Krater
Krater je kružna izdubljena struktura na površini planeta, satelita ili malih tela. Najveći deo njih nastaje tokom sudara sa drugim nebeskim telima, a manji broj je nastao vulkanskom aktivnošću. [1]
Krateri dobijaju ime od grčke reči koja znači „kalež“, plitku okruglu posudu. Dimenzije kratera mogu varirati od onih mikronskih veličina koje nazivamo mikrokrateri do onih stotine kilometara u prečniku. Veći udari formiraju velike udarne kratere.
Tokom udara, kinetička energija udarnog tela se transformiše na njegovo zagrevanje, zagrevanje glavnog tela, i sabijanje, usitnjavanje i izbacivanje materijala glavnog tela. Pri manjim udarima većina energije ode na zagrevanje, sabijanje i usitnjavanje materijala. Takvi udari su u tzv. energijskom režimu i stvaraju proste i pravilno izdubljene kratere. Pri većim udarima, većina kinetičke energije udarnog tela se utroši na udubljivanje i izbacivanje materijala. Krateri koji nastaju, i koji su u tzv. gravitacionom režimu, imaju često složenije strukture kao što su centralna ispupčenja, terase, zaravljena dna. Režim udara zavisi od mase glavnog tela i za Zemlju energijski režim stvara kratere prečnika do 2 kilometra. [2]
Udari meteorida su jedan od važnih faktora evolucije površine planeta, njihovih satelita i malih tela Sunčevog sistema.[1] Iako je Zemlja još geološki veoma živa planeta pa tektonskim i geomorfološkim stalno modelira svoju površinu, do sada je otkriveno više od 170 kratera svemirskog porekla. Neki od kratera su nalazišta ruda koja su tamo dospela direktno iz svemira, nastala pri visokom pritisku ovih udara ili sedimentacijom u jezerima koja su kratere ispunjavala milionima godina.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
