Šverin (dvorac)

Dvorac Šverin (nem. Schweriner Schloss) nalazi se u gradu Šverinu, prestonici nemačke savezne države Meklenburg-Zapadna Pomeranija. Nalazi se u centralnom delu jezera.

Godinama je zamak bio dom vojvoda i velikih vojvoda od Meklenburga, a kasnije i velikog vojvodstva Meklenburg-Šverin.

Smatra se jednim od najznačajnijih dela romantičnog istoricizma u Evropi i bio je nominovan da postane deo Svetske baštine. Često ga zovu i “Nojšvanštajn severa”.^[1]

Trenutna palata izgrađena je između 1845. i 1857, kao delo poznatih istoricističkih arhitekata Gotfrida Zempera, Fridriha Avgustina Stilera, Georga Adolfa Demlera i Ernesta Fridriha Zvirnera.

Istorija zamka[uredi | uredi izvor]

Dvorac Šverin sagrađen je 1587. godine. Međutim, postoje nacrti još iz 965. godine za utvrđenje na sredini jezera za koje istoričari veruju da se nalazi u današnjem Šverinu, ali je tek 1160. usledilo osnivanje grada i ponovna izgradnja utvrđenja koje je danas poznato kao Šverinski zamak.

Prvi zapisi o dvorcu na ovoj lokaciji datiraju iz 973. godine. U to vreme, tu se nalazilo utvrđenje Bodrića, plemena Polapskih Slovena.

Godine 1160, zamak je postao meta germanske vlastele koji su hteli da prošire svoju teritoriju na istok, pod vođstvom Hajnriha Lava (1129–1195). Oboriti su pod vođstvom Niklota uništili tvrđavu, ali su morali da je napuste zbog germanske vojne nadmoći.

Međutim, Germani su prepoznali strateški i estetski zanimljivu lokaciju ostrva i započeli ponovnu izgradnju zamka. Temelj Šverina postavljen je iste godine. Posle završene izgradnje, dvorac je postao sedište biskupije.

1167. Henri je dao okrug Šverin svom vazalu Ganzelinu fon Hagenu, tako da je ostatak zemlje oko grada bio vraćen Niklotovom sinu, Pribislavu, formirajući tada vojvodsku naslednu liniju koja je trajala sve do 1918. godine.

1358. godine je grad Šverin prodat Niklotovim naslednicima, koji je bio uzdignut u rang kneževine Meklenburg 1348. godine. Uskoro su rezidenciju premestili u unutrašnjost Meklenburga, u Vizmar. Tokom gotičke ere, rast prosperiteta i položaja knezova rastao je, pa se javila potreba za reprezentativnim dvorcem, a to je značilo arhitektonske promene na tvrđavi. Biskupska kuća iz tog perioda ostala je netaknuta.

Pod vladavinom kneza Johana Albrehta I (1525–1576) zgrada je pretrpela značajne promene. Zamak je postao palata i odbrambena funkcionalnost zamka zamenjena je ornamentikom i koncesijom komfora. Upotreba terakote tokom renesanse bila je dominantna u arhitekturi Severne Nemačke, a Šverin je terakotu nabavljao iz Libeka.

Nekoliko godina nakon renoviranja same zgrade, od 1560. do 1563, Johan Albreht obnovio je i kapelu palate. Ona je postala prva nova protestantska crkva u državi. Arhitektura je inspirisana crkvama u Torgauu i Drezdenu. Venecijansku renesansnu kapiju, sa svojim zabatom na kom je prikazano nošenje krsta, izradio je Hans Valter (1526–1600), vajar iz Drezdena. Prozori na severnoj strani ukrašeni su biblijskim ilustracijama poznatog holandskog umetnika Vilem van der Brok (1530–1580).

Kao vojvodska rezidencija bila je potrebna dodatna odbrana, tako da su, negde sredinom 16. veka, izgrađena uporišta na severozapadu, jugozapadu i jugoistoku. Verovatno su izgrađena od strane istih italijanskih arhitekta koji su, pod Frančeskom Bornoom, takođe gradili i u Demicu. Uporišta su kasnije modifikovana nekoliko puta i još i danas postoje.

Pre tridesetogodišnjeg rata, arhitekta Gert Evert Pilut, koji je ušao u Meklenburg službu 1612, napravio je planove da potpuno renovira palatu u stilu holandske renesanse. 1617, rad je počeo pod njegovim nadzorom, ali je uskoro morao da se prekine zbog rata. Pilutovi planovi su delimično realizovani između 1635. i 1643: deo iznad dvorske kuhinje i onaj iznad kapele bili su srušeni i fasada je izgrađena u stilu nizozemske renesanse.

U ovom periodu, poludrvena građevina je konstruisana blizu kapele kod odaje sa kneževskim slikama. Takođe je u ovo vreme sagrađen i Čajni paviljon.

Godine 1837. rezidencija je ponovo vraćena u Šverin, ali zgrada je bila u relativno lošem stanju, ali Veliki Vojvoda nije voleo neusaglašeno poreklo pojedinačnih zgrada i arhitektonskih stilova.

Veliki Vojvoda Fridrih (1800–1842) je naložio arhitekti Georgu Adolfu Demleru da preuredi palatu. Međutim, nekoliko meseci kasnije, izgradnnju je zaustavio njegov naslednik, Fridrih Franc II, koji je želeo da potpuno rekonstruiše celu istorijsku lokaciju. Samo neki delovi koji datiraju iz 16. i 17. veka su ostali sačuvani.

Drezdenski arhitekta Gotfrid Zemper i Berlinski arhitekta Fridrih Avgustin Stiler nisu mogli da ubede vojvodu u svoje planove. Umesto toga, Demler je uključio elemente obojice u svoj plan, a inspiraciju je našao u francuskim renesansnim zamkovima. Dvorac je postao najcenjenije remek-delo studenta Karla Fridriha Šinkela. Takođe je izradio plan zgrade vlade 1825-1826, koja predstavlja današnju Državnu kancelariju. Renesansni zamkovi na obali Loare (poput Šambora) inspirisali su ga i doprineli izgradnji u periodu od 1843. do 1851. Njegov naslednik, Stiler, ponovo je napravio neke izmene, koje su uključivale rad na konjičkoj statua Niklota i na kupoli. Hajnrih Strak iz Berlina bio je odabran za uređivanje enterijera. Većinu radova obavili su majstori iz Šverina i Berlina.

U decembru 1913. požar je uništio oko trećinu palate. Samo spoljašnja rekonstrukcija je bila završena kada je revolucija iz 1918. naterala velikog vojvodu da abdicira. Dvorac je kasnije postao muzej i 1948. sedište državnog parlamenta. Demokratska Republika Nemačka je koristila palatu kao koledž za vaspitače od 1952. do 1981. Onda je ponovo bila muzej do 1993. godine

Od kraja 1990, bio je još jednom sedište vlade. Od tada je masovno krenulo njegovo očuvanje i renoviranje. Većina radova je završeno do 2014.

Izgled[uredi | uredi izvor]

Najbolje arhitekte tog vremena su bile uključene u njegovu rekonstrukciju, a epilog tog rada su: 653 sobe sa mozaičnim podovima, izuzetnim rezbarijama, pozlatom i štuko radom na plafonima. Soba otpora je kraljevska soba sa stubovima napravljenim od Karara mermera i vratima od kovanog gvožđa sa pozlatom. Zatim, tu je galerija sa slikama predaka, trpezarija sa lamperijom i soba sa kalota plafonom, koja je osmišljena kao zatvorena bašta koja pruža pogled na jezero. Izuzetna kolekcija porcelana i koncertna dvorana čine ovaj zamak još zanimljivijim. Oko zamka se nalaze barokne bašte i bajkoviti vrtovi, Državni muzej, slavoluk pobede, Stara palata, kraljevska konjušarnica i klasicistička Državna kancelarija.