Gura Vaji (Mehedinci)
Gura Vaji Gura Văii | |
|---|---|
 Pogled na Dunav i Guru Vaji (levo) | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Rumunija |
| Okrug | Mehedinci |
| Grad | Drobeta-Turnu Severin |
| Stanovništvo | |
| — (2021) | 1.440 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 40′ 02″ S; 22° 33′ 23″ I / 44.667222° S; 22.556389° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | 53 m |
  Gura Vaji Gura Vaji na karti Rumunije | |
Gura Vaji (rum. Gura Văii) je naselje grada Drobeta-Turnu Severin u okrugu Mehedinci u Rumuniji.[1][2] Prema popisu iz 2021. u naselju je živelo 1.440 stanovnika.[3]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Gura Vaji se nalazi na mestu ušća reke Židoštice u Dunav na nadmorskoj visini od 53 m. Kod naselja se nalazi granični prelaz i hidroelektrana „Đerdap I” kao i Muzej hidroelektrane.
Kod Gure Vaji se nalazi čak sedam rezervata prirode koji su deo Parka prirode „Gvozdena vrata”. Ti rezervati su „Brdo Varanik”, „Krakul Gajoara”, „Valja Oglanikuluj”, „Gura Vaji-Varčorova”, „Krakul Kruči”, „Faca Viruluj” i „Brdo Duhovna”.[4]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Naselje je počelo da se formira posle 1821. godine doseljavanjem iz Breznice koja je bila metoh manastira Tismane. U dokumentu iz 1834. spominje se da u mestu Gura Židoštica žive seljaci na imanju zakupca Jordake Dumba, a na ruskoj karti iz 1835. zabeleženo je 25 porodica. Na izdanju iste karte iz 1853. godine selo se spominje pod današnjim imenom, Gura Vaji. U selu postoji crkva Silaska Svetog Duha na apostole koja je građena u periodu od 1993. do 2003. na mestu bivše zgrade opštine zalaganjem meštanina Kristijana Rakitana. Na brdu Svetog Petra severno od sela, nalazi se stari kameni krst.[5]
Na ostrvu Gol na Dunavu kod Gure Vaji nalazi se arheološko nalazište zaštićeno kao istorijski spomenik. Tu se nalaze ostaci naselja halštatske kulture (X-IX vek p.n.e) kao i ostaci poznorimskog (IV vek), rimsko-vizantijskog (IV-VI vek) i srednjevekovnog (XIV-XV vek) utvrđenja.[6]
7. sepembra 1964. godine počela je izgradnja hidroelektrane Đedap I koja se nalazi uzvodno od naselja, a zvanično je puštena u rad 16. maja 1972. Ova hidroelektrana je najveća u Rumuniji i jedna od najvećih u Evropi. U naselju je 1976. godine, četiri godine od početka rada hidroeletrane, otvoren Muzej hidroelektrane Đerdap I.[7]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| Godina | 2002 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|
| Stanovništvo | 1.652[8] | 1.783 | 1.440 |
Prema popisu iz 2021. godine u naselju je živelo 1.440 stanovnika što je za 343 (19,24%) manje u odnosu na 2011. kada je na popisu bilo 1.783 stanovnika.[3][9]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „The GeoNames geographical database”. 2012.
- ^ „Communes of Romania”. Statoids. Gwillim Law. 2010-07-27. Pristupljeno 4. 7. 2015.
- ^ a b „RPL 2021: Populația rezidentă pe sexe, pe județe, municipii, orașe, comune și sate”. recensamantromania.ro. Pristupljeno 28. 09. 2023.
- ^ „Parcul Natural Porţile de Fier: Informaţii generale”. pnportiledefier.ro (na jeziku: rumunski). Pristupljeno 28. 09. 2023.
- ^ „Protopopiatul Drobeta: 22. Gura Văii - Pogorârea Duhului Sfânt”. episcopiaseverinului.ro (na jeziku: rumunski). Pristupljeno 28. 09. 2023.
- ^ „Lista monumentelor istorice 2015: Județul Mehedinți” (PDF). cultura.ro (na jeziku: rumunski). Pristupljeno 28. 09. 2023.
- ^ „Muzeul Hidrocentralei Porțile de Fier I – Gura Văii”. muzeulportilordefier.patrimoniu.ro (na jeziku: rumunski). Pristupljeno 28. 09. 2023.
- ^ „Recensământul Populației și al Locuințelor 2002 - populația unităților administrative pe etnii”. Kulturális Innovációs Alapítvány. Arhivirano iz originala 14. 10. 2013. g. Pristupljeno 26. 03. 2023.
- ^ „Populaţia stabilă pe judeţe, municipii, oraşe şi localităti componenete la RPL_2011”. recensamantromania.ro. Pristupljeno 26. 03. 2023.
- ^ „Populaţia judeţului Mehedinţi după etnie la RPL 2011” (PDF). mehedinti.insse.ro. INS - Direcţia Judeţeană de Statistică Mehedinți. 20. 10. 2011. Pristupljeno 26. 03. 2023.
