Juvenilni psorijazni artritis

Juvenilni psorijazni artritis
Juvenilni psorijazni artritis
Klasifikacija i spoljašnji resursi
Specijalnost	reumatologija, pediatric rheumatology
MKB-10	L40.5, M07
MKB-9-CM	696.0
MedlinePlus	000413
eMedicine	radio/578
MeSH	D015535
	[uredi na Vikipodacima]

Juvenilni psorijazni artritis (JPsA) je seronegativni artritis koji nastaje pre 16 godine života i udružen je sa psorijazom koja prethodi artritisu ili se javlja u narednih 15 godina.^[1] Bolest se javlja kod 33-62% dece sa artritisom, često pre manifestnih kožnih promena. Može biti oligoartikularnog ili asimetričnog poliartikularnog tipa. U lečenju JPsA primenjuje se terapijski algoritam u zavisnosti od oblika i težine artritisa.^[2]

Epidemiologija[uredi | uredi izvor]

Juvenilni psorijazni artritis javlja se kod 2‐15% bolesnika sa juvenilnim idiopatskim artritisom (JIA) i prevalencom 10‐15 na 100.000 stanovnika.

Etiologija[uredi | uredi izvor]

Kod juvenilnog psorijaznog artritisa uz artritis prisutne su i promene na koži koje odgovaraju psorijazi.

Psorijaza je kožno oboljenje koje karakterišu pečataste promene na koži koje se ljušte. Obično se nalaze u predelu laktova i kolena. Kožne promene mogu da prethode ili da se jave posle početka artritisa.

Klinička slika[uredi | uredi izvor]

JPsA kao jedan od oblika karakteriše se različitim kliničkim manifestacijama i različitim ishodom.^[3]

Dijagnoza[uredi | uredi izvor]

U momentu postavljanja dijaganoze, da bi se jasno odredio oblik artritisa, ukoliko nisu prisutne psorijazne promene na koži, potrebno je uraditi određene laboratorijske analize, na osnovu kojih može da se proceni, da li postoji rizik na nastanak komlikacija kao što je hronični iridociklitis.

Reumatoidni faktor (RF) je autoantitelo koje je stalno prisutno u visokoj koncentraciji jedino u poliartikulnom obliku juvenilnog artritisa. Autoantitela su specifične materije prisutne u krvi, koje su proizvod poremećene reakcije imunskog sistema organizma. Ona reaguju sa sopstvenim tkivima u ovom slučaju sa strukturama zglobova.

Antinukleusna antitela (ANA) su takođe proizvod poremećenog imunog odogovora i njihovo prisutvo kod dece mlađeg uzrasta sa oligoartritisom, ukazuje da postoji povišen rizik za nastanak hroničnog iridociklitisa.

Određivanje HLA B27 (molekula koji spada u grupu ćelijskih markera, obeleživača). Njegovo prisustvo na ćelijama u organizmu se potvrđuje posebnim analizama krvi. U opštoj populaciji učestalost ovog nalaza je oko 5-8%, dok se kod dece koja uz artritis imaju i entenzitis sreće i u do 80% slučajeva.

Druge analize kao što su brzina sedimentacije eritrocita (SE) i C-reaktivni protein (CRP) određuju stepen zapaljenja. Ove analize su korisne za praćenje rezultata lečenja, mada veći značaj ima klinički nalaz na zglobovima.

Dijagnostički kriterijumi za juvenilni psorijazni artritis
I. Istovremeno prisustvo artritisa i psorijaze ili
II. Prisutvo dva od 3 znaka 1. daktilitis, 2. promene na noktima, 3. anamnestički podaci o psorijazi kod bliskih srodnika.

Terapija[uredi | uredi izvor]

Terapija kod juvenilnog psorijaznog artritisa usmerava se na; ublažavanje i suzbijanje simptoma (pre svega bola), pomaganje detetu da maksimalno koristi obolele zglobove i poboljšavanje funkcija obolelog zgloba ili zglobova, smanjenje fizičke nesposobnosti, uklanjanje faktora rizika, edukacija bolesnika (zdrav načina života). ^[4]

Preporuke za lečenje ostoartritisa po fazama bolesti^[5]
FAZA 1 Inicijalno lečenje	FAZA 2 Perzistentni bol ili progresivni bol ili pogoršanje ograničenja pokreta	FAZA 3 Izražene tegobe i pored mera iz faze 2
edukacija smanjenje telesne težine kod gojaznih fizikalna terapija (kineziterapija) blagi lekovi za ublažavanje bola	nastavk faze 1 konsultovanje reumatologa NSAL intraartrikularna primena kortikosteroida primena ortopedskih pomagala	nastavak faze 1 i 2 intraartikularna primena hijaluronske kiseline konsultovanje ortopedskog hirurga i hirurški zahvat prema indikacijama

Terapija JPsA uključuje primenu sledećih lekova:^[6]

NSAIL

Nesteroidni antiinflamatorni lekovi (NSAIL) su prva linija lekova koji se koristi u juvenilnom artritisa sa ciljem da kontrolišu bol i upalu (otok).

Kortikosteroidi

Kortikosteroide kao što je prednizon mogu se primeniti oralno ili ubrizgavanjem u zglob i imaju za cilj da ublaže inflamaciju upaljenih zglobova.

Biološki lekovi

Biološke modifikatori (BRMs), kao što su anti-TNF lekovi, su klasa lekova koji inhibiraju proteine i zovu se citokini. Oni se ubrizgavaju pod kožu ili putem infuzije u venu.

Ostali lekovi

Metotreksat se često koriste u kombinaciji sa NSAIL za lečenje upala i smanjenje rizik nastanka promena na kostijma i hrskavici.^[7]

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ Burgos-Vargas R, Pacheco-Tena C, Vazquez-Mellado J. Juvenile-onset spondyloarthropathies. Rheum Dis Clin North Am 1997; 23: 569-98.
^ Häfner R, Michels H. Psoriatic arthritis in children. Curr Opin Rheumatol 1996; 8: 467-72.
^ Ramsay SE, Bolaria RK, Cabral DA, Malleson PN, Petty RE. Comparison of criteria for the classification of childhoodarthritis. JRheumatol 2000; 27: 1283-6.
^ Lineker, S. C.; Bell, M. J.; Boyle, J.; Badley, E. M.; Flakstad, L.; Fleming, J.; Lyddiatt, A.; MacDonald, J.; McCarthy, J.; Zummer, M. (2009). „Implementing arthritis clinical practice guidelines in primary care”. Medical Teacher. 31 (3): 230—237. PMID 18825571. doi:10.1080/01421590802158377. Pristupljeno 21. 10. 2014.
^ Popović M, i sar. Podsetnik-vodič iz reumatologije, Vojnoizdavački zavod, Beograd 2000,. pp. 168
^ Lovell DJ, Reiff A, Ilowite NT, Wallace CA, Chon Y, Lin SL i sur. Safety and efficacyofupto eight years of continuous etanercept therapy in patients with juvenile rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 2008; 58: 1496-504.
^ Collin B, Ogboli M, Moss C. Methotrexate therapy in 10 children with severe plaque psoriasis: P-29. Br J Dermatol 2006; 155: 33.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).

[1] Burgos-Vargas R, Pacheco-Tena C, Vazquez-Mellado J. Juvenile-onset spondyloarthropathies. Rheum Dis Clin North Am 1997; 23: 569-98.

[2] Häfner R, Michels H. Psoriatic arthritis in children. Curr Opin Rheumatol 1996; 8: 467-72.

[3] Ramsay SE, Bolaria RK, Cabral DA, Malleson PN, Petty RE. Comparison of criteria for the classification of childhoodarthritis. JRheumatol 2000; 27: 1283-6.

[4] Lineker, S. C.; Bell, M. J.; Boyle, J.; Badley, E. M.; Flakstad, L.; Fleming, J.; Lyddiatt, A.; MacDonald, J.; McCarthy, J.; Zummer, M. (2009). „Implementing arthritis clinical practice guidelines in primary care”. Medical Teacher. 31 (3): 230—237. PMID 18825571. doi:10.1080/01421590802158377. Pristupljeno 21. 10. 2014.

[Поповић_М-5] Popović M, i sar. Podsetnik-vodič iz reumatologije, Vojnoizdavački zavod, Beograd 2000,. pp. 168

[6] Lovell DJ, Reiff A, Ilowite NT, Wallace CA, Chon Y, Lin SL i sur. Safety and efficacyofupto eight years of continuous etanercept therapy in patients with juvenile rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 2008; 58: 1496-504.

[7] Collin B, Ogboli M, Moss C. Methotrexate therapy in 10 children with severe plaque psoriasis: P-29. Br J Dermatol 2006; 155: 33.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]