Dušan Krstić (političar)
| Dušan Krstić | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Dušan Krstić sa porodicom | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 20. avgust 1904. | ||||||||
| Mesto rođenja | Kraljevo, Kraljevina Srbija | ||||||||
| Datum smrti | 22. april 1945. (40 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Kraljevo, DFJ | ||||||||
| Narodnost | Srbin | ||||||||
| Univerzitet | Trgovačka akademija u Beču | ||||||||
| Profesija | trgovac i bankar | ||||||||
| Politička karijera | |||||||||
| Politička stranka | Demokratska stranka | ||||||||
| |||||||||
Dušan A. Krstić (Kraljevo, 20. avgust 1904 – Kraljevo, 22. april 1945) je bio srpski i jugoslovenski trgovac, bankar i predsednik kraljevačke opštine od 1936. do 1941. godine. Streljan je nakon rata od komunističkih vlasti, pod optužbom da je sarađivao sa okupatorom tako što nije zaustavio kraljevački masakr. Rehabilitovan je 2007. godine, rešenjem Okružnog suda u Kraljevu.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Poreklo, obrazovanje i karijera[uredi | uredi izvor]
Rođen je 20. avgusta 1904. godine u starog trgovačkoj porodici iz Kraljeva. Njegov otac Avram Krstić je značajan deo bogatstva stekao u vreme Carinskog rata, kada je otvorio predstavništvo firme u Aleksandriji i tako olakšao izvoz iz Kraljevine Srbije, a deda Živan Krstić je pomagao srpske četničke jedinice u borbama protiv Turaka.
Dušan je studirao u Gracu i na Visokoj školi za trgovinu u Beču. Vratio se u Kraljevinu Jugoslaviju, gde je radio kao bankarski službenik. Oženio se Dobrilom Rakić i sa njom imao kćerke Radmilu, Nataliju i Milenu. Iz predratnog vremena seže njegovo poznanstvo i prijateljstvo sa vladikom Nikolajem Velimirovićem, tada episkopom žičkim.
Na lokalnim izborima 1936. godine, izabran je za predsednika kraljevačke opštine kao kandidat Demokratske stranke u okviru udruženje opozicije.
Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Nakon okupacije 1941. godine, Krstić je ostao predsednik opštine. Kao bečki student je odlično govorio nemački jezik, što mu je olakšalo komunikaciju sa okupacionim vlastima. Pozivao je narod na mir i poslušnost novim vlastima, odnosno da se ne uzima učešće u oružanim pobunama.
U vreme opsade Kraljeva i uvođenja vanrednog stanja, sredinom oktobra 1941. godine, počelo je prikupljanje talaca u gradu, koji su zatvarani u železničke hangare. Episkop žički Nikolaj i predsednik opštine Krstić su tada pokušavali da izmole od nemačke komande da ne strelja taoce i vodili su duge pregovore, ali bez uspeha. Gnevni na njegovu intervenciju, stavljaju ga u kućni pritvor pod stražom Gestapoa i smenjuju sa mesta predsednika opštine.[1]
Hapšen je još nekoliko puta tokom okupacije, a teško je i oboleo. Bio je prinuđen da radi kako bi izdržavao porodicu i Savu Mikašinović, koja se kod njih smestila kao izbeglica iz Nezavisne Države Hrvatske.
Suđenje i streljanje[uredi | uredi izvor]
Nove komunističke vlasti su uhapsile Krstića i sudile mu pred Vojnim sudom koji je zasedao u kraljevačkom hotelu "Pariz". Osumnjičen je da je mogao sprečiti streljanja u vreme kraljevačkog masakra, ali da to nije učinio, već da je izdavao blanko propusnice samo za bogatije i uglednije građane i prijatelje.
Presuda je izrečena 22. aprila 1945. godine na kaznu smrti streljanjem, koja je izvršena istog dana na nepoznatoj lokaciji. Civilni sud mu je konfiskovao imovinu.
Novinar i publicista Mihailo Simić je razgovarao sa Julijom Simić, suprugom tadašnjeg tužioca Miloša Simića, koji je bio aktivista Narodnog fronta. Po saznanju da će Krstić biti osuđen na smrt, Miloš Simić je stupio u kontakt sa potpredsednikom Privremene vlade DFJ Milanom Grolom, koga je poznavao kao predratni član njegove Demokratske stranke, te je od njega zatražio da se zauzme za Krstića. Grol je intervenisao kod Josipa Broza Tita, a on je navodno telegramom obavestio OZNU u Čačku, kojoj je bila podređena OZNA u Kraljevu, da se zaustavi streljanje Dušana Krstića. Međutim, čačanska OZNA nije prosledila telegram u Kraljevo sve dok se streljanje nije obavilo.[2]
Rehabilitacija[uredi | uredi izvor]
Krstić je rehabilitovan 2007. godine, rešenjem Okružnog suda u Kraljevu. Postupak za rehabilitaciju pokrenule su njegova kćerka Radmila Savković i unuka Zorana Savković Džerija.[1] Rešenjem je poništena odluka Vojnog suda iz 1945. godine, a proglašeno je ništavnim sudsko rešenje o konfiskaciji imovine.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Nepravedno streljanje Dušana Krstića”. Politike. 21. 07. 2007.
- ^ „Istina je kasnija 62 godine”. Krug. 30. april 2017.
