Stari nadgrobni spomenici u Belom Polju
| Stari nadgrobni spomenici u Belom Polju | |
|---|---|
 Seosko groblje u Belom Polju. | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Belo Polje |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
Stari nadgrobni spomenici u Belom Polju (Opština Gornji Milanovac) svojim brojem i velikim tipološkim bogatstvom predstavljaju značajnu spomeničku celinu. Preko podataka sa nadgrobnih spomenika može se pratiti geneza stanovništva ovog mesta.[1]
Belo Polje[uredi | uredi izvor]
Selo Belo Polje nalazi se u jugoistočnom delu opštine Gornji Milanovac, na obroncima planine Ješevac. Ovuda vodi regionalni put koji povezuje Gornji Milanovac i Kragujevac. Selo je razbijenog tipa, podeljeno na četiri dela: Vranovački, Tokiće, Velemuge i kraj pod Kotlinama, koji se deli na Jankoviće i Popoviće.[2] Prvi pomeni sela Belo Polje datiraju iz srednjeg veka, kada je ovde bila letnja rezidencija despota Stefana Lazarevića. Prvobitno stanovništvo raseljeno je nakon pada Srbije. Počev od 18. veka na ove prostore počinje da se doseljava stanovništvo iz okoline Bijelog Polja u Crnoj Gori, a nakon Prvog srpskog ustanka iz Sjenice i Novog Pazara. Od polovine 19. veka, a naročito u prvoj polovini 20. veka Belo Polje je doživelo ekspanziju, da bi prema poslednjim popisima bio evidentiran znatan pad broja stanovnika. Naselje pripada crkvenoj parohiji manastira Vraćevšnica, a seoska slava je Beli Četvrtak.[3]
Seosko groblje[uredi | uredi izvor]
U Belom Polju postoji samo jedno seosko groblje. Nalazi se u donjem delu sela, prema reci Gruži. Groblje je veliko, sa znatnim brojem dobro očuvanih starih spomenika od kojih najveći broj potiče iz 19. veka. Stariji nadgrobnici uglavnom su klesani od boračkog polugranita. Ovaj sitnozrni, belopepeljasti kamen pogodan je za urezivanje slova i geometrijskih motiva, ali ne i za kompleksnije likovne predstave.[4]
Galerija[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Gruža: naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik Beograd, SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0612-4.
- ^ Vučićević, dr Slobodan (2016). Gornji Milanovac i njegova sela. Beograd: Kulturno-prosvetna zajednica Srbije. str. 81—84. ISBN 978-86-7596-190-1.
- ^ Đuković, Isidor (2005). Rudničani i Takovci u oslobodilačkim ratovima Srbije 1912-1918. godine (II izd.). Gornji Milanovac: Muzej rudničko-takovskog kraja. str. 73. ISBN 978-86-82877-16-5.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: „Litopapir”. str. 52—53.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Dudić Nikola, Stara groblja i narodni belezi u Srbiji, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd, Posebna izdanja 13, „Prosveta” Beograd, 1995. ISBN 978-86-07-00900-8
- Nikolić Radojko, Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije, „Litopapir” Čačak, 1998.
- Đuković Isidor, Rudničani i Takovci u oslobodilačkim ratovima Srbije 1912—1918. godine, II dopunjeno i izmenjeno izdanje, Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. godine; Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac, 2005. ISBN 978-86-82877-16-5
- Stolić dr Ana, Državni popis 1862/63. godine: opština Gornji Milanovac, II izdanje, Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac, 2007. ISBN 978-86-82877-03-5
- Gruža: naselja, poreklo stanovništva, običaji, Službeni glasnik Beograd, SANU, Beograd, 2010. ISBN 978-86-519-0612-4
- Vučićević dr Slobodan, Gornji Milanovac i njegova sela, Kulturno-prosvetna zajednica Srbije, Beograd, 2016. ISBN 978-86-7596-190-1