Stari nadgrobni spomenici u Zagrađu

Stari nadgrobni spomenici u Zagrađu
Ilića groblje u Zagrađu.
Opšte informacije
Mesto	Zagrađe (Gornji Milanovac)
Opština	Opština Gornji Milanovac
Država	Srbija

Stari nadgrobni spomenici u Zagrađu (Opština Gornji Milanovac) rasuti su širom sela, po manjim porodičnim grobljima. Evidentiran je i veći broj krajputaša.

Zagrađe

Selo Zagrađe nalazi se u severoistočnom delu opštine Gornji Milanovac. Pripada predeonoj oblasti Kačer i graniči sa selima Brezovica, Rudnik, Vojkovci, Trudelj, Reljinci, Davidovica, Cerova i Mutanj. Selo je razbijenog je tipa. Ima više zaselaka i uglavnom je naseljeno u predelima kraj Ibarske magistrale, Ostrvice i reke Brezovice.

Smatra se da je selo dobilo naziv po srednjovekovnom gradu Ostrvica „iza” koga se nalazi. U turskom popisu iz 1476. godine pominje se kao Sivridže Hisar. Selo je starosedelačko. Naseljavanje novog stanovništva vršeno je u dva navrata iz Starog Vlaha i okoline Užica- u drugoj polovini 18. i prvoj polovini 19. veka. Seoske slave su Mali Spasovdan i Beli četvrtak.

Groblja

U Zagrađu postoji više groblja pojedinih familija, pogotovo u predelu oko Ostrvice i u blizini Ibarske magistrale, na kojima su zastupljeni svi tipovi nadgrobnih obeležja karakteristični za rudnički kraj.

Stari spomenici Ilića groblju

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Stari spomenici na grobljima ispod Ostrvice

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Krajputaši

U selu je evidentiran veći broj krajputaša, od kojih se nekoliko nalazi u neposrednoj blizini Ostrvice, a desetak (iz različitih perioda) u porti Crkve Svetog Arhangela Gavrila.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Literatura

• Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9. 
• Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir. 
• Savović, Saša (2009). Srce u kamenu : krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. ISBN 978-86-519-0181-5. 
• Rakić, Miloje T; Pavlović, Jeremija M (2010). Kačer : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Sanu: Službeni glasnik : SANU. ISBN 978-86-519-0754-1. 
• Krstanović, Božidar; Radonjić Živkov, Estela; Kesić-Ristić, Sanja (2012). Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd. ISBN 978-86-6299-006-8. 
• Vučićević, Dr Slobodan (2016). Gornji Milanovac i njegova sela. Beograd: Kulturno-prosvetna zajednica Srbije. ISBN 978-86-7596-190-1. 
• Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (2, dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.