Bojni brodovi klase Litorio

Litorijo
Opšti podaci
Tip	Bojni brodovi
Država	Kraljevina Italija
Završetak gradnje	1937−1943.
Glavne karakteristike
Deplasman	Standardni 43.835; Puni 45.963
Dužina	224 m
Širina	32,9 m
Gaz	10,5 m
Pogon	8 x kotlovi 4 x 4 cilindrični
Snaga	140.000
Brzina	30 čvorova
Doplov	3,900 milja sa 20 čvorova
Posada	1920
Naoružanje	10 x 381 mm glavnih topova 12 x 152 mm teških sekundarnih topova 4 x 120 mm topova 12 x 90 mm 3 aviona
Oklop	Vertikalni: 350 mm Horizontalni: 207 mm Naoružanje: 350 mm

Klasa Litorio (it: Littorio) bila je glavna klasa bojnih brodova u italijanskoj mornarici za vreme Drugog svetskog rata. Ime menja u julu 1943. u Italija, a ta klasa je i često nazivana Vitorio Veneto, po drugom brodu. Sagrađena su četiri broda te klase: Litorio (1937), Vitorijo Veneto (1937), Roma (1940) i nedovršeni Impero (1939).

Istorija

Projekt i gradnja

Bojni brodovi klase Litorio bili su glavnina tog italijanskog programa pod vodstvom admirala Puljezea. Predviđene su četiri jedinice, od 35.000 T (prema Vašingtonskom ugovoru), ali koje su u stvarnosti bile mnogo iznad 40.000 T.

Građeni su kao odgovor na francuske bojne brodove klase Dankerk i bili su deo Musolinijevog plana dominacije na Mediteranu.

Puljezeov model podvodnog oklopa pružao je dobru zaštitu od torpeda, ali takav sistem nije dozvoljavao apsorpciju udarne energije. Ostatak odbrambenog sistema broda bio je konvencionalan, sličan kao i na drugim brodovima iz tog vremena. Takođe, ovi su bojni brodovi mogli da prevoze tri hidroaviona tipa Ređane Re.2000.

Za ta četiri broda predviđena su imena Litorijo (u prevodu sa italijanskog Liktorski), Vitorijo Veneto (prema bici iz 1918), Roma (Rim) i Impero (u prevodu carstvo, imperij).

Operativna istorija

3D model broda

Ovi veoma kvalitetni brodovi korišćeni su dosta skromno tokom Drugog svetskog rata, zbog preterane opreznosti pomorske komande. Reprezentativna je činjenica da njihovi topovi velikog kalibra nisu napravili nijedan pogodak u ratu.

Litorijo i Vitorijo Veneto ulaze u službu krajem 1940. U napadu na Taranto 11. XI 1940. britanski torpedni avioni Fejri Svordfiš teško oštećuju bojni brod Litorijo. U službu ulazi ponovno nakon popravaka, 6 meseci kasnije.

1941. Vitorijo Veneto je bio zastavni brod admirala Jakina tokom pomorske bitke kod rta Matapan. Oba dve jedinice korišćene su u misijama zaštite konvoja prema Libiji, ali nisu imale prilika za sukob sa britanskim brodovima. Britanska Kraljevska mornarica se bojala Litorija koliko i Bizmarka u Atlantiku.

1942. Litorijo je bio prisutan u Drugoj bici u zalivu Sidra. U junu iste godine u manjoj bici brod je lakše oštećen.

Roma postaje operativan u jeseni 1942., i postaje zastavnim brodom novoga zapovednika pomorskih snaka Karla Bergaminija. U periodu 1942—1943. Glavna borbena grupa sa tri broda klase Litorijo se skriva u luku La Specija u strahu od sve češćih savezničkih zračnih napada. Kasnije je otkazana akcija protiv savezničkih snaga tokom invazije na Siciliju.

Nakon kapitulacije Italije 8. IX 1943. grupa brodova pod komandom Bergaminija napušta La Speciju i kreće za Sardiniju i Maltu, u ruke Saveznika, u skladu sa dogovorom oko kapitulacije. Nemački bombarderi spazili su brodove na putu, i potapaju Romu i oštećuju Litorijo. Takođe, kao posledica kapitulacije, nije dovršena gradnja Impera.

Epilog

Saveznici nisu koristili ove brodove, mada je Čerčil hteo da ih iskoristi na Dalekom istoku. Do kraja rata ostaju stacionirani u Egiptu. Nakon rata, vraćaju se u Italiju, koja uspeva da spreči njihovu isporuku Vekikoj Britaniji, Francuskoj ili Sovjetskom Savezu. Na kraju su ipak izrezani 1948. g.

Spoljašnje veze

• Klase italijanskih bojnih brodova