Slava naselja
Naseljska slava ili, ređe, parohijska ili mesna slava, jeste verska svetkovina Srpske pravoslavne crkve vezan za obeležavanje sveca zaštitnika crkve i njoj podređene parohije, najčešće naseljenog mesta (sela ili grada) ili njegovog dela, naselja sa zasebnom crkvom. Sličan običan slavljena sveca zaštitnika postoji i u mnogim državama i oblastima Sveta, kao i kod drugih hrišćanskih zajednica i drugih vera (npr. kod Hindusa).
U Srbiji danas svoje slave imaju sva naseljena mesta sa crkvom i hrišćanskim stanovništvom. U mešovitim naseljima u Vojvodini ponekad postoje i dve slave, vezane za zasebne hrišćanske zajednice.
Naseljska slava kod Srba[uredi | uredi izvor]
Svaka crkva i manastir u srpstvu imaju svoju slavu, koju jednom godišnje proslavljaju sa svojim parohijanima. To je istovremeno i crkvena i mesna (naseljska) slava.
Seoske ili gradske slave predstavljaju proslavljanje uspomene onog svetitelja koga su za svoga zaštitnika izabrala pojedina sela i gradovi, ili kome su se u nevolji zavetovali stanovnici toga mesta, pa ga proslavljaju u znak zahvalnosti za srećno otklanjanje opasnosti i nevolje (kao što su, na primer, bolesti, neprijateljske najezde, porobljavanje, požar, pomor ljudi i stoke, velike poplave i ostale vremenske nepogode). Tog dana se ide kroz polja (u selu) ili glavnim ulicama – sa litijom, molitvenom povorkom u kojoj se nosi krst, ikone i crkveni barjaci.
Neka sela praznuju još jedan dan kao uspomenu na neki događaj koji je selu doneo nesreću (poplava, požar, pomor, grom, itd.) To praznovanje se zove „zavetni dan“ ili „zavetina“.
Na dan slave pored crkve ili manastira se pravi i sabor, vašar ili panađur. Ponegde on traje dva ili više dana. Često se tog dana ugošćavaju u kućama i gosti iz drugih naselja.