Zločin u Uzdolju
Zločin u Uzdolju ili Pokolj u Uzdolju se odnosi na masovno ubistvo najmanje deset srpskih civila iz sela Uzdolje u blizini Knina 6. avgusta 1995. od strane pripadnika Hrvatske vojske (HV) nakon operacije Oluja.
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Do marta 1991. tenzije između Hrvata i Srba su eskalirale u rat u Hrvatskoj[1]. Nakon referenduma o nezavisnosti koji su u velikoj meri bojkotovali hrvatski Srbi, hrvatski parlament je zvanično usvojio nezavisnost 25. juna[2]. Republika Srpska Krajina (RSK) je proglasila svoju nameru da se otcepi od Hrvatske i pripoji Republici Srbiji, dok je Vlada Republike Hrvatske to proglasila pobunom[3]. Između avgusta 1991. i februara 1992. Hrvatske snage su sprovele etničko čišćenje Srba u istočnoj i zapadnoj Slavoniji i delovima Krajine. Operacija Oluja je rezultirala egzodusom oko 200.000 Srba iz Krajine, dok su oni Srbi koji nisu mogli ili nisu hteli da napuste svoje domove, pre svega stari, bili izloženi raznim zločinima. Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju procenjuje da je broj ubijenih srpskih civila 324[4].
Ubistva[uredi | uredi izvor]
Ujutro 6. avgusta 1995. godine trojica muškaraca sa automatskim puškama dovezla su se do zaseoka Šare i u selo Uzdolje zatekli osam ljudi, od kojih je najstariji bio Đuđija Berić, star 79 godina[5]. Njih sedam je ubijeno u blizini puta Knin - Drniš, dok je preživjeli svedok, koji je zadobio povrede, uspeo pobeći u šumu. Ostale žrtve su Milica Šare, Stevo Berić, Janja Berić, Krsto Šare, Miloš Ćosić, Jandrija Sara i 73-godišnji Sava Šare, koji je potom ubijen na svom tremu.
U obližnjem zaseoku Vrbnik nepoznati hrvatski vojnici ubili su i 61- ili 62-godišnjeg Lazu Damjanića i 28-godišnjeg Predraga Zarića. Nekoliko dana nakon operacije Oluja, u okolnim selima ubijeno je i deset drugih civila.
Pravni postupci[uredi | uredi izvor]
Ubistva u selu uključena su u optužnicu MKSJ protiv bivšeg hrvatskog generala Ante Gotovine[6]. U žalbi na suđenje Gotovini i dr. kojim su Gotovina i Mladen Markač oslobođeni krivice, MKSJ je presudio da nema dovoljno dokaza da se zaključi postojanje udruženog zločinačkog poduhvata nasilnog uklanjanja srpskih civila. Žalbeno veće je dalje navelo da su Hrvatska vojska i Specijalna policija počinile zločine nakon artiljerijskog napada, ali državni i vojni vrh nije imao nikakvu ulogu u njihovom planiranju i stvaranju[7].
Iako za ove zločine niko nije odgovarao, zagrebačka nevladina organizacija Dokumenta – Centar za suočavanje s prošlošću podnijela je 2017. godine krivičnu prijavu hrvatskom državnom odvjetništvu[8].
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Frucht, Richard C., ur. (2005). Eastern Europe: an introduction to the people, lands, and culture / edited by Richard Frucht. Santa Barbara, Calif: ABC-CLIO. ISBN 978-1-57607-800-6.
- ^ Raič, David (2002). Statehood and the law of self-determination. Developments in international law. The Hague London: Kluwer Law International. ISBN 978-90-411-1890-5.
- ^ „CBS News/New York Times Monthly Poll, April 1991”. ICPSR Data Holdings. 1992-05-12. Pristupljeno 2024-03-18.
- ^ Quintin, Anne (2015). „International Law and Armed Conflict: Fundamental Principles and Contemporary Challenges in the Law of War Laurie R. Blank and Gregory P. Noone *”. International Review of the Red Cross. 97 (897-898): 477—481. ISSN 1816-3831. doi:10.1017/s1816383115000296.
- ^ Stanković, Nikola (2024). „An overview of crimes against peacekeeping mission personnel”. Bezbednost, Beograd. 66 (1): 135—158. ISSN 0409-2953. doi:10.5937/bezbednost2401135s.
- ^ International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia (ICTY), Springer-Verlag, Pristupljeno 2024-03-18
- ^ International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia (ICTY), Springer-Verlag, Pristupljeno 2024-03-18
- ^ Bokun, Dragana (2021-08-13). „Zločin u Uzdolju i dalje nekažnjen”. Savez Srba iz regiona (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-03-18.