Graman F4F vajldket
| Graman F4F vajldket | ||
|---|---|---|
 Graman F4F vajldket. | ||
| Opšte | ||
| Namena | lovac | |
| Posada | 1 | |
| Zemlja porekla |  SAD
| |
| Proizvođač | Graman | |
| Uveden u upotrebu | 1940. | |
| Prvi korisnik | Američka ratna mornarica | |
| Broj primeraka | 7.885 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 8.8 m m | |
| Razmah krila | 11.6 m m | |
| Visina | 2.8 m m | |
| Površina krila | 24.2 m² m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 2,610 kg kg | |
| Normalna poletna | 3,610 kg kg | |
| Maks. težina pri uzletanju | kg kg | |
| Performanse | ||
| Brzina krstarenja | km/h km/h | |
Graman F4F Vajldket (engl. Grumman F4F Wildcat) je bio američki lovački avion iz perioda Drugog svjetskog rata.
Proizvodila ga je fabrika Graman od 1940. do 1943., a Dženeral Motors i kasnije. Korišten je uglavnom na pacifičkom ratištu protiv Japana, najčešće sa nosača aviona.
Razvoj[uredi | uredi izvor]
Prvi let prototipa je izveden 2. septembra 1937. godine. Avion se nije dobro pokazao u takmičenju sa avionom suparnika Bruster F2A Bafalom koji je i naručen. Brzina je bila skromnih 467 km/h. Graman je zato prišao redizajnu, pojačan je motor, povećan raspon krila, izmjenjen rep i promijenjen raspored naoružanja. U novoj formi je poletio u martu 1939. Letne osobine su bile znatno bolje a brzina je porasla na 539 km/h. 8. avgusta 1939. mornarica je naručila prvih 78 proizvodnih aviona pod oznakom F4F-3.
Francuzi su uskoro naručili avione F4F, ali je Francuska okupirana u junu 1940. pa su narudžbu preuzeli Britanci i avioni su korišteni pod oznakom Martlet Mk 1 (Martlet Mk I).
Proizvodnja poboljšane verzije F4F je počela u novembru 1941., i do japanskog napada na Perl Harbor neke jedinice marinaca i mornarice su dobile ovu verziju.
Zadnja verzija koju je pravio Graman je bila izviđački avion velikog doleta F4F-7 sa kamerama, bez naoružanja, i sa povećanim rezervoarima goriva. Pošto je potreba za razvojem i izradom lovca F6F helketa bila hitna, Graman je potpisao ugovor sa Dženeral Motorsom o proizvodnji F4F u DžM pod oznakom FM-1. Prvi FM-1 avioni su izrađeni 31. avgusta 1942. Ovih je izrađeno 1151, od kojih je 312 predato Britancima kao Martlet Mk 5.
U isto vrijeme Dženeral Motors je razvio poboljšanu verziju FM-2, izvedenu iz Gramanovih prototipova za avion F4F-8. Glavne promjene su bile motor od 1350 ks, povećan vertikalni rep i smanjena masa. Izrađeno je 4777 aviona FM-2, a 370 od tih je predato Britaniji, gdje su dobili oznaku Vajldket Mk 6, a oznaka Vajldket je primjenjena retroaktivno i na prethodne Martlet avione.
U borbi[uredi | uredi izvor]
Vajldketima su opremljeni nosači aviona Enterprajz, Hornet i Saratoga (Enterprise, Hornet, Saratoga) i sa njih su letjeli u vazdušno-pomorske bitke u Koraljnom moru i Midveju, a kasnije kod Gvadalkanala.
Pokretljivost F4F je bila slabija nego pokretljivost glavnog suparnika, Micubiši A6M Zero. Ipak, F4F je imao bolju oklopnu zaštitu i čvršću konstrukciju. Uz napredne taktičke postupke, američki piloti su bili generalno uspješni, izbjegavajući manevarske borbe a koristeći veću brzinu svojih aviona u obrušavanju.
Bili su u centru akcija na Pacifiku dok nisu počeli da se zamjenjuju modernijim lovcima F6F helket i F4U Korser tokom 1943. Amerikanci su ih koristili i u sjevernoj Africi tokom 1942. Vajldketi su korišteni do kraja rata na manjim pratećim nosačima aviona, odakle teži lovci nisu mogli da dejstvuju.
Britanci su F4F koristili sa svojih nosača aviona, naročito u Sredozemlju i nad Atlantikom.
Karakteristike (F4F-4)[uredi | uredi izvor]
Vrsta aviona: lovac
- Prvi let prototipa: 1937.
- Proizvođač: Graman
Dimenzije
- Aeroprofil krila:
Mase
Pogonska grupa
- Motor: Prat i Vitni R-1830 (Pratt & Whitney R-1830-86), 900 kW, 1,200 KS
- Odnos snaga/masa: kW/kg
Letne osobine[uredi | uredi izvor]
- Najveća brzina: 537 km/h
- Radijus dejstva: 1240 km
- Najveći dolet: 1384km
- Operativni vrhunac leta: 12,000 m
- Brzina penjanja: 9.9 m/s
Naoružanje[uredi | uredi izvor]
- Streljačko: 6 mitraljeza kalibra 0.50 in (12.7 mm) M2 Brauning (Browning) u krilima, 240 metaka po svakom. Neke verzije samo 4 mitraljeza 12.7 mm.
- Bombe: 2 od po 45 kg
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Donald, David (1997). The Encyclopedia of World Aircraft. Prospero Books. ISBN 978-1-894102-24-7.
- Chant, Christopher (1977). „Grumman F4F Wildcat”. Drugi svetski rat - Avioni (na jeziku: (jezik: srpski)). Zagreb: Alfa. str. 134—135.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Avion F4F Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. decembar 2014)
- Avion F4F
- Avion F4F
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
