Osma banijska udarna brigada

Osma banijska udarna brigada
Jugoslovenska partizanska zastava
Postojanje	7. septembar 1942. Mesto formiranja: Obljaj, kod Gline
Formacija	tri bataljona
Jačina	oko 1.000 boraca
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Bihaćka operacija Operacija Vajs I Bitka na Neretvi Bitka na Sutjesci Napad na Glinu novembra 1943. Operacija Panter
Odlikovanja
Komandanti
Komandant	Stanko Bjelajac
Politički komesar	Damjan Vujnović

Alternativni nazivi:
Šesta banijska brigada
Osma brigada NOV Hrvatske
Druga brigada Sedme banijske udarne divizije

---

Osma banijska narodnooslobodilačka udarna brigada formirana je 7. septembra 1942. godine u selu Obljaju, kod Gline kao Šesta banijska brigada. Odluku o formiranju brigade doneo je Štab Prve operativne zone Hrvatske, a u njen sastav su ušli boraci Prvog, Drugog i Četvrtog bataljona Banijskog partizanskog odreda. Na dan formiranja imala je je oko 1.000 boraca, naoružanih pored puškaka, sa 17 puškomitraljeza, pet mitraljeza, i 35 pištolja.

Odlukom Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske od 18. septembra 1942. godine preimenovana je u Osmu banijsku brigadu, a od 22. novembra 1942. do kraja rata nalazila se u sastavu Sedme banijske udarne divizije. Septembra 1943. godine brigada je preimenovana i nosila je naziv - Druga brigada Sedme banijske udarne divizije. Brigada je rasformirana 6. decembra 1944. godine, a njeni borci prebačeni su u sastav Prve, Treće i Četvrte brigade Sedme banijske udrane divizije.

Prvi komandant brigade bio je Stanko Bjelajac, a politički komesar Damjan Vujnović.

Brigada je početkom marta 1944. godine proglašena „udarnom“, a za zasluge tokom Narodnooslobodilačkog rata odlikovana je Ordenom zasluga za narod i Ordenom bratstva i jedinstva. Povodom petnaestogodišnjice bitke na Sutjesci, juna 1958. godine, odlikovana je i Ordenom narodnog heroja.

Sastav Osme banijske brigade

• Štab brigade
  • komandant - Stanko Bjelajac Ćane
  • zamenik komandanta - Milan Pavlović Mićan
  • politički komesar - Dušan Vujnović
  • zamenik pol. komesara - Šukrija Bijedić
  • operativni oficir - Vojko Hošteter
  • rferent saniteta - Janko Bobetko
  • intendant - Mile Kotoran
  • načelnik štaba - Nikola Bjelajac
  • rukovodilac Političkog odeljenja (Politodjel) - Stjepan Debeljak Bil, narodni heroj
• Prvi bataljon
  • komandant - Miloš Suzić
  • zamenik komandanta - Nedeljko Relić
  • politički komesar - Žarko Mihajlović
  • zamenik pol. komesara - Živko Dabić
  • operativni oficir - Dušan Nevajda Duća
  • sekretar partijskog biroa - Ferid Lukačević
• Drugi bataljon
  • komandant - Rade Grmuša, narodni heroj
  • zamenik komandanta - Dragan Šoljić
  • politički komesar - Uroš Slijepčević
  • zamenik pol. komesara - Tomo Ugarković
  • operativni oficir - Nikola Joka
• Treći bataljon
  • komandant - Dušan Ostojić
  • zamenik komandanta - Dmitar Suzić
  • politički komesar - Milan Mraković
  • zamenik pol. komesara - Božo Haluza
• Četvrti bataljon
  • komandant - Pero Maljković

Narodni heroji brigade

Pet boraca Osme banijske udarne brigade proglašeno je za narodne heroje Jugoslavije. Neki od njih su:

• Stjepan Debeljak Bil, rukovodilac Poliodela
• Rade Grmuša, komandant brigade
• Adam Petrović, komandant bataljona

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga druga). Beograd 1971. godina
• Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975. 
• Đurić, Ljuban (1991). OSMA BANIJSKA NOU BRIGADA. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.