Srpsko vojničko groblje u Ulmu
| Srpsko vojničko groblje u Ulmu | |
|---|---|
| Njemačka Baden-Virtemberg | |
| Posvećeno: Vojnicnima iz Prvog svetskog rata | |
| Osnovano | 1920 |
| Restaurirano | 1991—1995. |
| Lokacija | 48° 24′ 51.034″ N 9° 59′ 24.947″ E / 48.41417611° S; 9.99026306° I Ulm - Baden-Virtemberg |
| Broj grobova | 1 |
| Broj sahranjenih | 142 |
Srpsko vojničko groblje Ulm u nemačkoj pokrajini Baden-Virtemberg, na centralnom gradskom groblju (Hauptfriedhof) je groblje na kome su sahranjena 142 srpska vojnika iz Prvog svetskog rata.[1] Na njemu počivaju srpski ratni zarobljenici iz Prvog svetskog rata, koji položiše život svoj za otadžbinu posle dugog ratovanja i mnogo napora.
Izgradnja spomenika[uredi | uredi izvor]
Spomenik koji danas postoji nije podigla država, odnosno Kraljevina Srbija, niti Kraljevina Jugoslavija. Preživeli logoraši (tri narednika, jedan podnarednik i dva vojnika) iz Ulmskog logora su 1920-ih godina podigli spomenik sopstvenim trudom i doprinosom za svoje pale drugove i sunarodnike, kao večno sećanje na srpsku mladost koja je zauvek ostala na tom groblju vojnika. Malo dalje od tog spomenika podignut je veliki reprezentativni spomenik i ruskim ratnim zarobljenicima.
Srpski spomenik je dugačak 4m i visok 3m, simbolizuje srpskog vojnika koji leži na kamenu u uniformi sa šajkačom, a pod „usnulim“ kamenim vojnikom leže kosti 142 ratnika. Na spomeniku, rad vajara Karla Verlea, su uklesane sledeće reči ispisane ćirilicom na srpskom jeziku i latinicom na nemačkom jeziku: Uspomenu ovu podigoše im drugovi, braća po krvi i veri, srpski ratni zarobljenici logora Ulm.
Stihovi koji su uklesani na spomeniku „Hej putniče, što prolaziš pored groblja nepoznata, stani malo i upoznaj one što umreše tako proslavljeno ”
Koncentracioni logor Kuberg, (srb. „Kravlje Brdo") odnosno tvrđava, kraj gradića Ulm logor je bio zloglasno mučilište za Srbe, Ruse i druge slavenske narode koji su nemačke vlasti izgradile tokom Prvog svetskog rata. Ovaj logor je postojao skoro pet godina, odnosno od 1914. pa do 1919. godine.[2].
U logoru Kuberg bilo je zarobljenih vojnika Kraljevine Srbije, iz Timočke, Moravske i Drinske divizije koji su zarobljavani na balkanskom delu ratišta, odnosno u bitkama na: Ceru, Kolubari, Suvoboru, Legetu, Mačkovom kamenu, Gučevu. Isto tako Srbi civili su dovođeni sa severnih i zapadnih delova srpske kraljevine: Podrinje, Posavina, Pomoravlje, Kolubarski i Ljiški delovi. Dovođene su i žene i deca i starci. U njemu je utamničeno više hiljada Srba, i civila i vojnika, a za njih 146 se zna imenom i prezimenom da su sahranjeni na groblju nekadašnjeg logora. Na mestu tog nekadašnjeg kazamata preživeli srpski vojnici su svojim trudom i prilozima podigli spomenik za svoje drugove i sunarodnike.
Sveštenici iz Štutgarta[uredi | uredi izvor]
Skoro dve decenije ga redovno posećuju Sveštenstvo Srpske pravoslavne crkve, naši građani kao i predstavnici srpskog konzulata iz Štutgarta. Otkrila ga je Desanka Rajhle iz Ulma 1946. godine, kad ga joj je suprug Nemac pokazao. Redovno ga je posećivala skoro četiri decenije, a primetila je da mnogi Srbi nikad nisu čuli za njega. Obavestila je i sveštenike Srpske pravoslavne crkve, koji su iz Štutgarta opsluživali i grad Ulm, i redovno održavali parastose dok nije osnovana ulmska parohija. Sveštenici Slobodan Miljević i Radmilo Marinko početkom devedesetih godina prikupljali su podatke na koji način su stradali mnogi vojnici, kao i njihova imena.
Današnje mlade generacije ne znaju da su Dunavom, rekom koja danas povezuje mnoge evropske države, dovoženi zarobljeni ratnici iz Srbije, koji su bili zatvoreni iza bodljikave žice. Oni koji su pokušali da beže ubijani su. Ostali su poslati na imanja velikoposednika i od preteškog rada se preselili u večnost, stoji u dokumentima Srpske pravoslavne crkve u Štutgartu i Ulmu. Mnogi Srbi iz Baden-Virtemberga smatraju da se stradanje srpskih ratnih zarobljenika za vreme Prvog svetskog rata nikako ne sme zaboraviti.[3].
Svi oni, koji redovno posećuju Vojničko groblje, čuvaju stradanje srpskih ratnih zarobljenika od zaborava.[4]