Bitka kod Otumbe
| Bitka kod Otumbe | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Špansko osvajanje Meksika | |||||||
 Bitka kod Otumbe, slikano polovinom 17. veka. | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Španija Tlaskalanski Savez |
 Carstvo Asteka | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Ernan Kortes Šikotenkatl Mlađi |
poglavica Sijuaka[1] † | ||||||
| Jačina | |||||||
|
oko 1.300 konkistadora[2][a] 23 konjanika[4] 1.000-2.000 Tlaskalanskih ratnika[b] | oko 10.000[1][v] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| laki[1] | teški[1] | ||||||
Bitka kod Otumbe (engl. Battle of Otumba), vođena 8. jula 1520, bila je odlučujuća bitka između Asteka, predvođenih kraljem Kitluakom (šp. Cuitláhuac), i španskih konkistadora, koje je predvodio Ernan Kortes. Završena je odlučujućom pobedom Španaca.[1][7]
Pozadina
[uredi | uredi izvor]Dok je Ernan Kortes bio angažovan u borbama protiv svog rivala Panfila Narvaesa (šp. Pánfiló de Narváez), njegovi vojnici u gradu Tenočtitlanu (šp. Tenochtitlan), prestonici Asteka, izvršili su pokolj indijanskog stanovništva, našta su Asteci odgovorili napadom na Špance i njihove indijanske saveznike iz Tlaskale. U toj akciji ustanika, nazvanoj Tužna noć (šp. Noche Triste), Kortez je izgubio 150 vojnika i 2.000 Indijanaca-saveznika. Posle tih gubitaka, Kortez se noću između 30. juna i 1. jula probio iz grada u težnji da se prebaci na teritoriju svojih saveznika, Tlaskala Indijanaca (šp. Tlaxcala). Iznuren i jako proređen u prethodnim borbama, gotovo bez baruta i topovske municije, Kortesov odred sa tlaskalanskim ratnicima sporo se kretao, stalno uznemiravan od ustanika i stanovništva.[1]
Bitka
[uredi | uredi izvor]Na putu za Tlaskalu, Kortes se posle nekoliko dana (8. jula 1520) našao u ravnici kod Otumbe (šp. Otumba de Gómez Farías),[g] pred neuređenom i zbijenom vojskom Asteka od možda desetak hiljada ratnika (španski učesnnici navode da ih je bilo čak 200.000, što je malo verovatno). U skoro bezizglednoj situaciji, da bi izbegao opkoljavanje, Kortes je razvukao front pešaka i na krila postavio po 10 konjanika, koliko ih je imao.[1]
U nameri da obezglavi protivnika, Kortes je naredio vojnicima da u prvom redu napadaju poglavice, koji su se svojom opremom i pratnjom izdvajali od ostalih ratnika. Iako malobrojna, konjica, koju Asteci nisu ranije videli u borbi, unela je pri prvom napadu pometnju u njihove prednje redove. Pritisnuti s leđa gusto nabijenom gomilom sopstvenih ratnika u pokretu, a sa čela Špancima, Asteci nisu bili u stanju da efikasno iskoriste svoju brojnu nadmoć.[1]
Ipak, Španci su se brzo našli opkoljeni sa svih strana. U tom kritičnom času, Kortes je opazio u blizini glavnog zapovednika Asteka, kacika Sijuaku (šp. Cihuaca), okruženog brojnim plemstvom. U opštem metežu bitke Kortes se sa nekoliko konjanika probio do Sijuake i, pre nego što su se on i njegova pratnja snašli, poglavica je ubijen. Smrt kacika izazvala je nered među astečkim ratnicima, što se ubrzo pretvorilo u rasulo i bekstvo.[1]
Posledice
[uredi | uredi izvor]U bici kod Otumbe Španci su izvojevali najveću pobedu u Meksiku, koja im je omogućila konačno i osvajanje države Asteka. Presudnu ulogu u pobedi Španaca kod Otumbe imalo je vatreno oružje i konjica Španaca.[1]
Napomene
[uredi | uredi izvor]- ^ Kortez je 1519. započeo pohod sa 11 brodova, 110 mornara, 570 vojnika, 10 topova i 16 konja.[3] Pošto je deo vojske ostavio u novoosnovanoj luci Verakruz, ušao je u grad Meksiko sa najviše 500 španskih konkistadora, a u junu 1520. uspeo je da pridobije Narvaesovu ekspediciju upućenu sa Kube protiv njega (oko 800 ljudi), a zatim još 150 vojnika sa 20 konja upućenih sa Kube kao pojačanje Narvaesu. U svemu, imao je najviše 1.450 Španaca: ako prihvatimo da je pri povlačenju iz Meksika izgubio 150 vojnika, pred bitku kod Otumbe ostalo mu ih je oko 1.300.[2]
- ^ Kortes je ušao u Tenočtitlan sa preko 6.500 indijanskih saveznika[5], a posle pobede nad Narvaezom juna 1520. priključilo mu se još 2.000 Tlaskalanaca.[6] Međutim, nesigurno je koliki deo od ovih 8.500 čine ratnici, a koliko nosači, sluge i robovi. Uz to, tokom Tužne noći poginulo je bar 2.000 indijanskih saveznika.[1]
- ^ Španski izvori onog vremena navode čak 200.000, što moderni istoričari smatraju preteranim.[1]
- ^ Oko 48 km severoistočno od grada Meksika.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v g d đ e ž z i j k Gažević, Nikola, ur. (1973). Vojna enciklopedija (knjiga 6). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 491.
- ^ a b Gažević, Nikola (1973). Vojna enciklopedija (knjiga 5). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 394.
- ^ Gažević, Nikola (1972). Vojna enciklopedija (knjiga 4). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 631.
- ^ Fajfrić, Željko (2008). Kortes i carstvo Asteka. Sremska Mitrovica: Tabernakl. str. 170—174. ISBN 978-86-85269-26-4.
- ^ Fajfrić, Željko (2008). Kortes i carstvo Asteka. Sremska Mitrovica: Tabernakl. str. 107. ISBN 978-86-85269-26-4.
- ^ Fajfrić, Željko (2008). Kortes i carstvo Asteka. Sremska Mitrovica: Tabernakl. str. 150. ISBN 978-86-85269-26-4.
- ^ „The Project Gutenberg eBook of the memoirs of the conquistador Bernal Diaz del Castillo written by himself, containing a true and full account of the discovery and conquest of Mexico and New Spain (vol. 1 of 2).”. www.gutenberg.org. Pristupljeno 2021-01-04.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Gažević, Nikola (1972). Vojna enciklopedija (knjiga 4). Beograd: Vojnoizdavački zavod.
- Gažević, Nikola (1973). Vojna enciklopedija (knjiga 5). Beograd: Vojnoizdavački zavod.
- Gažević, Nikola (1973). Vojna enciklopedija (knjiga 6). Beograd: Vojnoizdavački zavod.
- Fajfrić, Željko (2008). Kortes i carstvo Asteka. Sremska Mitrovica: Tabernakl. ISBN 978-86-85269-26-4. COBISS.SR 149735180