Tajlandski boks

Borac se naginje da izbegne udarac

Tajlandski boks ili Muay Thai (taj มวยไทย) jeste jedna borilačka veština i važi kao nacionalni sport Tajlanda.

Tajlandski boks je tradicionalna tajlandska borilačka veština u kojoj se šake, laktovi, kolena i bosa stopala mogu koristiti za isporuku udaraca. Tačna istorija ovog sporta ne može se rekonstruisati, ali U ratu između Tajlanda i Burme 1767 osvojena je ondašnja tajlandska prestonica i glavni deo izvora o umetnosti i tradiciji tajlandskog boksa uništeni.

Istorija

Tajlandski boks

Tai su živeli prvobitno u jugozapadnoj Kini. U 9. veku pojedine grupe počinju da naseljavaju područje današnjeg severozapadnog Tajlanda. Ovo naseljavanje trajalo je do 13. veka. Pojedini izvori tvrde da je u to vreme nastao tajlandski boks kao jedna vrsta samoodbrane zbog stalnih sukoba sa drugim narodima Indokine. Drugi izvori govore kako je tajlandski boks nastao 1560 godine, kada je tajlandski kralj Naresuan pao u tamnovanje Burme. Obećana mu je sloboda ako u dvoboju pobedi majstore Burme. Kralj je pobedio i tajlandski boks je postao nacionalni sport Tajlanda.

Tajlandski boks se razvio iz regularnih borbenih veština. Kada mač i koplje nisu bili više za upotrebljavanje, ratnik je mogao da koristi za borbu svoje noge, pesnice i laktove. Klasična i tradicionalna varijanta zove se Muay Thai Boran (boran = tradicionalno), koja ne sadrži samo borbe sa raznim oružjem, nego i pokrete koji idu daleko van tehnika današnjeg tajlandskog boksa. Te tehnike se baziraju na podražavanju raznih životinjskih pokreta, koje su sakupljene u formama slično katama u karateu. Tako su kroz vekove nastale životinjske forme poput ždrala, bizona, petla, tigra itd., koje su perfekcionisane u današnjim stilovima.

Krabi krabong (kratko i dugačko oružje) naziva borbu sa raznim vrstama oružja, kao npr. krabi (kratki mač), dab (dugački mač), plong ili sri sok (štap), ngauv (štam sa oštricom), dung, kaen, maj sun i loh (štit).

Jedno sledeće obeležje klasičnog tajlandskog boksa (Muay Thai Boran) jeste ritualna igra vaj kru, koju igraju borci u početku borbe da pokažu poštovanje svojim učiteljima, kao i klasična tajlandska muzika koja prati celu borbu.

Pravila

U pravilnicima internacionalnih i nacionalnih saveza postoje različita stroga pravila koje ograničavaju tehnike. Stilistički upadljiva obeležja tajlandskog boksa jesu udarci sa laktovima i kolenima i hvatanje protivnika (vidi boks). Zavisno od pravila i stepena boraca dozvoljeni su udarci sa kolenima prema glavi, hvatanje protivnika u stajanju i udaranje sa kolenima u telo i noge. Pojedina pravila dozvoljavaju hvatanje i držanje noge protivnika.

Tehnike sa pesnicama slične su tradicionalnom evropskom boksu, ali su isto dozvoljeni udarci iz okreta itd. Pojedini stilovi dozvoljavaju bacanje, ali je ovo obično zabranjeno zbog opasnosti tehnika bacanja u tajlandskom boksu. U Evropi klubovi obično ne praktikuju tehnike poput udaranjem lakata ili rvanje, zbog čega se za evropski način tajlandskog boksa može čuti isto naziv orijentalni kik boks.

Motivi

Tajlandski boks vežba se iz različitih motiva, radi fiskulture, takmičenja, za samoodbranu ili borilačku veštinu. U Tajlandu borci dobijaju deo opklade i mnogima služe kao idoli. Pošto mnoge škole teraju svoje učenike da na takmičenju dobijaju bolje opklade i pobeđuju, time se klasični stilovi sve više potiskuju. Zbog toga tajlandski kralj podržava čiste Muay-Thai-akademije, u kojima učenici ne moraju da nose brige o finansijskom stanju i umesto toga izučavaju klasične stilove.

Vidi još

U Burmi inače postoji de fakto ista borilačka veština burmazenski boks odnosno letvei ili letave, za razliku od tajlandskog boksa na takmičenja burmazenskog boksa bori se bez rukavica. Pod uticaju tajlandskog boksa nastalo je u Kini u novije vreme san da ili kineski boks. Ono se razlikuje od tajlandskog boksa što se više koriste rvanje i bacanje a poziva se na vu šu. Slično praktikuje šut boks.

Spoljašnje veze

• Video prikaz tajlandskog boksa
• WMTC - svetski savez tajlandskog boksa
• FeelThailand Muay Thai Muay Boran
• Thai-Boxing Muay-Thai