Palikuća

Koordinate: 42° 55′ 30″ S; 21° 55′ 19″ I / 42.925° S; 21.922° I / 42.925; 21.922
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Palikuća
Palikuća
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugJablanički
GradLeskovac
Stanovništvo
 — 2011.387
Geografske karakteristike
Koordinate42° 55′ 30″ S; 21° 55′ 19″ I / 42.925° S; 21.922° I / 42.925; 21.922
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina242 m
Palikuća na karti Srbije
Palikuća
Palikuća
Palikuća na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj016
Registarska oznakaLE

Palikuća je naseljeno mesto grada Leskovca u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 387 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 387 stanovnika).

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Palikuća živi 309 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,5 godina (39,5 kod muškaraca i 39,4 kod žena). U naselju ima 89 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 4,35.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[1]
Godina Stanovnika
1948. 315
1953. 334
1961. 351
1971. 371
1981. 374
1991. 392 389
2002. 387 389
2011. 387
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[2]
Srbi
  
 381 98,44%
nepoznato
  
 6 1,55%


Stanovništvo prema polu i starosti[3]
m
ž
? 0
  
  
 0
80+ 2
  
  
 2
75—79 8
  
  
 4
70—74 11
  
  
 8
65—69 13
  
  
 16
60—64 13
  
  
 12
55—59 12
  
  
 11
50—54 12
  
  
 10
45—49 14
  
  
 9
40—44 16
  
  
 12
35—39 15
  
  
 16
30—34 12
  
  
 12
25—29 12
  
  
 17
20—24 15
  
  
 12
15—19 14
  
  
 12
10—14 14
  
  
 14
5—9 12
  
  
 8
0—4 10
  
  
 7
Prosek : 39,5 39,4
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 53 57 63 72 81 85 89
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 5 14 10 12 23 17 5 3 0 0 4,35
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 169 26 121 21 1 0
Ženski 153 18 120 14 1 0
UKUPNO 322 44 241 35 2 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 86 30 0 0 23
Ženski 35 14 0 0 11
UKUPNO 121 44 0 0 34
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 1 4 9 2 4
Ženski 1 1 5 1 0
UKUPNO 2 5 14 3 4
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 1 0 2 2
Ženski 0 0 0 2 0
UKUPNO 0 1 0 4 2
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 8 0 0 0
Ženski 0 0 0 0
UKUPNO 8 0 0 0

Položaj sela[uredi | uredi izvor]

Palikuća se zaselila na manje od pola kilometra južno od Gornjeg Jajna, pa je udaljena 7 kiloltetara od Leskovca. Selo leži na levoj obali reke Veternice, i to na mestu gde se u Veternicu uliva Botunja.

Ime sela[uredi | uredi izvor]

Selo je dobilo ime po tome što je paljeno, i to u dva maha.

Vode[uredi | uredi izvor]

Glavna tekućica je Veternica. Oko nje se i selo zaselilo i to na prostoru između reke na istoku i brega, koji se blago izdiže na zapadu. Kroz atar ovog sela protiče rečica Botunja i u samom selu se uliva u Veternicu. Rečica Botunja izvire u bregovima u ataru Miroševačkom, iznad Gornje Bunuše silazi u ravnicu i njome teče nonšalantno, praveći mnogobrojne meandre kroz bunuško i palikućsko polje. Njeno malo korito je puno crne tinje. Leti presuši, a u koritu i oko njega niču bokori zuke, trave koja niče na terenu sa bliskim izdanskim vodama.U selu svaka kuća ima bunar.

Putevi[uredi | uredi izvor]

Ovo se selo nalazi na putu koji vodi iz Gornjeg Jajna ka Bunuškom Čifluku i dalje na jug. Put prolazi iznad sela sa zapadne strane nedaleko od prvih seoskih kyća na toj strani, a u selo se ulazi kratkim putem koji se od ovog puta odvaja.

Iz prošlosti sela[uredi | uredi izvor]

Palikuće nema u spomenicima srpske srednjovekovne države, pa verovatno u ta vreme nije postojalo. Međutim, za ovo selo su vezana dva istorijski važna događaja, dve bitke koje su se, u dva veka, kod njega dogadile. Prva se desila verovatno u toku 1789 godine, u doba takozvane Kočine krajine, kada je Austrija, ratujući u savezu ca Rusijom protiv Turske, bila osvojila od Turaka celu severnu Srbiju na jugu do ispred Aleksinca. Tada su se i u Porečju podigli Srbi na oružje, verujući da je došao kraj turskom carstvu. Porečke ustanike je u borbu protiv Turaka poveo Peša (Petar) Prčić, iz Nakrivanskor Čifluka, kako je, po narodnom predanju zabeležio Milan Đ. Milićević. U početku su ustanici imali uspeha, i po kazivanju Alekse Trajkovića, iz Velikog Trnjana, oni su uspeli da od Turaka oslobode Jablanicu i Pustu Reku i dopru sve do Malog Kosova. U naponu ustanka, Peša Prčić, da bi ustanku dao još veći značaj i psihološki delovao na narodne mase, proglasio je sebe za cara. Kako austrijska vojska nije napredovala dalje na jug, na usamljenag Pešu navale Turci velikim snagama, sateraju ga u njegovo Porečje i kod sela Palikuće potuk, selo spale.

Druga bitka kod sela Palikuće desila se negde u aprilu 1807. godine. U doba prvor srpskog ustanka, Karađorđe je padio i na podizanju naroda leskovačkog kraja na Turke, i iz tog kraja imao svoje buljubaše (više oficire) Nikolu Strelju i Cvetka Vranovačkog Buzgundžiju. Dok je Strelja operisao u vlasotinačkom kraju, Cvetko Vranovački je dirao na oružje sela u Jablanici. Pošto je spalio han u selu Bošnjaku, krenuo je sa svojom grupom ustanika u pravcu Grdeličke klisure. Cvetko nije mogao ići za Grdelicu preko Leskovca, u kome je bilo turske vojske, već je udario preko Sušice na Porečje. Nadirući kroz Porečje, on je imao sa Turcima dve bitke: jednu, najpre, kod sela Palikuće, gde se iz Sušice sa svojom vojskom spustio u Porečje, i drugu kod Vučja. Pakušaj Streljin da u zajednici sa Cvetkom Vranovačkim zatvore Grdeličku klisuru nije uspeo. Turci su ustanike pod njihovom komandam potukli i ustanak ugušili. Po nekim zapisima, Cvetko je i poginuo kod Palikuće. Po narodnom predanju, i ovog puta je Palikuća bila od Turaka spaljena. Han pominje Palikuću i navodi da je 1858. rodine imala 25 kuća, dakle bila znatno veća od Gornjeg Jajna. Milan Đ. Milićević je zabeležio da je ona imala posle oslobođenja 28 poreskih glava. Pod Turcima je Palikuća bila rospodarsko selo. Pred kraj turske vlasti imalo je dva gospodara, koji su od Palikućana ubirali i paraspur, o čemu svedoči lokalitet pod istim imenom u ataru ovog sela. Posle oslobođenja od Turaka, Palikuća je plaćala agrarni dug.

Zemlja[uredi | uredi izvor]

Atar sela Palikuće prostire se na 385 hektara, od kojih obradivu zemlju čini 221 hektar, livade 24 hektara, pašnjaci 43 hektara i šuma 52 hektara. Zemljište nosi nazive: Njive: Vezino (verovatno po Gornjejajnskom gospodaru Vezi), Selište, Buka („bučala voda"), Preko Botunju, Ljiljak, Paraspur, Grudaš, Luke, Polje, Turske njive, Jasen, Nad 6ače, Naćine luke, Zapisanica („bilo zapis"); livade: Opštinska livada i Cakine livade; šuma: Drenjar, Srednjar (Osredak), Bela zemlja, Nad lojze; vinogradi: Kitke.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  2. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  3. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Palikuća na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Паликућа&oldid=26969151”