Bitka kod Verneja
| Bitka kod Verneja | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Stogodišnjeg rata | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Kraljevstvo Engleska |
 Kraljevstvo Francuska Kraljevstvo Škotska | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Džon Plantadženet, vojvoda od Bedforda |
Žan II, vojvoda od Alansona (RZ) Arčibald Daglas † | ||||||
| Jačina | |||||||
|
12.000[1] |
18-20.000 10.000[1] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| 1.600 mrtvih[1] |
5.000 mrtvih 200 zarobljenih[1] | ||||||
Bitka kod Verneja (engl. Battle of Verneuil, 17. avgusta 1424), bila je pobeda Engleza u Stogodišnjem ratu.[1]
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Mir u Troau[uredi | uredi izvor]
Francuska je od 1407. bila zahvaćena građanskim ratom Armanjaka i Burgunđana, dva ogranka vladajuće dinastije. Posle pobede Henrija V kod Azenkura (25. oktobra 1415), Englezi su do početka 1419. zauzeli Normandiju i severne pokrajine Francuske i prodrli sve do Pariza, koji je od maja 1418. bio u rukama Burgunđana. Nakon što je njihov vođa, Žan Neustrašivi, ubijen na pregovorima sa prestolonaslednikom Šarlom, vođom Armanjaka (kod Montroa), Burgunđani su decembra 1419. u Ruanu sklopili savez sa Henrijem V. Zatim, 21. maja 1420. su u ime maloumnog kralja Šarla VI potpisali mir u Troau, kojim su, u suštini, predali Francusku Henriju V: prestolonaslednik Šarl je razbaštinjen (proglašen kopiletom), a francuski kralj priznao je Henrija za svog naslednika.[2]
Rat Armanjaka protiv Engleza[uredi | uredi izvor]
Međutim, stranka Armanjaka na čelu sa prestolonaslednikom Šarlom nije priznala mir u Troau: njih je podržavao veći deo Francuske južno od Loare, i mnoga vlastela i gradovi u severnoj Francuskoj. Da bi postao stvarni kralj Francuske, Henriju je predstojala duga i iscrpljujuća borba za osvajanje brojnih armanjačkih utvrđenih uporišta po čitavoj Francuskoj.[2]
Početkom 1421. Tomas, vojvoda od Klarensa, brat Henrija V, krenuo je sa vojskom u Anžu, ali je potučen od armanjačke vojske kod Božea (21. februara 1221). Ta pobeda omogućila je prestolonasledniku Šarlu da opsedne Šartr i sklopi tajni savez sa vojvodom Bretanje, ali Šarlovu vojsku potukao je 30. avgusta 1421. vojvoda Burgundije kod Mans-an-Vimea (franc. Mans-en-Vimeu). [2]
Smrt Henrija V i namesništvo[uredi | uredi izvor]
Henri V je posle duge opsade zauzeo Mo (2. maja 1422) i 30. maja 1422. ušao u Pariz, ali bila je to poslednja pobeda Henrija V - umro je 3 meseca kasnije. U ime njegovog osmomesečnog sina Henrija VI, postao je namesnik u Francuskoj Džon, vojvoda od Bedforda (engl. John Plantagenet, duke of Bedford), veoma sposoban političar i vojskovođa. U oktobru 1422. umro je i Šarl VI, a prestolonaslednik se proglasio za kralja kao Šarl VII i nastavio borbu protiv Engeza i Burgunđana.[2]
Prvi značajniji uspesi vojvode od Bedforda bili su sklapanje trojnog saveza između Engleske, Burgundije i Bretanje i pobeda englesko-burgundske vojske kod Kravana na reci Joni (31. jula 1424).[2]
Bitka[uredi | uredi izvor]
Engleska vojska od oko 12.000 boraca, pod komandom vojvode od Bedforda, sukobila se 17. avgusta 1424. kod Verneja u Normandiji (franc. Verneuil-sur-Avre) sa daleko nadmoćnijom francusko-škotskom vojskom pod komandom Žana II, vojvode od Alansona (franc. Jean II, duc d'Alencon), i škotskog grofa Arčibalda Daglasa (engl. Archibald Douglas). Englezi su se postrojili u jednoredni borbeni poredak: u centru su postavili sjahale konjanike, na krilima srelce, a u pozadini još oko 2.000 strelaca. Francuzi (oko 18-20.000) sa oko 10.000 Škotlanđana slično su se postrojili, s tim što je na krilima bilo po 200-300 konjanika-kopljanika.[1]
Nadmoćnije francuske snage uspele su da probiju borbeni poredak Engleza do njihove komore, ali su, dočekane kišom strela, prinuđene na povlačenje. U tom trenutku engleske snage prešle su u protivnapad i gonjenje protivnika ka Verneju. Stanovništvo Verneja zatvorilo je gradsku kapiju, pa su francusko-škotske snage bile masakrirane u rovovima oko zidina grada.[1]
Posledice[uredi | uredi izvor]
Francuzi i Škotlanđani imali su oko 5.000 poginulih i 200 zarobljenih, a Englezi oko 1.600 poginulih.[1] Osnovni cilj vojvode od Bedforda bio je da se probije do Loare, a zatim pređe u osvajanje južnog dela Francuske. Pojačana svežim snagama sa Ostrva, engleska vojska je početkom oktobra 1428. počela opsadu Orleana, jedinog francuskog uporišta severno od Loare. Borbe oko Orleana bile su prekretnica u Stogodišnjem ratu.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 10), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1976), str. 436
- ^ a b v g d đ Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 9), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1975), str. 162
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
