Звончић
| Zvončić | |
|---|---|
_A.DC._ex1837_01.jpg)
| |
| Edraianthus graminifolius (L.) A.DC. ex Meisn. | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | R. graminifolius
|
| Binomno ime | |
| Edraianthus graminifolius | |
| Sinonimi[1] | |
| |
Zvončić ili uskolisni zvončić (lat. Edraianthus graminifolius) je višegodišnja zeljasta biljka iz familije Campanulaceae. Rod Edraianthus je izdvojen iz roda Campanula 1839. godine, a njegovo ime nosi poreklo od grčkih reči edra, koja znači sedište i anthos, koja znači cvet; jer su cvetovi pripadnika ovog roda sedeći. Vrsta se javlja u južnoj i jugoistočnoj Evropi, od Italije na zapadu do Rumunije na jugu, i do Grčke na jugu.[2][3]
Opis vrste
[uredi | uredi izvor]Uskolisni zvončić je višegodišnja busenasta biljka, čija je stabljika uzdignuta i prava, i manje ili više dlakava. Listovi su goli, ali mogu biti i mekano dlakavi pri osnovi. Listovi inovlukruma su ušinjeni, pri osnovi široki. Cvetovi su sedećii grupisani pri vrhu u glavičaste cvasti. Krunica je zvonasto-levkasta i petodelna, kao i čašica. Čašični zupci su meko trepljasti i kopljastog oblika, duži su nego što su široki (dva do pet puta). Ima pet prašnika. Plod je čaura, koja se otvara apikalno, odnosno vršno. Semena su brojna, jajastog oblika i spljoštena. Cveta od juna do jula.[2]
Rasprostranjenje u Republici Srbiji
[uredi | uredi izvor]U Srbiji poznati lokaliteti na kojima se može naći uskolisni zvončić podrazumevaju: Javor kod Užica, Kopaonik, Vučji kamen, Rakoš, Sićevo kod Niša, Suva planina, kao i Kobilica, Sušica i Lumbardska planina na Kosovu. Staništa na kojima se ova biljka može naći su krečnjački i dolomitski kamenjari, stene, klifovi, sipari i visokoplaninska travna staništa, a u svom čitavom arealu javlja se na nadmorskim visinama od 300 do 2900 m.[2][3]
Ugroženost i zaštita vrste
[uredi | uredi izvor]Vrsta intenzivno proučavana od 1970ih godina prošlog veka, trenutno je pod režimom zaštite II stepena, odnosno predstavlja zaštićenu biljnu vrstu u Republici Srbiji.[4]
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Cvast uskolisnog zvončića -
Uskolisni zvončić na karakterističnom staništu -
Uskolisni zvončić
_A.DC._ex1837_02.jpg)
_A.DC._ex1837_03.jpg)
_A.DC._ex.jpg)
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Edraianthus graminifolius (L.) A.DC. ex Meisn.”. Pristupljeno 08. 11. 2023.
- ^ a b v Josifović, M. (1974). Flora SR Srbije 6. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti. str. 568-570.
- ^ a b Stefanović, S.; Lakušić, D.; Kuzmina, M.; Međedović, S.; Stevanović, V. (2008). „Molecular phylogeny of Edraianthus (Grassy Bells; Campanulaceae) based on non-coding plastid DNA sequences”. Taxon 57(2): 452—475.
- ^ Pravilnik o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva: https://www.pravno-informacioni-sistem.rs/SlGlasnikPortal/eli/rep/sgrs/ministarstva/pravilnik/2010/5/3/reg