Petar Balša Hercegović Kosača
| Petar Balša Hercegović Kosača | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | oko 1458. |
| Mesto rođenja | Vojvodstvo Svetog Save |
| Datum smrti | oko 1514. |
| Mesto smrti | Kraljevina Ugarska |
| Porodica | |
| Supružnik | Kvirina Kvirini |
| Potomstvo | Matija, Vladislav |
| Roditelji | Vladislav Hercegović Kosača Ana Kantakuzina Kosača |
| Dinastija | Kosače |
| titularni herceg od svetog Save | |
 | |
Petar Balša Hercegović Kosača (r. oko 1458. - u. oko 1514) je bio titularni herceg od svetog Save (lat. Dux Sancti Sabbae) iz srpske velikaške porodice Kosača, a takođe i ugarski plemić. Bio je sin hercega Vladislava Kosače (u. 1489) i Ane Kantakuzine, bratanice srpske despotice Jerine. Petar Balša je od oca nasledio pravo na počasni herceški naslov, kao i deo prihoda koje je Dubrovačka republika isplaćivala pripadnicima porodice Kosača na ime Konavoskog dohotka, tako da je tim povodom u nekoliko navrata i lično boravio u Dubrovniku. Od oca je takođe nasledio i porodične posede u Kraljevini Ugarskoj, koji su se najvećim delom nalazili oko Kalnika i Glogovnice, na području Banovine Slavonije. Petar Balša je 1492. godine, zajedno sa ostalim slavonskim plemićima učestvovao u prihvatanju nagodbe kojom je rešeno pitanje nasleđa ugarskog prestola, a 1498. godine je uvršten i u red mletačkih plemića. Tokom 1499. godine, otputovao je u Carigrad. U to vreme, veliki ugled na sultanovom dvoru uživao je njegov poturčeni stric Ahmed-paša Hercegović (u. 1517). Po povratku u Ugarsku, služio je kao vojni zapovednik u borbama na ugarsko-turskom ratištu oko Kamengrada (1500) i Knina (1501). Tokom narednih godina, održavao je bliske veze sa Mletačkom republikom. Bio je oženjen Kvirinom, ćerkom mletačkog plemića Frančeska Kvirinija, sa kojom je imao sinove Matiju i Vladislava, koji je služio kao vojni zapovednik u mletačkoj vojsci.[1][2][3][4][5][6]
U prvom štampanom rodoslovu porodice Kosača, koji je objavljen 1621. godine u delu "Genealogia diversarum principum familiarum mundi incipiendo ab Adamo", bili su naznačeni i osnovni podaci o ugarskom ogranku porodice, uključujući i pomen Petra Balše, a isti rodoslov je kasnije preuzeo i objavio francuski istoričar Šarl Difren (u. 1688).[7][8]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Ivić 1925, str. 146-150.
- ^ Ivić 1928, str. IX.
- ^ Dinić 1935, str. 242-244.
- ^ Atanasovski 1979, str. 155-162.
- ^ Ćirković 1982, str. 451.
- ^ Isailović & Fostikov 2013, str. 131–147.
- ^ Du Fresne 1680, str. 342.
- ^ Du Fresne 1746, str. 129.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Atanasovski, Veljan (1979). Pad Hercegovine. Beograd: Istorijski institut.
- Dinić, Mihailo (1935). „Dubrovački tributi: Mogoriš, Svetodmitarski i Konavoski dohodak, Provižiun braće Vlatkovića”. Glas Srpske kraljevske akademije. 168: 203—257.
- Du Fresne, Carolus (1680). Historia Byzantina duplici commentario illustrata. Lutetiae Parisiorum: Apud Ludovicum Billaine.
- Du Fresne, Carolus (1746). Illyricum vetus & novum, siue, Historia regnorum Dalmatiae, Croatiae, Slavoniae, Bosniae, Serviae, atque Bulgariae. Posonii: Typis Hæredum Royerianorum.
- Ivić, Aleksa (1925). „Jedno pitanje iz genealogije Hercegovića”. Prilozi za književnost, jezik, istoriju i folklor. 5: 146—150.
- Ivić, Aleksa (1928) [1919]. Rodoslovne tablice srpskih dinastija i vlastele (3. dop. izd.). Novi Sad: Matica srpskay.
- Isailović, Neven; Fostikov, Aleksandra (2013). „Priznanica hercega Petra Balše Kosače i njegovih poslanika o prijemu Konavoskog dohotka od Dubrovčana: 1509, septembar 29, Dubrovnik”. Građa o prošlosti Bosne. 6: 131—147.
- Laszowski, Emilij (1898). „Prilog rodopisu hercega sv. Save”. Vjesnik Hrvatskoga arheološkoga društva. 3 (1): 25—29.
- Radić, Radivoj (2002). „Od Evdokije Anđeo do Ane Kantakuzine: Vizantijske neveste u srednjovekovnim srpskim zemljama”. Srpska proza danas: Kosače - osnivači Hercegovine. Bileća-Gacko: Prosvjeta. str. 507—514.
- Thallóczy, Ludwig (1914). Studien zur Geschichte Bosniens und Serbiens im Mittelalter. München-Leipzig: Duncker & Humblot. Arhivirano iz originala 14. 04. 2021. g. Pristupljeno 14. 04. 2021.
- Ćirković, Sima (1982). „Poslednji Brankovići”. Istorija srpskog naroda. 2. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 445—464.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Pejo Ćošković (2009): Kosače
- Dukes of Saint Sava (Kosača)
- Genealogy: The Dukes of St. Sava Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. oktobar 2017)
