Korisnik:Aleksandra Radovanovic/pesak
Dušan Valožić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1858. godina |
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | mart 1889. godine |
| Mesto smrti | Niš, Kneževina Srbija |
| Zanimanje | knjižar i štampar |
Dušan Valožić (Beograd, 1858 - Niš, 1889) je bio knjižar i štampar u Kneževini Srbiji. Bio je mlađi sin Velimira Valožića, srpskog knjižara i izdavača.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1858. godine u Beogradu, od oca Velimira Valožića i Perke Kasapinović. Zajedno sa starijim bratom Milošem Valožićem nastavio je očev posao i po njegovoj želji otišao je u Mađarsku i Nemačku na studije na kojima je specijalno izučavao knjižarstvo[1]. U Srbiju se vratio 1880. godine i ostao kod oca u knjižari neko vreme, ali se 1881. odvojio i otišao u Niš, gde je otvorio samostalnu knjižaru sa štamparijom.
Dušan Valožić umro je vrlo mlad, u 31. godini, marta 1889.
Porodica[uredi | uredi izvor]
Dušanov otac, Velimir Valožić rođen je 1814. godine (pod imenom Lavrentije Valauh) u Češkoj gde je zaršio gimnaziju, a kasnije se školovao u Beču. Zbog zdravstvenih problema, 1849. godine dolazi u Kneževinu Srbiju i u njoj ostaje. U Beogradu upoznaje malu grupu intelektualaca koja se okupljala u knjižari Miloša Popovića. Valauh 1852. godine se ženi srpkinjom Persidom (Perkom) Kasapinović i tako prelazi u pravoslavlje i dobija ime Velimir Valožić. Sa njom je imao troje dece: Miloša, Dušana i Milevu. Velimir Valožić nije bio samo knjižar-prodavac već i knjižar-izdavač. U to doba, njegova knjižara je bila jedina izdavačka knjižara u Beogradu i Srbiji, i sva njegova izdanja štampana su isključivo u Državnoj štampariji. Njegova knjižara je u tadašnji narodni čitalački repertoar uvela evropski roman.[2] Velimir Valožić je umro 27. decembra 1887. godine u Beogradu.[3]
Miloš Valožić, Dušanov stariji brat, nastavio je da vodi knjižaru pod imenom svog oca. Izdanja su mu bila brojna i kretala su se istim pravcem kao i očeva, ali za razliku od njega nije bio vezan za Državnu štampariju već je štampao i kod privatnih štampara. Sa suprugom Milevom imao je dva sina, Mihaila i Dragutina, a knjižaru je vodio do 15. avgusta 1909. godine kada je nesrećno preminuo. Milošev rad nastavio je sin Dragutin koji je bio i poslednji vlasnik knjižare. [3]
Politička angažovanost[uredi | uredi izvor]
Dušan se u Nišu kretao u krugu naprednih ljudi, koji su se isticali svojim političkim obeležjem, i prilazio je onima koji su se držali nacionalno-liberalne struje. Vrlo brzo, njegovo aktivno angažovanje na političkom planu učinilo ga je jednim od prvaka stranke, a 1883. godine izabran je za kmeta niške opštine.
Ubrzo posle Timočke bune ulazi kao poslanik u Veliku narodnu skupštinu.
Kada je preminuo, u znak žalosti, svi članovi Nacionalno-liberalne stranke nosili su na rukavima crne trake s uokvirenom slikom Dušana Valožića.[3]
Knjižarska delatnost[uredi | uredi izvor]
Dušanu Valožiću je njegova knjižarska i štamparska profesija omogućila da oko sebe skupi sve viđene ljude niškog odabranog društva. U sklopu živog nacionalnog pokreta koji u to vreme sve više jača, posebna pažnja poklanjala se širenju srpske knjige, kako po svim novooslobođenim okruzima do Pirota i Ristovca, tako i sa druge strane granice tadašnje Srbije, koja je i dalje bila pod turskom vlašću. Organizaciju rasturanja i prodaju knjiga vodio je Dušan Valožić. U svom magacinu, pored sopstvenih izdanja, koja su najčešće imala nacionalna obeležja, imao je i veliki broj izdanja beogradske knjižare Valožića. Sve te knjige su preko poverljivih ljudi i mahom preko đaka, prenošene iza granice i rasturane među narodom, gde su čitane sa velikim oduševljenjem. Odgajan kao pravi rodoljub, Dušan je voleo omladinu, pa ju je okupljao oko sebe, savetovao i davao primere iz srpske prošlosti, te je tako među njima uvek imao nekoga preko koga će dalje da propagira srpsku knjigu i da širi nacionalnu svest. Za sve što je činio za nacionalnu propagandu i za srpsku knjigu, Dušan Valožić je dobijao priznanja čak i od Jovana Ristića i Jovana Avakumovića, a dr Vladan Đorđević, tada srpski poslanik u Carigradu, savetima je pomagao Dušanu kako da najlakše proturi knjige u krajeve pod turskom upravom. [3]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Članak o porodici Valožić
- Udruženje knjižara Srbije
- Članak o postavljanju spomen ploče Velimiru Valožiću
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Jonović, Petar (1997). Srpsko knjižarstvo : zbornik radova iz istorije srpskog knjižarstva. Novi Sad: Prometej. ISBN 8676392870.
- ^ Novaković, Stojan (1900). Srpska knjiga : njeni prodavci i čitaoci u XIX veku. Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srbije.
- ^ a b v g Starčević, Velimir (2011). Staro srpsko knjižarstvo. Beograd: Javno preduzeće Službeni glasnik. ISBN 9788651906896.