Gančo Hadžipanzov
| gančo hadžipanzov | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 12. avgust 1900. |
| Mesto rođenja | Veles,  Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 18. novembar 1936. (36 god.) |
| Mesto smrti | Madrid,  Španska Republika |
| Profesija | pesnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1920. |
| Učešće u ratovima | Španski građanski rat |
| Služba | Internacionalne brigade |
| Čin | vodnik |
Gančo Hadžipanzov (Veles, 12. avgust 1900[1] – Madrid, 18. novembar 1936)[2] bio je makedonski revolucionar, pesnik i učesnik Španskog građanskog rata.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1900. godine u Velesu, u jednoj od najimućnijih veleških porodica. Još kao đak se priključio revolucionarnom pokretu, zbog čega je bio izbačen iz veleške gimnazije. Godine 1920. se uključio u predizbornu kampanju na listi KP Jugoslavije za opštinske i parlamentarne izbore. Iste je godine posto član literarno-umetničkog društva „Nada“. Nakon donošenja Obznane, zajedno s drugim veleškim komunistima uređivao je ilegalni list „Iskra“. Uskoro se preselio u Skoplje, gde je nastavio školovanje i odslužio vojni rok.
Pošto je stalno bio progonjen i pod policijskim nadzorom, 1923. je ilegalno prešao u Bugarsku kako bi studirao novinarstvo u Sofiji. Krajem 1924. se preko Grčke prebacio u Pariz. Tamo je bio aktivan u sindikatima i postao član Komunističke partije Francuske. Bio je aktivan i u organizacijama makeodnske emigracije, postavši član Makedonske narodne savezne grupe VMRO (ujedinjene).
Nakon izbijanja Španskog građanskog rata, Hadžipanzov se uključio u akcije KP Francuske u slanju pomoći Španskoj Republici. Bio je uključen i u prebacivanje dobrovoljaca koji su se preko Francuske ilegalno prebacivali u Španiju. Naposletku se i sam pridružio Internacionalnim brigadama. Nakon vojne obuke stekao je čin vodnika i postao borac u Prvoj internacionalnoj brigadi. Brigada je ubrzo nakon formiranja početkom novembra poslana da pomogne u odbrani Madrida, gde su već trajale žestoke borbe protiv Frankovih snaga. Prvi napad frankista bio je odbijen, ali je 18. novembra na frontu kod Univerzitetskog grada Gančo Hadžipanzov poginuo.[3]
Pesničko stvaralaštvo i nasleđe[uredi | uredi izvor]
Pesničko stvaralaštvo Hadžipanzova povezano je s njegovim boravkom u Parizu. Pisao je na francuskom jeziku, a od njegovog stvaralaštva sačuvana je poema „Vratiću se“ (mkd. „Ќе се вратам”) i nekoliko pesama „Detstvoto na eden grad“, „Sireni“, „Bal na ventilatorite“, „Poema za rodniot grad“ i „Alkazar“.
Poema “Vratiću se”, u prevodu Kirila Ćamilova, prvi je put objavljena u knjizi “Na španskoj zemlji” iz 1961. godine, u kojoj su sakupljena svedočanstva preživelih Makedonaca iz Španskog građanskog rata.
Makedonski istoričar Pero Korobar objavio je 1986. godine monografiju “Gančo Hadžipanzov”.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Makedonska enciklopedija, MANU, Skoplje, 2009, str. 1576
- ^ Pero Korobar, Božo Stefanovski „Vo meѓunarodnite brigadi na Španija“ (ur.) „Studentski zbor“, Skoplje, 1989, 215 str. i Boris Atkov vo Č. Kapor (ur.) "Španija 1936–1939. Zbornik sjećanja jugoslavenskih dobrovoljaca u španskom ratu", Beograd, 1971, tom V, 177 str.
- ^ Blaže Ristovski „Životot i deloto na Kočo Racin (1908—1943)“, „Matica makedonska“, Skoplje, 2009, 281 str.