Hram Prepodobnog Sisoja Velikog u Gornjem Mačkovcu
| Hram Prepodobnog Sisoja Velikog | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Tip | pravoslavni hram |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija zvorničko-tuzlanska |
| Osnivanje | 1843. |
| Upravnik | Dragomir Lazarević, protojerej-stavrofor |
| Posvećen | Prepodobnom Sisoju Velikom |
| Reosnovan | 2012. |
| Lokacija | |
| Mesto | Opština Lopare |
| Država | Republika Srpska BiH |
Hram Prepodobnog Sisoja Velikog je hram Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u Gornjem Mačkovcu kod Lopara u Republici Srpskoj. Ppripada zvorničko-tuzlanskoj eparhiji.
Stari hram[uredi | uredi izvor]
Prvobitni hram na ovom mjestu iz 1834. bio je posvećen Svetom Nikolaju Mirlikijskom. Stari hram je bio sagrađen od riječnog kamena, a pokriven šindrom. Zvonik sa jednim zvonom bio je odvojen od hrama. Svjedočanstvo o gradnji ovoga hrama, koji je osveštao mitropolit zvornički Kiril postoji u njegovom ljetopisu.[1] Hram iz 1843. godine podignut je u vrijeme sultana Abdulmedžida I, prilozima trgovačkih porodica Bobar i Rajić iz Tuzle, a posebnan značaj za njegovu gradnju imao je tadašnji ober knez Stevana Narandžića iz Jablanice.
Jablanički beg se protivio izgradnji hrama i kupovini zvona, govoreći: „Kada zazvoni zvono na crkvi u Mačkovcu, više bega biti neće“, što se, i dogodilo. Nakon što je hram dobio zvona, jablanički beg je umro, a njegov naslijednik nikad nije imenovan.
U vrijeme Prvog svjetskog rata austrougarske vlasti su skinule zvona i odnijele za potrebe vojske. Hram je doživio uništenje 1941. kada su ga ustaše muslimani iz Čelića zapalili uoči praznika Male Gospojine.
Komunističke vlasti su po završetku Drugog svjetskog rata crkveni kamen sa zgarišta odvukli za izgradnju Kolonije u Mačkovcu koja se nalazi pored sadašnje crkve. Ipak, do danas je sačuvana kamena ploča sa podacima o gradnji hrama.
Izgradnja novog hrama[uredi | uredi izvor]
Gradnja postojećeg hrama počela je 2012. godine, ponovo prilozima stanovnika Mačkovca i Lopara i same opštine.[2]
Njegovo Preosveštenstvo g. Hrizostom, tadašnji episkop zvorničko-tuzlanski, osveštao je temelje, krstove i zvona hrama 19. jula 2015. godine.
Kum temelja bio je Đoko Tešić, veliki ktitor, dobrotvor i ugledni domaćin ovog kraja. Kuma krstova je gospođa Petra Božić, a kumovi zvona su Cviko Stević, Stanko Lukić i Bojan Erić.
Obnova je završena 2018. godine kada je najsariji hram na Majevici osveštao episkop Fotije.[3]
Prilikom obnove hrama pronađen je i spomenik proti Mikailu iz Mačkovca, koji je umro 1853. godine. Kamen ovog hrama, kao i mnoge spomenike u majevičkom kraju komunisti su raznijeli i koristili za gradnju porodičnih kuća i škole u Mačkovcu.
Komunističke vlasti su hramu oduzele i vrijedne ikone koje su kasnije odnijete u Narodni muzej u Tuzli, gdje se i danas nalaze.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ iqcentar.com. „Filijalni hram - GORNjI MAČKOVAC”. www.eparhijazt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-03-21.
- ^ „SLAVA HRAMA U GORNjEM MAČKOVCU” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-03-21.
- ^ „OSVEŠTAN OBNOVLJENI HRAM KOD LOPARA Episkop Fotije pozvao na duhovno jedinstvo srpskog naroda i onih koji vode državu”. Bijeljina.online portal (na jeziku: bošnjački). Pristupljeno 2024-03-21.