Štipaljka
Štipaljka ili štipavica je predmet koji se koristi najčešće da bi se na štrik objesila odjeća koju treba osušiti, ali ima i druge primjene. Štipaljke se najčešće izrađuju od drveta i plastike.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Drvenu jednodjelnu štipaljku su izumjeli pripadnici religijske zajednice šejkera početkom 18. vijeka. Prvobitnu verziju je usavršio i patentirao Žeremi Viktor Obdebe. Prve štipaljke nisu imale oprugu, već su imale dvije račve sa veoma malim međusobnim razmakom što im je omogućavalo da čvrsto drže odjeću i sprečavaju da sklizne sa štrika. Ovaj oblik štipaljke se i danas koristi u manje razvijenim zemljama ili zatvorenim zajednicama s tim što se u novije vrijeme izrađuju i od plastike. U Engleskoj se izrada drvenih štipaljki vezivala za Rome koji su ih izrađivali od drveta vrbe ili jasena[1].
Današnji dizajn štipaljki, sastavljen od dva istovjetna plastična ili drvena kraka između kojih je mala opruga, omogućava da se proizvode serijski i vrlo jeftino. Prvu štipaljku s ovakvim oblikom je napravio Dejvid Smit iz Springfilda u Vermontu 1853. godine[2]. Po zakonu poluge, kada se kraci pritisnu na svom kraju dolazi do njihovog razmicanja. Prestankom tog pritiska štipaljka se vraća u početno stanje, tj. zatvara se. Smitov izum je poboljšao Solon Mur 1887. Dodao je žicu na oprugu što je omogućavali da kraci drže zajedno i automatski zatvaraju[2].
Druge upotrebe[uredi | uredi izvor]
Osim odjeće štipaljkama se kače i tek razvijene fotografije kako bi se osušile. Koriste se i prilikom izrade nekih muzičkih instrumenata.[3] Pored toga, drvene štipaljke su bitan dio opreme električara i tehničara rasvjete prilikom snimanja filmova ili video-spotova. Naime, svjetla koja se tom prilikom koriste se veoma brzo ugriju pa je samo drvenom štipaljkom, koja se sporo grije, moguće nanijeti gel za korekciju boje ili difuziju.[4] Radnici na snimanju štipaljku najčešće zovu CP 47, C47 ili samo 47.
Štipaljka u umjetnosti[uredi | uredi izvor]
Postoji nekoliko velikih skulptura koje prikazuju štipaljke, a najpoznatija je ona koju je izradio Klaus Oldenburg i koja se nalazi u centru Filadelfije[5].
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „gypsylife-crafts”. Arhivirano iz originala 09. 02. 2008. g. Pristupljeno 04. 09. 2013.
- ^ a b Hilary Greenbaum i Charles Wilson (11. maj 2012). „Who Made That Clothespin?”. Njujork Tajms. Pristupljeno 4. septembar 2013.
- ^ Rosenbladt Guitars
- ^ Box, Harry (1st ed). (1993). Set Lighting Technician's Handbook. Focal Press. str. 141, 347,349. ISBN 978-0-240-80161-2.
- ^ Alice L. George Philadelphia: A Pictorial Celebration. Sterling Publishing Company, Inc. 2006. ISBN 978-1-4027-2384-1. str. 112.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
