Istočni Goti u Prevalisu

Ostrogotsko kraljevstvo

Vizantija pre i posle Justinijanove restauracije

U vrijeme vlade cara Istočnog Carstva, Lava I, godine 457. Istočnim Gotima (Ostrogotima) su otkazane subsidije. Zbog neispunjenja obaveza oni su poharali Ilirik, prodrli u Novi Epir i opljačkaljli grad Drač. Međutim, nakon sporazuma sa carskom vladom, povukli su se u Panoniju i ustalili se u Donjoj Meziji, kod Svištova (Novae). Kasnije, u ratu sa carem Zenonom, Istočni Goti ponovo provaljuju u Epir, 478 . godine. Predvođeni Teodorihom, naselili su se oko Drača.

Upad u Prevalis

Istočni Goti se pojavljuju i na granici rimske provincije Prevalis, 459. godine, još prilikom njihovog prvog upada u Novi Epir. Moguće je i da su se nastanili i u okolini Skadra, gdje je zabelježen i nalaz: kopča, dvostruka, ukrašena dragim kamenjem, sa predstavom gotskoe mitske ptice (gipaete) . S tim u vezi se pominje i etimologija imena albanskog plemena Hoti, na sjeveroistoku Skadarskog jezera (oblast Hoti, Hotski virovi, na Skadarskom jezeru, Lićeni i Hotit) koje neki filolozi izvode iz Goth. Nakon što su po nagovoru cara Istočnog rimskog carstva, Zenona, poslije 489. godine uspjeli da poraze Odoakara (germanskog uzurpatora vlasti u Italiji i Dalmaciji, koji je zbacio poslednjeg cara Zapadnog rimskog carstva, Romula Avgustula, 476. godine) Istočni Goti, predvođeni Teodorihom, formiraju kraljevinu u Italiji, u sklopu koje je i cijela Dalmaciju. Kako Goti nijesu mijenjali zatečeno stanje po pitanju uprave, Dalmaciju proglašavaju kraljevskim posjedom (patrimonium) a upravne centre organizuju u Sirmijumu i Saloni, sa svojim tribunima (maritimorum) i poreznicima i vršiocima drugih zadataka – komesima (comes patrimonium) koji krstare zemljom. Preko svog prvog episkopa, Ulfile, primaju hrišćanstvo u obliku arijanske jeresi (osuđene na Nikejskom saboru, 325. godine).

Onogošt (Anagastum)

Istočni Goti nijesu gusto naselili Dalmaciju i boravili su uglavnom po kastrumima, odvojeni od mjesnog domorodačkog stanovništva, držeći teren vojnički. U svoju državu, pored istočnog dijela Dalmacije (Boka Kotorska), uključuju zapadni, pogranični dio vizantinskog Prevalisa, oko današnjeg Nikšića. U današnjoj Moštanici, u Nikšiću, na mjestu ranijeg rimskog utvrđenja Anderba (castrum Anderba) podigli su svoje utvrđenje i po njemu je srednjovjekovno ime Nikšića bilo Onogošt (Anagastum) izvedeno od ličnog gotskog imena (Anagast, Anegast) vjerovatno po nekom komandantu (comes).

Pljačkanje vizantinske Duklje

Privremeno osvajanje grada Duklje od straneIstočnih Gota (na osnovu tragova požara i uništenja crkvenog kamenog namještaja u cijelom naselju, kao što su veliki kameni krstovi u „bazilici A“) moglo se desiti oko 480-490. godine, ali je moguće da su iskoristili katastrofalni zemljotres iz 518. godine, prodrli i opljačkali ovaj grad u vizantinskom Prevalisu.

Kraj vladavine Gota i obnavljanje vlasti Vizantije

U Dalmaciji i Liburniji, poslije više sukoba sa Vizantijom Justinijana I (pominje se komandant Konstantin) i povlačenja gotskog vojskovođe Gripa, 535. godine, preostali Istočni Goti u ovim oblastima se stavljaju pod vlast Istočnog rimskog carstva. U Italiji, maja 540. godine, vizantinski vojskovođa Velizar u ratu sa Istočnim Gotima zauzima Ravenu i zarobljava vladara Vitigesa sa velikašima, objavljujući da kraljevstvo Gota više ne postoji.

Vidi još

• Ostrogoti
• Teodorih Veliki
• Justinijan I

Literatura

• Grupa autora (1967). Istorija Crne Gore — I knjiga. Zarije Bešić, Draga Garašanin, Milutin Garašanin i Jovan Kovačević. Titograd: Redakcija za istoriju Crne Gore. 
• Zečević, Nada (2002). Vizantija i Goti na Balkanu u IV i V veku. Beograd: Vizantološki institut SANU. 
• Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.