Nadgrobni spomenik Milovanu Jelušiću u Grabu
| Dragačevski epitafi | |
|---|---|
 Spomenik Milovanu Jelušiću u selu Grab | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Grab (Lučani) |
| Opština | Opština Lučani |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 19. vek |
Spomenik Milovanu Jelušiću (†1863) u Grabu nalazi se na Ilića-Jovičića groblju u selu Grab (Lučani), Opština Lučani. Podignut je rano preminulom marvenokupcu[1] Milovanu Jelušiću, pripadniku novog društvenog sloja trgovaca stokom koji je naročito ojačao nakon 1839. godine, kada su Ustavobranitelji prognali iz Srbije „glavnog marvenog kupca kneza Miloša koji je svojim monopolom bio glavna smetnja liberalizaciji i demokratizaciji” ove vrste trgovine.[2]
Opis[uredi | uredi izvor]
Spomenik u obliku uspravne ploče od žućkastog peščara. U vrhu istočne strane urezan je stilizovan udvojeni krst na postolju. Na poleđini spomenika, u pravougaonom polju nadvišenim lukom sa krstom i Hristovim inicijalima IS HS upisan je tekst epitafa. Nastavak natpisa u najnižoj zoni oivičen je ornamentalnim frizom i klinastim urezima.[3]
Spomenik je delimično prekriven lišajem. Na prvi pogled deluje dobro očuvan, ali zbog naprsnuća na bočnoj strani preti opasnost urušavanja čitavog površinskog sloja sipkog peščara.
Epitaf[uredi | uredi izvor]
Tekst ispisan čitkim slovima predvukovskog pisma[4][2] glasi:
- OVDE POČIVA RAB BOŽII MILOVAN ELUŠIĆ
- BIVŠI GLAVNI TRGOVAC I MARVENOKUPAC:
- DRAGAČEVSKI POŽIVI 40:GOD:
- I PRESTAVI SE U BLAŽEN: VEČNOST: 12 MAJA 1863. G.
- OVAJ BILEG SPODIŽE ŽALOSNI OTAC MILIĆ EGO.
- PISA VASILIJE TRAŠEVIĆ IZ GORAČIĆA.[4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Marinković, Radovan M. (1985). Dragačevski zanati i zanimanja. Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv.
- ^ a b Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka: o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: „Litopapir”.
- ^ a b Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Šipetić, Živorad B (1993). Grab − selo Dragačeva. Beograd: Odbor za proučavanje sela SANU.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Nikolić, Radojko (1998). Nikolić Radojko, Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- Dragačevo : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik : SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0718-3.
- Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka: o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Poreklo
- gucafestival.rs Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. avgust 2020)