Film u Italiji
Prvi film Italiji prikazan je nekoliko meseci posle prve projekcije braće Limijer. Trajao je par sekundi a prikazan je Papa Lav XIII kako daje blagoslov kameri. Od tada se filmska umetnost u Italiji razvijala veoma brzo. Benito Musolini je 1937. godine otvorio filmski studio Činečita, koji je bio evropski pandan Holivudu. Godine 1961. Sofija Loren je osvojila Oskar za najbolju glavnu glumicu, i tako postala prva osoba koja je dobila ovu nagradu a da u filmu nije govorila engleski.
1900—1929: Počeci[uredi | uredi izvor]
Iza prvih italijanskih filmova, napravljenih do 1910. godine, stajale su prve produkcijske kuće iz Rima i Torina: Itala film, Ambrozio i Čines. Ubrzo su otvorene još dve — u Napulju i Milanu. Jedan od prvih italijanskih reditelja, Filoteo Alberini, snimio je 1905. godine Osvajanje Rima i tako započeo seriju filmova koji se bave istorijskim događajima i ličnostima. Najpoznatija ostvarenja iz toga perioda prikazivala su život Nerona, Spartaka, Cezara i Kleopatre. Arturo Ambrozio je 1908. snimio Poslednje dane Pompeje, koji je postao toliko popularan da su za pet godina urađena tri rimejka. Glumice Lida Boreli, Frančeska Bertini i Pina Menikeli bile su prve zvezde italijanskog filma, koje su se proslavile su tragičnim ljubavnim dramama, dok su najpopularniji glumci bili Emilio Gjone i Bartolomeo Pagano. Bertinijeva je bila i jedna od prvih evropskih glumica koje su na filmu bile veoma skromno odevene.
Veoma brzo počinju da se obrađuju socijalne teme, i to najčešće po delima poznatih pisaca. Jedan od takvih filmova bio je Pepeo (1916), po knjizi Gracije Delede, koji je proslavio glumicu Eleonoru Duze. Od 1916. do 1920. i film u Italiji je bila pod uticajem avangardnih pokreta, najviše futurizma. Godine 1916. Marineti i Đakomo Bala potpisali su Manifest futurizma u filmskoj umetnosti. Za njih je film pretpstavljao idealan vid umetnosti, uvek svež i nov medij, koji ide u korak s vremenom. Futuristički italijanski filmovi, poput Kralj, top, lovac i Futuristički život, nisu sačuvani, ali jedan od njih — Thais, reditelja Antona Bragalje, smatra se jednim od filmova od velikog značaja za ekspresionističke nemačke filmove.
Činečita[uredi | uredi izvor]
Najveći filmski studio u Italiji napravljen je 1937. po nalogu Benita Musolinija i Luiđija Fredija. Činečita je radila kao sredstvo propagande fašizma, pod sloganom Сinema è l'arma più forte (Film je najjače oružje). Međutim, saveznici su je bombardovali i maltene potpuno uništili za vreme Drugog svetskog rata. Posle rata, studiji se renoviraju i koriste za snimanje nekoliko velikih američkih filmova (poput Ben Hura) i postaju čuveni zahvaljujući međunarodnom uspehu Federika Felinija i filma Sladak život. Osamdesetih je Činečita privatizovana, a dva najveća događaja koja su u njoj održana do 2000. su bili Evrovizija (1991.) i koncert grupe Pink flojd. Dvehiljaditih se studiji ponovo koriste za snimanje filmova. Tako Martin Skorseze 2001. ovde snima svoje Bande Njujorka, a HBO visokobudžetnu seriju Rim. Godine 2007. požar je prilično oštetio delove studija gde je snimljen Rim, a kuće korišćene za Ben Hur, do kojih je vatra stigla, su ipak sačuvane. Reditelji koji su se proslavili u Činečiti su, pored Felinija, Mikelanđelo Antonioni i Roberto Roselini.
1940—1960: Neorealizam i komedija[uredi | uredi izvor]
Od 1940–1943. do 1950. u italijanskoj filmskoj industriji dominirali su neorealistički filmovi. Drama Opsesija Lukina Viskontija smatra se prvim neorealističkim filmom.
