Šort S.A.6 Silend

Šort S.A.6 Silend
	Avion Šort S.A.6 Silend u muzeju
Opšte
Dimenzije
Masa
Pogon
Performanse
Početak proizvodnje	1949.
Dužina	12,85
Razmah krila	18,75
Visina	4,57
Površina krila	32,79
Prazan	3.205
Normalna poletna	4.128
Klipno-elisni motor	2 h de Havilland Gipsy Queen 70-3
Snaga	254 kW
Maks. brzina na H=0	298 km/h
Dolet	967 km
Plafon leta	6.300 m
Brzina penjanja	254 m/min

Šort S.A.6 Silend je engleski jednokrilni višesedi avion-amfibija metalne konstrukcije sa uvlačivim klasičnim stajnim trapom, namenjen komercijalnom linijskom transportu u primorskom obalnom području.

Projektovanje i razvoj[uredi | uredi izvor]

Posle Drugog svetskog rata engleski proizvođač aviona Šort (Short Brothers & Harland Ltd.) počeo je rad na razvoju ovog aviona-amfibije namenje komercijalnom linijskom transportu u primorskom obalnom području kapaciteta od pet do sedam putnika. Glavni projektant aviona je bio C.T.P Lipscomb.

Prototip pod oznakom S.A.6 Silend poleteo je 22. januara 1948. godine. Serijska proizvodnja je otpočela naredne godine i ukupno je proizvedeno 24 aviona

Tehnički opis[uredi | uredi izvor]

Šort S.A.6 Silend je putničko-transportni avion, amfibija, potpuno metalne konstrukcije, konzolni jednokrilac-visokokrilac na kome se nalaze dva klipna linijska motora^[1].

Trup aviona je pravougaonog poprečnog preseka. Na početku trupa se nalazi kabina pilota sa jednim ili dva sedišta jedno pored drugog, pa zatim putnička kabina. U putničkoj kabini su se nalazila sedišta za 5 do 7 putnika. Konstrukcija trupa je monokok potpuno metalne konstrukcije od duraluminijuma a oplata od aluminijumskog lima. Uobičajena pogonska grupa koja se ugrađivala u ove avione se sastojala od dva motora de Havilland Gipsy Queen 70 snage 340 KS svaki, sa i bez reduktora. Ovo su bili linijski šestocilindrični vazduhom hlađeni motori sa cilindrima okrenutih nadole.

Krila aviona su sa dve ramenjače kutijastog tipa. Oblik krila je jednakokraki trapez a osa krila je upravna u odnosu na trup aviona. Konstrukcija krila je od duraluminijuma a obloga kao i kod trupa od aluminijumskog lima. Rep aviona se sastoji od jednog vertikalnog stabilizatora i kormila pravca i dva horizontalna stabilizatora sa kormilima dubine. Horizontalni stabilizatori su pričvršćeni na vertikalni stabilizator tik iznad trupa aviona. Noseće konstrukcije repa su metalne od duraluminijuma a obloga i pokretnih i stabilnih delova repnih površina su od aluminijumskog lima.

Stajni trap mu je klasičan, prednje noge sa točkovima i niskopritisnim (balon) gumama se uz pomoć hidrauličnog uređaja uvlače u bočni deo trupa aviona za vreme leta ili plutanja po vodenoj površini. Ispod repa aviona se nalazi repni gumeni točak^[2].

Zemlje koje su koristile Avion[uredi | uredi izvor]

Operativno korišćenje[uredi | uredi izvor]

Avion Šort S.A.6 Silend u Jugoslaviji[uredi | uredi izvor]

Oktobra 1951. godine jugoslovensko Ratno vazduhoplovstvo je u okviru Programa vojne pomoći zapadnih zemalja nabavilo u Engleskoj dva aviona ovog tipa. Po dolasku u Jugoslaviju najpre su od 23. oktobra do 3. novembra bili raspoređeni u VOC radi ispitivanja, a potom su raspoređeni u 122. hidroavijacijsko odeljenje iako se u to vreme u britanskoj štampi pojavio podatak da su oni nabavljeni za JAT sa ciljem da se održavaju linije duž dalmatinske obale - verovatno zbog civilne registracije koja im je privremeno dodeljena radi preleta iz Engleske u našu zemlju. Korišćeni su sve do kraja 1962. godine, kada su rashodovani sa ukupno 1510 sati naleta.

Sačuvani primerci aviona Šort S.A.6 Silend[uredi | uredi izvor]

Sačuvana su dva primerka ovih aviona jedan se nalazi u Naval Aviation Museum (India), Vasco da Gama, Goa, India, a drugi u Muzeju vazduhoplovstva na aerodromu "Nikola Tesla" u Beogradu. Primerak u muzeju u Beogradu (ev.br. 0662, f.br. SH.1567, ex G-AKLF, exYU-CFK) je zadnji let obavio 18. decembra 1962. kako bi postao deo zbirke^[3].

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ Derek D. Dempster, Flying the Sealand, The Aeroplan, 22.June 1951.
^ Rumbelow.E.A.G., Sealand in the air, Flight, 22.June 1951.
^ Muzej vazduhoplovstva-Beograd :: Riznica Muzeja

Literatura[uredi | uredi izvor]

Derek D. Dempster, Flying the Sealand, The Aeroplan, 22.June 1951.
Rumbelow.E.A.G., Sealand in the air, Flight, 22.June 1951.
Komanda RV i PVO,Čuvari našeg neba, Vojnoizdavački zavod, Beograd, 1977.
Dimitrijević, Bojan (2012). Jugoslovensko ratno vazduhoplovstvo 1942-1992. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-163-6.
Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2011). Kratka istorija vazduhoplovstva u Srbiji. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-1-9.
Janić, Čedomir. Godišnjak srpskog vazduhoplovstva za 2007. Beograd: Aerokomunikacije. 2007. ISSN 1820-9122

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] Derek D. Dempster, Flying the Sealand, The Aeroplan, 22.June 1951.

[2] Rumbelow.E.A.G., Sealand in the air, Flight, 22.June 1951.

[3] Muzej vazduhoplovstva-Beograd :: Riznica Muzeja

[1]

[2]

[3]