograničeni vremenski period (nekoliko nedelja) uz pažljivi nadzor, jer mogu izazvati povišeni pritisak u očima, mrenu i oportunističke infekcije.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Ventocilla, Mark. „Allergic Conjunctivitis”. WebMD, 2017. Pristupljeno 9. 5. 2017.
- ^ Expert Panel Report 3 (EPR-3): Guidelines for the Diagnosis and Management of Asthma-Summary Report 2007. J Allergy Clin Immunol. 2007 Nov. 120(5 Suppl):S94-138.
- ^ Tarle-Bajić, Nives. „Alergološko testiranje (određivanje specifičnih IgE antitijela) iz krvi”. ultrazvuk-tarle.hr. Pristupljeno 9. 5. 2017.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Alergijski konjuktivitis, kako ublažiti tegobe - PharmaMedica.rs
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
