Geografija Maroka
Maroko je najseverozapadnija država koja se prostire od Sredozemnog mora i Atlantskog okeana na severu i zapadu, u velikim planinskim oblastima u unutrašnjosti, do pustinje Sahare na krajnjem jugu. Maroko je severnoafrička država, koja se nalazi na krajnjem severozapadu Afrike na rubu kontinentalne Evrope. Gibraltarski moreuz odvaja Španiju od Maroka sa 13 km raspona vode. Maroko se graniči sa severnim Atlantskim okeanom na zapadu i zapadnim Sredozemnim morem na severu, a graniči se sa Alžirom i spornom Zapadnom Saharom.
Teren Maroka je uglavnom planinski. Planine Atlas se protežu od centralnog severa do jugozapada. Proširuje se na oko 1.350 km i leđna kičma zemlje. Severno od planine Atlas nalaze se planine Rif, lanac koji čini deo planinskog lanca Sijera Nevada u Andaluziji, Španija. Ogroman domet se proširuje na oko 250 km od Tangera na zapadu do Nadora na istoku.
Na zapadu zemlje, duž atlantske obale, Marokanska visoravan se proteže od Tangera do Lagire, oko 2.310 km dugo, i uđite u ravnice Sais blizu Fesa i Tansift-Alhauz blizu Marakeša . Ove ogromne ravnice promovišu plodno poljoprivredno zemljište i podržavaju 15% lokalne privrede.
Na krajnjem jugoistoku zemlje, zemlje su sušne zbog blizine pustinje Sahare. Oaze palmi su razvijene u mnogim regionima, posebno u Figuigu i Zagori.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima Maroka se može podeliti na dva dela: severozapadni i jugoistočni. Na jugoistoku klima je sušna i slabo naseljena. Severozapad ima blagu klimu i 95% marokanskog stanovništva živi u ovim regionima.
Pretežno naseljena područja severozapada zemlje uglavnom imaju mediteransku klimu, ali pošto je zemlja izrazito planinska, evidentan je kontinentalni i alpski uticaj, kao i okeanski uticaj duž atlantske obale. I na kraju, polusušne zemlje, koje pokrivaju nekoliko regiona na severoistoku, centralnom-jugu i jugozapadu.
Uz obalu Sredozemnog mora klima je tipično mediteranska i podržava sve tipove tipične mediteranske vegetacije. Leta su umereno topla, a zime blage. Dalje od obale, u planinskom lancu Rif, klima počinje da dobija više kontinentalni karakter, sa hladnijim zimama i toplijim letima. Na nadmorskim visinama iznad 1.000 metara, klima je alpska sa toplim letima i hladnim zimama. Padavine su mnogo veće na zapadnoj nego na istočnoj strani. Prosečna godišnja količina padavina je između 600-1. 500 mm i 300-700 mm. Snega ima u izobilju na višim nadmorskim visinama.
- Tipični gradovi mediteranske klime: Tanger, Tetouan, Nador
- Tipični gradovi pod uticajem kontinenta: Šefšauen, Isagen, Taza
- Tipični gradovi sa alpskim uticajem: Bab Bered
Uz obalu Atlantika, klima je mediteranska sa okeanskim uticajem. Otisak okeanske klime se razlikuje duž obale od regiona do regiona. Obično se predstavlja od Asile do Esaure. Leta su topla do umereno topla, a zime hladnije nego na obali Sredozemnog mora. Dalje od priobalnih zemalja, u planinskom lancu Atlas, klima počinje da dobija više kontinentalni karakter, sa hladnijim zimama i toplijim letima. Na nadmorskim visinama iznad 1.000 metara, klima je tipično alpska, sa toplim letima i hladnim zimama. Padavine su uglavnom velike. Prosečna godišnja količina padavina je između 500 i 1.800 mm na severu, ali kako se krećete ka jugu, prosek opada za oko 100 do 200 mm. Snega ima u izobilju na višim nadmorskim visinama.
- Tipični gradovi pod uticajem okeana: Rabat, Kazablanka, Esaura, Laraš
- Tipični gradovi pod uticajem kontinenta: Fes, Meknes
- Tipični gradovi sa alpskim uticajem: Ifrane, Azru, Midelt, Imuzer Kandar
Južni regioni severozapada su polusušni. Padavine su manje, i kreću se između 250 i 350 mm godišnje. Iako se temperaturni rasponi uglavnom ne menjaju u poređenju sa gornjim provincijama, ne treba odbaciti blagi porast visokih proseka. U velikoj meri zbog nižih geografskih širina gde padaju.
Tipični gradovi sa takvom klimom su Agadir i Marakeš.
Sporni region Zapadne Sahare karakteriše vruća pustinjska klima, ali su temperature umerenije duž obale.
| Klima Kazablanka (1981–2010) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 31,1 (88) |
29,4 (84,9) |
32,2 (90) |
32,8 (91) |
36,6 (97,9) |
37,8 (100) |
40,1 (104,2) |
39,5 (103,1) |
40,5 (104,9) |
36,6 (97,9) |
34,7 (94,5) |
30,3 (86,5) |
40,5 (104,9) |
| Maksimum, °C (°F) | 17,3 (63,1) |
18,0 (64,4) |
19,6 (67,3) |
20,3 (68,5) |
21,9 (71,4) |
24,1 (75,4) |
25,9 (78,6) |
26,3 (79,3) |
25,8 (78,4) |
23,9 (75) |
21,0 (69,8) |
18,7 (65,7) |
21,9 (71,4) |
| Prosek, °C (°F) | 12,8 (55) |
13,8 (56,8) |
15,3 (59,5) |
16,4 (61,5) |
18,5 (65,3) |
21,2 (70,2) |
23,0 (73,4) |
23,4 (74,1) |
22,4 (72,3) |
20,0 (68) |
16,7 (62,1) |
14,5 (58,1) |
18,2 (64,8) |
| Minimum, °C (°F) | 8,3 (46,9) |
9,5 (49,1) |
11,0 (51,8) |
12,5 (54,5) |
15,0 (59) |
18,2 (64,8) |
20,1 (68,2) |
20,5 (68,9) |
19,1 (66,4) |
16,1 (61) |
12,5 (54,5) |
10,2 (50,4) |
14,4 (57,9) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | −1,5 (29,3) |
−0,7 (30,7) |
2,3 (36,1) |
5,0 (41) |
7,4 (45,3) |
10,0 (50) |
13,0 (55,4) |
13,0 (55,4) |
10,0 (50) |
7,0 (44,6) |
4,6 (40,3) |
−2,7 (27,1) |
−2,7 (27,1) |
| Količina kiše, mm (in) | 64,4 (2,535) |
54,7 (2,154) |
36,6 (1,441) |
31,8 (1,252) |
13,1 (0,516) |
3,0 (0,118) |
0,9 (0,035) |
0,5 (0,02) |
9,8 (0,386) |
37,0 (1,457) |
76,8 (3,024) |
69,7 (2,744) |
398,3 (15,681) |
| Dani sa kišom | 9 | 9 | 7 | 8 | 6 | 2 | 1 | 1 | 3 | 7 | 9 | 11 | 72 |
| Relativna vlažnost, % | 83 | 83 | 82 | 80 | 79 | 81 | 82 | 83 | 83 | 82 | 82 | 84 | 82 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 203,0 | 200,0 | 246,8 | 269,4 | 305,4 | 296,0 | 305,1 | 297,2 | 263,1 | 240,8 | 208,0 | 195,2 | 3.030 |
| Izvor #1: World Meteorological Organization[1] | |||||||||||||
| Izvor #2: Pogoda.ru.net (humidity, rain days and extremes)[2] | |||||||||||||
Fizička geografija[uredi | uredi izvor]
Severna obala i unutrašnjost su planinski sa velikim površinama graničnih visoravni, međuplaninskim dolinama i bogatim obalnim ravnicama. Severne planine su geološki nestabilne i podložne zemljotresima.
Maroko zauzima stratešku lokaciju duž Gibraltarskog moreuza, plovnog puta koji povezuje Sredozemno more i Atlantski okean.
Ekstremi nadmorske visine:
- Najniža tačka: Sebka Tah −55 m
- Najviša tačka: planina Tubkal 4.165 m
Najduža reka: reka Dra (1.100 km)
Ekstremne tačke[uredi | uredi izvor]
Ovo je lista krajnjih tačaka Maroka, tačaka koje su dalje na sever, istok ili zapad od bilo koje druge lokacije, isključujući sporno područje Zapadne Sahare.
- Najsevernija tačka – Ponte Leona, [3] Tanger-Tetouan-Al Hoceima region
- Najistočnija tačka – neimenovana tačka na granici sa Alžirom, odmah istočno od grada Iče, orijentalni region
- Najzapadnija tačka – tačka na kojoj granica sa Zapadnom Saharom ulazi u Atlantski okean, region Gulmim-Oud Noun
- Napomena: Maroko nema najjužniju tačku, svoju južnu granicu sa Zapadnom Saharom koja sledi 27° 40′ SGŠ.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „World Meteorological Organization Climate Normals for 1981–2010”. World Meteorological Organization. Pristupljeno 10. 11. 2021.
- ^ „Climate Averages for Casablanca” (na jeziku: ruski). Weather and Climate (Pogoda i klimat). Pristupljeno 15. 10. 2016.
- ^ „Geographical Names: Pointe Leona, Morocco”. Pristupljeno 29. 4. 2021.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Evropski digitalni arhiv na mapi tla sveta Mapa tla Maroka