Čorvaš

Koordinate: 46° 38′ 05″ S; 20° 50′ 01″ I / 46.63477° S; 20.83355° I / 46.63477; 20.83355
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Čorvaš
mađ. Csorvás
Trg slobode
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Mađarska
RegionVelika južna ravnica
ŽupanijaBekeš
SrezBekeščaba
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 4.871[1]
 — gustina54 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate46° 38′ 05″ S; 20° 50′ 01″ I / 46.63477° S; 20.83355° I / 46.63477; 20.83355
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina90,18 km2
Čorvaš na karti Mađarske
Čorvaš
Čorvaš
Čorvaš na karti Mađarske
Poštanski broj5920
Pozivni broj(+36) 66
Veb-sajt
http://www.csorvas.hu/

Čorvaš (mađ. Csorvás, rum. Ciorvaş) je manji grad u županiji Bekeš u Mađarskoj.

Geografija, ekonomija i kultura[uredi | uredi izvor]

Mesto zauzima površinu od 90.18 km² i ima populaciju od 4.871 stanovnika (2015).

Grad Čorvaš se nalazi u okrugu Bekeš, pored magistralnog puta br. 47. Prvi pisani zapis o gradu je iz 1217. godine, ali je Čorvaš postao samostalno naselje tek 1857. godine. Grad ima simetričan raspored i tri puta tokom svoje istorije je obnavljan. Tokom iskopavanja, arheolozi su pronašli ruševine crkve iz doba dinastije Arpada.

Razvoj grada zasniva se na talentu i marljivosti njegovih mađarskih, slovačkih i rumunskih stanovnika. U to vreme, poljoprivreda je bila primarna privredna grana, a proizvodnja u naselju bila je pretežno pšenica, kukuruz i svinjarstvo i stočarstvo.

Dolaskom železničke linije Nađvarad-Fiume 1871. godine, Čorvaš je postao glavni transportni centar za poljoprivredne proizvode. Do 1970. Čorvaš je bio veliko selo sa dovoljno razvijenom infrastrukturom i kanalizacijom da bi se obezbedilo da voda i prirodni gas budu lako dostupni stanovnicima cele oblasti.

U gradu se nalazi „Jedinstveni društveni dom“, specijalizovani servis za stare i nemoćne u punom obimu. Dostupan je i subvencionisan smeštaj za mlade ljude u gradu.

Čorvaš sada ima moderno razvijeno gradsko središte, kao i tri crkve i kapelu oko trga Sabadšag. U gradu se nalazi i veliki park ukrašen umetničkim delima. Na periferiji grada su označene oblasti „zelenog pojasa“ u kojima uspevaju „Transilvanian Herič“ (zaštićeni cvet).

Istorija[uredi | uredi izvor]

Tragovi ranijih naseljavanja u gradu se mogu naći od neolita pa nadalje. Na osnovu rezultata iskopavanja može se konstatovati da je to bilo „crkveno selo“ 1150-ih godina. Crkvu iz Arpadovog doba i srednjovekovnu crkvu izgrađenu na njoj arheolozi su iskopali 1997. godine.

Prvi pisani pomen Čorvaša datira iz 1456. godine, kada je Laslo V poklonio ovo područje Janošu Hunjadiju. Zatim se pominje kao pustara koja pripada Sentetornji.[2]

Od 1458. pripadao je Abrahamovima iz Gerli do 1595. godine, sve do turskoih osvajanja. Godine 1471. Čorvaš se ponovo pojavljuje kao selo. Kako se navodi, kada je prorektor Bogorodičine crkve u Budimskom zamku uveden u imanje Sentornja, kao svedok i komšija bio je prisutan i čorvaški sudija Đerđ Elekeš.[3]

Godine 1556. od njenih stanovnika je naplaćen danak nakon 26 kapija (što god da je to značilo). Navedene godine, kmetovi 2 vlastelina, Abrahamfi Boldižar i Peter Pejkeš, procenjeni na 8 kapija, bili su toliko siromašni da nisu mogli da plate porez.[2] Godine 1563. u selu je izbrojano 57 porodica, tako da je u njemu živelo oko 285 ljudi.[traži se izvor] Turski defter, koji je zabeležio 30 kuća u Čorvašu 1557-58. godine, odgovarao je ovom podatku.[2]

Tokom prvog perioda turske vladavine, Čorvaš je ostao naseljeno selo na regionalnom nivou. Među kmetovima su se ove godine pojavila i imena Bako, Bereczki, Juhoš, Kondoroši, Pogani i Vaški, odnosno imena starih porodica koje su tu i ranije živele i nisu se menjale.[2]

Čorvašu nema pisanog traga posle 1580. godine.[2] Tursko-tatarske trupe su spalile selo, i ono je za dugo vremena postalo nenaseljena pustoš. Opeke njegove crkve razbacali su okolni stanovnici.

Nakon što su Turci poraženi, oblast je data baronu Đerđu Janošu Harukernu, koji ga je dao u zakup. Najduže ga je iznajmljivao grad Đula, pa su pustoš naseljavali uglavnom njegovi kmetovi.[2]

Od 3. decembra 1857. godine postalo je samostalno poresko naselje, sa poštom (1858), železničkom stanicom (1871), mrežom ustanova, školskim sistemom. U to vreme se formira šahovski sistem ulica naselja, koji je i danas karakterističan za Čorvaš. U naselju je živelo šest verskih konfesija i tri nacionalnosti (Mađari, Slovaci i Rumuni). Holokaust je takođe uništio jevrejsku zajednicu u Čorvašu, 37 od 45 Jevreja u Čorvašu su postale žrtve.

Od kraja 19. veka do 1950. godine, pa opet od 1970. godine bilo je veliko selo. Od 1. jula 2005. mesto je proglašeno gradom.

Demografija[uredi | uredi izvor]

Godine 2001. 99% stanovništva naselja se izjasnilo kao Mađari, 1% druge (uglavnom Romi, Slovaci i Rumuni) nacionalnosti.[4]

Tokom popisa 2011. 88,7% stanovnika izjasnilo se kao Mađari, 0,6% kao Romi, 0,4% kao Nemci, 0,3% kao Rumuni i 1,2% kao Slovaci (11,2% se nije izjasnilo, zbog dvostrukog državljanstva, ukupan broj može biti veći od 100%).

Verska distribucija je bila sledeća: rimokatolici 22,9%, reformisani 4,4%, luterani 7,5%, nedenominacioni 44% (20,3% se nije izjasnilo).[5]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Gazetteer of Hungary, 1st January 2015. Hungarian Central Statistical Office. 3 September 2015
  2. ^ a b v g d đ Karácsonyi János: Békés vármegye története. II. kötet (1896)
  3. ^ Haan Lajos: Békés vármegye hajdana. I. Történelmi rész (Pest, 1870)
  4. ^ A 2001-es népszámlálás nemzetiségi adatsora
  5. ^ Csorvás Helységnévtár

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Čorvaš na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Чорваш&oldid=25931343”