Gavrovića čardak u Pranjanima
| Gavrovića čardak u Pranjanima | |
|---|---|
 Gavrovića čardak rekonstruisan 2019. godine i prenet u portu pranjanske crkve | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Pranjani |
| Opština | Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | oko 1870. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo |
| www | |
Gavrovića čardak u Pranjanima, mestu u opštini Gornji Milanovac, podignut je oko 1870. godine i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.[1]
Istorijat i izgled[uredi | uredi izvor]
Kao jedan od grupe čardačića koji su postojali kraj crkve brvnare u Pranjanima nastalih po njenoj izgradnji 1827. godine, Gavrovića čardak prenet je u dvorište vlasnika po prestanku njegove funkcije kod crkve. Tokom 2019. godine čardak je na inicijativu lokalne zajednice ponovo preseljen u portu crkve brvnare u Pranjanima.[2]
Građen je od drveta, kao spratna zgrada od dve prostorije, kvadratne osnove visokog strmog krova pokrivenog šindrom, sa šiljkom na vrhu. U prizemlju je ostava, a na spratu prostorija za odmor i obedovanje do koje se dolazi zatvorenim drvenim stepeništem. Ovakve zgradice služile su svojim vlasnicima za smeštaj, o većim crkvenim praznicima i saborima, primanje gostiju i prijatelja i obedovanje sa njima. Imali su ih samo najimućniji domaćini. Gavrovića čardak predstavlja razvijenu varijantu najstarijeg tipa ovih gradnji podizanih kraj crkava u prvim decenijama 19. veka.
Konzervatorsko-restauratorski radovi izvedeni su 1975. godine. Gavrovića čardak je 2019. godine konzerviran i ponovo vraćen u portu pranjanske crkve po projektu Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Gavrovića čardak pre restauracije -
Gavrovića čardak pre restauracije -
Gavrovića čardak pre restauracije -
Gavrovića čardak pre restauracije -
Gavrovića čardak nakon restauracije -
Gavrovića čardak u porti pranjanske crkve
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Spisak spomenika kulture u Moravičkom okrugu
- Spomenik kulture od velikog značaja
- Crkva brvnara u Pranjanima
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Gavrovića čardak, delo samoukog neimara”. Srbiju volimo. Pristupljeno 21. 1. 2019.
- ^ „Crkva brvnara u Pranjanima bila jedna od retkih srpskih bogomolja u 19. veku”. b92. Pristupljeno 16. 7. 2020.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Gavrovića čardak — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU.
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
- Lista spomenika
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture-Beograd/Baza nepokretnih kulturnih dobara
- Gavrovića čardak
- Gavrovića čardak prenet u crkvenu portu u Pranjanima
Napomena: Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://www.sanu.ac.rs. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2009072410055859.
