Društvo Srbo-Makedonci

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Društvo Srbo-Makedonaca je bilo udruženje za odbranu makedonskog naroda od prisilne bugarizacije koju je bezobzirno sprovodila Bugarska egzarhija. Društvo su osnovali intelektualci iz Makedonije 1886. godine, sa sjedištem u Istanbulu u tadašnjem Osmanskom carstvu.[1] Društvo je negovalo slovenski makedonski intenditet koji ne bi bio nužno suprotstavljen srpskom, praveći razliku od etničkog identiteta Bugara.[2]

Pozadina[uredi | uredi izvor]

Glavni članci: Makedonski nacionalizam i Tajni makedonski komitet

Makedonski nacionalizam je koncept koji tvrdi da postoji poseban makedonski identitet, i prvi put se javio kao intetektualni pokret šezdesetih godina 19. vijeka.[3] Međutim, sve do ranog 20. vijeka, makedonski Sloveni su se identifikovali sa nacionalnom crkvom lokalnih sveštenika kao „Bugari”, „Grci” i „Srbi”.[4][5][6][7][8] Srbi i Bugari su već imali svoje nacionalne države[9] i intelektualci iz Makedonije su često tražili njihovu ideološku podršku.

Društvo Srbo-Makedonaca tražilo je od Srbije podršu za pružanje molbe Osmanskom carstvu u korist svojih političkih aspiracija.[10] Članovi su bili nekadašnji pripadnici Tajnog makedonskog komiteta. Komitet su osnovali studenti makedonski Sloveni u Sofiji, ali je ubrzo otkriv od strane bugarskih vlasti i rasformiran.[11] Četiri člana komiteta su napustila Sofiju i otišla u Beograd. U međuvremenu održan je prvi „Zbor Srbo-Makedonaca i Staro-Srbijanaca” u Beogradu 23. februara 1885. godine.[12]

Osnivanje i aktivnosti[uredi | uredi izvor]

U Beogradu, članovi grupe su se sastali sa srpskim političarom Stojanom Novakovićem koji je obećao svoju podršku. Novaković je predložio širenje srbofilskih osjećanja kako bi se suprotstavili jakom bugarskom uticaju u Makedoniji.[13][14][15] Odluka da se stvori udruženje u Istanbulu doneta je na sastanku Vlade Srbije početkom avgusta 1886. godine.[16] Na istom sastanku donjeta je odluka o stvaranju Društva Sveti Sava. Oba društva su imala za zadatak širenje prosrpske propagande u Makedoniji. Novakovića diplomatska aktivnost u Istanbulu igrala značajnu ulogu za realizaciju ovih ideja, naročito kroz osnivanje Društva Srbo-Makedonaca. On je poslat kao srpski izaslanik u glavni grad Osmanskog carstva, što se smatralo jednim od najvažnijih pozicija u tom periodu.[17]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Kulturno-opětestvenite vrski na Makedoncite so Srbija vo tokot na XIX vek, Kliment Džambazovski. (1960). str. 163.
  2. ^ Entangled Histories of the Balkans, Roumen Dontchev Daskalov, Tchavdar Marinov. . BRILL. 2013. str. 317. ISBN 978-90-04-25076-5.  Nedostaje ili je prazan parametar |title= (pomoć)
  3. ^ Motyl, Alexander J. (2000). "Macedonian Nationalism", Encyclopedia of Nationalism: Leaders, Movements, and Concepts. Elsevier Science & Technology. str. 309. 1-84972-311-7. „Macedonian nationalism emerged in the 1860s as a cultural movement asserting the existence of Macedonian identity. Led by a small group of intellectuals Macedonian nationalism faced a number of political and cultural obstacles.” 
  4. ^ Kaufman, Kay & Papacosma 2003, str. 57
  5. ^ According to Encyclopædia Britannica Eleventh Edition, at the beginning of the 20th century the Macedonian Bulgarians constituted the majority of the population in the whole region of Macedonia. They are described in the encyclopaedia as "Slavs, the bulk of which is regarded by almost all independent sources as Bulgarians": 1,150,000, whereof, 1,000,000 Orthodox and 150,000 Muslims (the so-called Pomaks); Turks: ca. 500,000 (Muslims); Greeks: ca. 250,000, whereof ca. 240,000 Orthodox and 14,000 Muslims; Albanians: ca. 120,000, whereof 10,000 Orthodox and 110,000 Muslims; Vlachs: ca. 90,000 Orthodox and 3,000 Muslims; Jews: ca. 75,000; Roma: ca. 50,000, whereof 35,000 Orthodox and 15,000 Muslims; In total 1,300,000 Christians (almost exclusively Orthodox), 800,000 Muslims, 75,000 Jews, a total population of ca. 2,200,000 for the whole of Macedonia.
  6. ^ Woodhouse 2002, str. 67
  7. ^ Danforth 1997, str. 66
  8. ^ Krste Misirkov, On the Macedonian Matters (Za Makedonckite Raboti), Sofia, 1903: "And, anyway, what sort of new Macedonian nation can this be when we and our fathers and grandfathers and great-grandfathers have always been called Bulgarians?"
  9. ^ Titchener & Moorton 1999, str. 259
  10. ^ Roudometoff, Victor (2000). The Macedonian Question: Culture, Historiography, Politics. East European Monographs. str. 185. ISBN 978-0-88033-451-8. 
  11. ^ Makedoniя: Istoriя i političeska sъdba, Avtor Petъr Petrov, Redaktor, Izdatel "Znanie" OOD, 199. str. 252.
  12. ^ The Macedonian Historical Themes, Lazo Mojsov, Jugoslovenska stvarnost-Medjunarodna politika, (1979). str. 82.
  13. ^ „Part of Novakovic's correspondence concerning the Association of Serbo-Macedonians” (na jeziku: bugarskom). 
  14. ^ Rossos, Andrew (2008). Macedonia and the Macedonians: A History. Hoover Press. str. 76. ISBN 978-0-8179-4883-2. 

    This strange and short-lived experiment assumed ‘mutual exploitation.’ Novakovic and the Serbs had three goals: to make the Macedonians dependent on Serbia, to draw them over to its cause, and to use them to further its influence and interests in Macedonia. The plan could not reconcile the two parties conflicting interests. It benefited Macedonism more than Serbianism, and the Serbs soon abandoned it in favor of more traditional tactics Macedonia and the Macedonians
  15. ^ "Since the Bulgarian idea, as it is well-known, is deeply rooted in Macedonia, I think it is almost impossible to shake it completely by opposing it merely with the Serbian idea. This idea, we fear, would be incapable, as opposition pure and simple, of suppressing the Bulgarian idea. That is why the Serbian idea will need an ally that could stand in direct opposition to Bulgarianism and would contain in itself the elements which could attract the people and their feelings and thus sever them from Bulgarianism. This ally I see in Macedonism...." from the report of S. Novakovic to the Minister of Education in Belgrade about Macedonism: Cultural and Public Relations of the Macedonians with Serbia in the XIXth c., Skopje, (1960). str. 178.
  16. ^ Džambazovski, Kliment (1960). Kulturno-opětestvenite vrski na Makedoncite so Srbija vo tokot na XIX vek. str. 162. 
  17. ^ Angel G. Angelov, The European Legacy: Toward New Paradigms, 1470-1316, Volume 2, Issue 3, 1997, Pages 411 – 417.

Literatura[uredi | uredi izvor]


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Друштво_Србо-Македонци&oldid=27673109”