Hram Preobraženja Gospodnjeg u Derventi

Hram Preobraženja Gospodnjeg
Osnovni podaci
Tip	pravoslavni hram
Jurisdikcija	Srpska pravoslavna crkva
Eparhija	Eparhija zvorničko-tuzlanska
Posvećen	Preobraženju Gospodnjem
Arhitektura
Stil	vizantijski
Država	Republika Srpska BiH

Spoljašnji video-zapis

Hram Preobraženja Gospodnjeg u Derventi

Hram Preobraženja Gospodnjeg u Derventi je hram Srpske pravoslavne crkve posvećen Preobraženju Gospodnjem, koji se nalazi u Novom Naselju u Derventi. Crkva pripada Eparhiji zvorničko-tuzlanskoj Srpske pravoslavne crkve.

O parohiji

Hram Preobraženja Gospodnjeg u Novom Naselju pripada Derventskoj 1. i 2. parohiji.

Derventska 1. parohija obuhvata: Lug (desnom stranom magistralnog puta iz pravca Prnjavora) Novo Naselje, Omeragići, Novi Lužani i Sajmište, u kojoj se nalaze ulice: Srpske vojske, 16. krajiške brigade, 19. aprila, Ive Andrića, Sportska, Trive Vujića, Tanaska Rajića, Ribarska, Stevana Sinđelića, Meše Selimovića, Miloša Crnjanskog, Nikole Pašića, Vojvode Stepe, Prnjavorska, Ukrinska, Dositeja Obradovića, Vidovdanska, Vase Pelagića, Branka Ćopića, Kosovke djevojke, Filipa Višnjića, Branislava Nušića, Branka Radičevića, Prnjavorska i Kninska.

Sveštena lica aktivna u parohiji su: Siniša Maksimović, protonamjesnik (paroh), Dragan Milojević (đakon) i protojerej Zoran Stanić (pričislen sveštenik).

Derventsku 2. parohiju čine oblasti: Lug (lijevom stranom magistralnog puta iz pravca Prnjavora) i Sajmište u kojoj se nalaze ulice: Srpske vojske, Kninska, Svetog Save, 16. krajiške brigade, Kuljenovački sokak, te sela: Pjevalovac, Kuljenovci, Agići i Miškovci.

Paroh: Dalibor Đekić, protojerej-stavrofor

Opis Hrama

Hram je arhitektonskog stila trodobna bazilika, jedinstvena u Bosni i Hercegovini. Uzor za izgradnju crkve od samih početaka bila je kapela Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. Hram ima tri broda, kupolu i drvenu tavanicu. Ikonostas sa četiri velike ikone su izgrađene u ikonopisačkoj radionici manastira Žiča. Za sada (april, 2024. godine) su postavljeni časna trpeza, odnosno centralni sto u oltaru na kojem se vrše bogosluženja, a iznad njega i kivorijum, koji se danas rijetko sreće u hramovima u regiji. Čitavu gradnju i elemente, kako unutrašnjosti tako i vanjskog izgleda, radi se u skladu sa savjetima profesora liturgike na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu Nenada Miloševića, tako da je kapela Pravoslavnog fakulteta umnogome bila uzor za izgradnju hrama.

Oslikana je centralna kupola. Kamen kojim je popločan plato hrama se zove kavala, dovežen je iz Drame, grada iz Grčke.

„ Zanimljivo je da je plato Hrama Preobraženja Gospodnjeg obložen istim kamenom kao i plato hrama Svetog Save, dok je kamen kojim je obložen betonski dio temelja i patos unutar hrama isti fasadni kamen koji se nalazi na hramu na Vračaru, ističe protonamjesnik Siniša Maksimović. ”

Crkvu krasi pozlaćeni srebrni filigranski prestoni krst sa stopom od oniksa, dimenzija 41 × 18 × 2 cm i težine 965,85 gr.

Zvonik sa krstom je visok 20 metara, projektovan je u skladu sa arhitektonskim stilom hrama. U planu je kupovina tri zvona.

Osim Hrama postoji i Parohijski dom, udaljen oko 900 metara.

Površina zemljišta na kojem je izgrađen Hram je 6,5 dunuma.

Istorijat gradnje hrama

Pokretanje ideje o izgradnji hrama je u vrijeme vladike Vasilija, početak gradnje i osveštani temelji te postavljen krst za vrijeme vladike Hrizostoma Jevića a kasnije dograđivano za vrijeme vladike Fotija koji je značajno finansijski pomogao izgradnju.

Incijativa za izgradnju hrama je pokrenuta 2012. godine.

Sama priprema terena je počela 2013. godine. Područje na kojem se nalazi Hram je nekada bilo poljoprivredno zemljište, koje je planski osmišljeno kao naselje za izbjegla i raseljena lica. Teren je ranije bio močvarnog tipa. Prvo je nasuto 15 kubika zemlje čime je hram izdignut u odnosu na okolinu. U prvim etapama izgradnje hrama napravljen je privremeni montažni bogoslužbeni objekat, gdje je organizovan bogoslužbeni život.

Gradnja hrama Preobraženja Gospodnjeg započeta je 15. avgusta 2015. godine, a danas je sjedište 1. i 2. parohije pri Hramu Preobraženja Gospodnjeg u Novom naselju u kojem služe sveštenici Siniša Maksimović i Dalibor Đekić. U toj prvoj godini izliveni su temelji hrama.

U septembru 2016. godine crkva je bila ozidana, izlivena centralna kupola, podignut krst i kada je obavljen i čin osveštanja.

Tokom 2017. godine pokrenuta je akcija prikupljanja priloga za kupovinu prozora na hramu. Prema predračunu, ukupan iznos potreban za stolariju je 16.600 KM, a ta cifra odnosi se na 41 prozor sa troslojnim staklom, od kojih je 11 predviđeno da se otvaraju na motorni pogon. Dodatna investicija su i ulazna vrata crkve koja koštaju 2000 maraka.

Patos i temelj su obloženi kamenom 2019. i 2020. godine. Parohijani su pomogli svojim prilozima uradnju podnog grijanja.

Značajni investicioni projekti su realizovani 2021. godine. Izgradnju Hrama su podržali parohijani i derventski privrednici i majstori. Građevinska firma Miše Bašića postavila je kamene ploče po povoljnijim cijenama, a radovi su izvedeni prema projektu arhitekte Siniše Markelića. Plato oko Hrama je izgrađen od kamena iz Grčke preko dobrotvora Željka Lekovića koji je obezbjedio prihvatljivu cijenu i donirao je jednu paletu kamenih ploča, uz prethodnu donaciju osam tona kamena za betonsku površinu temelja hrama. Eparhija zvorničko-tuzlanska je donirala 15.000 maraka. Kamene ploče dimenzija 40 sa 40, i debljine 4,5 centimetara, dovežene su iz Grčke uz pomoć Željka Živanića. Tokom 2021. godine odrađen je najveći dio građevinskih radova u i oko Hrama. Najveći poduhvat u tom periodu je bio uređenje platoa oko Hrama. U tom periodu nabavljena su i četiri kandila vrhunske ručne izrade, nove presvlake na ikonostasu. Oktobra 2021. godine u hramu je započelo freskopisanje oltara, na čemu rade ikonopisci Velo Bilić i Nenad Glišić. U prvoj fazi vrši se oslikavanje oltarske kalote sa freskama Hristos na tronu, Presveta Bogorodica, Sveti Jovan Krstitelj, Sveti Arhangeli Mihailo i Gavrilo. Plan je bio da do kraja tekuće godine bude oslikan cijeli oltar. Do kraja godine završeno je uređenje prilaznog puta od ulice do hrama. Radovima koji se od ljeta 2021. godine izvode oko bogomolje u Novom naselju pridružilo se i Kolo srpskih sestara „Carica Milica“ kojem je jedno od ministarstava odobrilo sredstva po projektu za nabavku sadržaja za dječiji park koji je u sklopu platoa i hrama.

Do kraja 2022. godine patos i temelj su obloženi kamenom. Započeta je gradnja zvonika.

U nedjelju, 20. oktobra 2023. godine je upriličen svečani čin osvećenja i podizanja krstova na novoizgrađeni zvonik i hram.

Budući planovi

„ Vanjski radovi bi se trebali nastaviti postavljanjem fasade, a kako je hram definisan kao trobrodna bazilika sa upisanim krstom, što znači da krovovi iz „ptičije“ perspektive čini krst, ona treba da se izvede tako da se fuguje posebnim malterom, pomiješanim sa drobljenom ciglom, kako bi do kraja ispoštovali stil gradnje. Sve to potrebno je zaštititi posebnim sredstvma protiv popadanja. Želimo da vanjska fasada ostane od opeke, iako to nije bila prvobitna namjera, otkriva sveštenik Maksimović ”

Hram danas

Bogosluženja u Hramu su svakodnevna

• jutarnje od 8 časova,
• večernje od 18 časova i
• liturgije prema rasporedu objavljenom u Hramu.

Vidi još

• Arhijerejsko namjesništvo derventsko
• Eparhija zvorničko-tuzlanska
• Derventa
• Vjerski objekti u Gradu Derventi

Galerija

• 
  Unutrašnjost hrama
• 
  Pantokrator
• 
  Dječije igralište kod hrama
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Spoljašnje veze

• Derventa - Hram Preobraženja Gospodnjeg - Novo Naselje 1. parohija
• Derventa - Hram Preobraženja Gospodnjeg - Novo Naselje 2. parohija
• Hram Preobraženja Gospodnjeg u Derventi na Fejsbuku
• Hram Preobraženja Gospodnjeg u Derventi na Youtube