Apolonija (Ilirija)

Koordinate: 40° 42′ 31″ S; 19° 28′ 00″ I / 40.7086° S; 19.4667° I / 40.7086; 19.4667
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Apolonija
Ἀπολλωνία
Apolonija
Administrativni podaci
DržavaIlirija
Stanovništvo‍
Geografske karakteristike
Koordinate40° 42′ 31″ S; 19° 28′ 00″ I / 40.7086° S; 19.4667° I / 40.7086; 19.4667

Apolonija (starogrčki Απολλωνια) je najveća starogrčka luka u Iliriji, koju su osnovali doseljenici iz Korinta i Kerkire 588. p. n. e. u zemlji ilirskog plemena Taulanti, na desnoj obali reke Aoja (danas Viosa) [1], oko 10 km od njenog ušća u Jadransko more. Najbliži moderni grad je Fier [2].

Smešten na zapadnom kraju Via Egnatia, ovaj grad je istovremeno bio i trgovački centar i tvrđava [3]. Aristotel ga je naveo kao primer oligarhijskog režima: potomci grčkih doseljenika držali su kontrolu nad kolonijom, naseljenom uglavnom Ilirima [4]. Apolonija je kovala sopstveni novac i prodavala su ilirske robove u inostranstvu [5].

Kada je Cezar ubijen, njegov naslednik Oktavijan je učio sa Atenodorom u Apoloniji. U prvim vekovima hrišćanstva grad je bio centar istoimene eparhije. Krajem 3. ili početkom 4. veka đakon Isavr je mučenički stradao zbog svoje vere u gradu, kasnije je kanonizovan kao svetac. Krajem antičkog doba Apolonija je postala prazna zbog plavljenja ovog područja; lokalni stanovnici su se preselili u susedni grad Valona [6].

Tokom Prvog svetskog rata, kada je Albaniju okupirala Austrougarska, počela su prva arheološka istraživanja; na kraju rata nastavila ih je francuska ekspedicija L. Reja. Na mestu Apolonije pronađeni su ostaci hrama iz 6. veka p. n. e. i pozorište, kaldrmisane ulice i podovi od mozaika [7]; većina nalaza je izložena u muzeju u Tirani.

Asteroid 358 Apolonija, otkriven 1893. godine, nazvan je po gradu Apoloniji.

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Hansen, Mogens Herman (2004). An inventory of archaic and classical poleis. Thomas Heine Nielsen. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-151825-5. OCLC 252695579. 
  2. ^ Encyclopedia of Ancient Greece. N. G. Wilson. New York: Routledge. 2010. ISBN 978-0-415-87396-3. OCLC 538682452. 
  3. ^ Pafford, Isabelle (2008). „Art and Archaeology - (M.) Melfi Il santuario di Asclepio a Lebena. (Monografie della Scuola archeologica di Atene e delle missioni italiane in Oriente 19). Athens: Scuola archeologica italiana di Atene, 2007. Pp. 246, illus. €60. 9789608740587.”. The Journal of Hellenic Studies. 128: 259—259. ISSN 0075-4269. doi:10.1017/s0075426900001038. 
  4. ^ McIlvaine, Britney Kyle; Schepartz, Lynne A.; Larsen, Clark Spencer; Sciulli, Paul W. (2013-11-13). „Evidence for long-term migration on the Balkan Peninsula using dental and cranial nonmetric data: Early interaction between Corinth (Greece) and its colony at Apollonia (Albania)”. American Journal of Physical Anthropology. 153 (2): 236—248. ISSN 0002-9483. doi:10.1002/ajpa.22425. 
  5. ^ Picard, Oliver (2013). „Ilirët, kolonitë greke, monedhat dhe lufta”. Iliria (na jeziku: francuski). 37 (1): 79—97. ISSN 1727-2548. doi:10.3406/iliri.2013.2428. 
  6. ^ Kyle, B.; Schepartz, L. A.; Larsen, C. S. (2016). „Mother City and Colony: Bioarchaeological Evidence of Stress and Impacts of Corinthian Colonisation at Apollonia, Albania: Bioarchaeology of Greek Colonisation”. International Journal of Osteoarchaeology (na jeziku: engleski). 26 (6): 1067—1077. doi:10.1002/oa.2519. 
  7. ^ „Apollonia | Deutsches Archäologisches Institut”. web.archive.org. 2011-08-05. Arhivirano iz originala 09. 06. 2012. g. Pristupljeno 2022-10-07. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Апoлонија_(Илирија)&oldid=26812405”