Ampedus sanguinolentus
| Ampedus sanguinolentus | |
|---|---|
| |
| Ampedus sanguinolentus | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | A. sanguinolentus
|
| Binomno ime | |
| Ampedus sanguinolentus SCHRANK, 1789
| |
Ampedus sanguinolentus je insekt iz reda tvrdokrilaca koji pripada familiji skočibuba (Elateridae). [1]
Rasprostranjenje[uredi | uredi izvor]
Vrsta je rasprostranjena širom Evrope osim u najsevernijim delovima.[2][3] U Srbiji je beležena pretežno u Vojvodini, zapadnom, centralnom i istočnom delu zemlje.[1]
Stanište[uredi | uredi izvor]
Javlja se od nizijskih do subplaninskih nadmorskih visina. Tipična staništa su vlažne ravničarske i niskoplaninske listopadne šume, šumovite rečne doline kao i staništa gde je zemljište kiselo. Biljke domaćini su listopadna drveća poput hrasta (Quercus spp.), jove (Alnus spp.), lipe (Tilia spp.) i breze (Betula spp.). Odrasle jedinke se na početku vegetacijske sezone mogu naći ispod kore drveta. Postaju aktivne tokom prvih toplih dana i lete na belo cveće kao što je cvet gloga (Crataegus spp.). Generalno se mogu naći oko vlažnog raspadajućeg drveća, panjeva i oborenih stabala. [3]
Opis vrste[uredi | uredi izvor]
Ampedus sanguinolentus može dostići dužinu tela od 10 do 12 mm. Glava, pronotum i skutelum[4] su crni sa finom braon pubescencijom.[4] Elitroni su crvene boje sa promenljivom crnom šarom i dlačicama koje mogu varirati od crne do žute boje. Šara je u vidu uže ili šire linije koja počinje u prednjoj trećini, a završava se mnogo pre vrhova elitrona. Kod nekih jedinki ove vrste može u potpunosti da izostane šara. Antene i noge su tamno do crno obojene.[3]
Životni ciklus[uredi | uredi izvor]
Odrasle jedinke se mogu sresti od aprila do kraja jula. Parenje se dešava u maju i junu nakon kog ženka polaže jaja u vlažnu koru ili mekani deo stabla. Iz jaja se razvijaju predatorske larve, ali, kao i mnoge druge skočibube, verovatno takođe konzumiraju neki vid raspadajućeg biljnog materijala. Larvalni stadijum traje 3 do 4 godine. Nakon ovog perioda, u kasno leto, larva metamorfozira u lutku koja ostaje ispod kore drveta. Odrasla jedinka se potpuno razvija do jeseni, ali ostaje ulutkana do sledećeg proleća kada postaje aktivna.[3]
Zaštita[uredi | uredi izvor]
Međunarodna unija za zaštitu prirode je objavila Evropsku crvenu listu saproksilnih insekata na kojoj se nalazi i vrsta Ampedus sanguinolentus koja pripada kategoriji najmanje ugroženi taksoni (LC- Least concern).[5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Alciphron
- ^ „PESI portal - Ampedus (Ampedus) sanguinolentus (Schrank, 1776)”. www.eu-nomen.eu. Pristupljeno 2023-02-21.
- ^ a b v g „Ampedus sanguinolentus”. uk beetles (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-02-21.
- ^ a b „Entomološki rečnik”. habiprot.org.rs. Pristupljeno 2023-02-21.
- ^ „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 20. 02. 2023. g. Pristupljeno 21. 02. 2023.
