Viktor Lukomski
| Viktor Viktorovič | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Viktor Viktorovič Lukomski |
| Datum rođenja | 1884. |
| Mesto rođenja | Kaluga, Rusija |
| Datum smrti | 16. jun 1947. |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija |
| Umetnički rad | |
| Polje | Arhitektura |
Viktor Viktorovič Lukomski (Kaluga, 1884 — Beograd, 16. jun 1947)[1] bio je ruski arhitekta, član ruske umetničke grupe Krug, član ULUS-a1 i član udruženja Kolo jugoslovenskih likovnih umetnika.[2]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1884. godine u Kalugi u Rusiji. Diplomirao je na Institutu građevinskih inženjera u Sankt Peterburgu. U Kraljevinu SHS emigrirao je 1920. godine2, gde je počeo da radi kao arhitekta u Ministarstvu građevina. Bio je član ruske umetničke grupe Krug, član ULUS-a i član udruženja Kolo jugoslovenskih likovnih umetnika. U Beogradu je radio na nekoliko desetina projekata, a u Istorijskom arhivu grada Beograda se nalaze podaci o ratnoj šteti i zaostavštini Viktora Lukomskog. Preminuo je 1947. godine u Beogradu. U vreme smrti Lukomski je živeo sam, supruga Zinaida, rođena Fedčenko3, živela je u Francuskoj, a dece nisu imali. Nije poznato šta se dogodilo sa njegovom zaostavštinom. Jedina fotografija koja je ostala je fotografija lične karte koja je sačuvana u Istorijskom arhivu grada Beograda.[3]
Dela[uredi | uredi izvor]
.
- Zgrada Patrijaršije se nalazi na Kosančićevom vencu i ima status spomenika kulture. Usled znatnog pada terena prema Savskoj terasi, građevina je dobila nejednak broj spratova na bočnim podužnim stranama. Arhitektura zgrade Patrijaršije predstavlja veoma kompleksno i heterogeno rešenje.
- Hotel „Avala” u Beogradu se nalazi na platou ispred kompleksa staza i stepeništa koji se u blagom usponu uzdižu ka vrhu Avale i spomeniku Neznanom junaku. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture. Hotel je sagrađen 1928. godine prema projektu Viktora Lukomskog, na zahtev kralja Aleksandra Karađorđevića, za potrebe Ministarstva šumarstva i poljoprivrede. Sastoji se od visokog dvospratnog bloka sa ulazom i nižih, široko razvijenih aneksa koji se stepenasto pružaju niz avalsku padinu. Svedena srpsko-vizantijska dekoracija (venci, stubovi, kapiteli, arhivolte) ogleda se u dominaciji lučnih tremova i otvora, elementima nacionalnog stila.
- Kuća Ljubice Avakumović u Knez Mihailovoj 34 izgrađena je kao miraz, a nastajala je 1922. i 1923. godine, po planovima arhitekata Jovanovića i Verhovskog. Oživljena je masivnim pilasterima, nišama, balkonima i dekoracijama po projektu Viktora Lukomskog. Još uvek predstavlja jednu od najlepših građevina u Beogradu. Po svojim stilskim odlikama ona je trebalo da zadovolji konzervativne naručioce, pa je stoga i koncipirana kao slobodna reinterpretacija graditeljskog nasleđa vizantijskog kulturnog kruga.[4]
Mala Svetosavska crkva[uredi | uredi izvor]
Kripta Spomen-hrama Svetog Save ili kako nosi zvaničan naziv Hram svetovelikomučenika kneza Lazara, je hram ispod Hrama, među njegovim temeljima, namenjen za bogosluženja, održavanje kulturnih sadržaja – tribina, izložbi, promocija, predavanja.
Ovaj višenamenski prostor, koji je riznica, i grobna Crkva Svetog kneza i mučenika Lazara, ukupne je površina oko 1.800 m², dubine 7 m. Građevina je zbog svojih proporcija i umetničke obrade, bez presedana, prevazišla religijsku ulogu i postala spomenik od velikog kulturnog značaja, i jedan od najposećenijih turističkih sadržaja u Beogradu.[4]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- 1 Istorijski arhiv Beograda, fond ULUS, inv. br. 1.
- 2 U Beogradu se prvi put pojavljuje 1924. prema podacima Istorijskog arhiva Beograda. IAB, fond UGB, Kartoteka žitelja.
- 3 Prema boravišnoj prijavi, sa suprugom je živeo do 1943. godine
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Rusija, Srbija i istorija: Kako su ruski emigranti gradili Beograd između dva svetska rata”. B92. 5. 8. 2022. Pristupljeno 6. 8. 2022.
- ^ „VIKTOR VIKTOROVIČ LUKOMSKI – PRILOG ZA BIOGRAFIJU” (PDF). scindeks-clanci.
- ^ Jovanović, Jelena. „VIKTOR VIKTOROVIČ LUKOMSKI – PRILOG ZA BIOGRAFIJU” (PDF). Pristupljeno 24. 4. 2019.
- ^ a b „Rusi - graditelji Beograda III”. blog | rentastan apartmani Beograd (na jeziku: engleski). 18. 10. 2016. Pristupljeno 24. 4. 2019.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Arsenjev, A. Biografski imenik ruskih emigranata (1994), u Ruska emigracija u srpskoj kulturi XX veka, II, Beograd: 275.
- Kadijević, A. (1998—1999), Beogradski period rada arhitekte Viktora Lukomskog (1920—1946), Godišnjak grada Beograda XLV-XLVI (Beograd), 115-132.
- Kadijević, A. (2002—2003), Uloga ruskih emigranata u beogradskoj arhitekaturi između dva svetska rata, Godišnjak grada Beograda, XLIX-L, 131-142.
- Latinčić, O. i Rakočević, B. Izbeglice u životu grada (Doprinos Rusa životu Beograda), t.2 (neobjavljen rukopis) u Beograd i ruske izbelglice (1920—1950): Tematska zbirka dokumenata (iz fondova Istorijskog arhiva Beograda), t. I-III.
