Krvarenje u staklastom telu oka
| Krvarenje u staklastom telu oka | |
|---|---|
| Sinonimi | haemorrhagia corporis viteri |
 | |
| Šematski prikaz oka | |
| Specijalnosti | oftalmologija |
Krvarenje u staklastom telu oka (lat. haemophthalmus) ili intraokularno krvarenje (lat. haemorrhagia corporis viteri) je urgentno stanje u oftalmologiji koje se definiše kao prisustvo ekstravazirane krvi unutar prostora naznačenog zonularnim vlaknima i zadnjom kapsulom sočiva, nepigmentiranog epitela cilijarnog tela bočno i unutrašnje ograničavajuće membrane mrežnjače (lat. lamina limitans interna) posteriorno i posterolateralno. Kako razlikovanje krvarenja koja se nalaze unutar staklastog tela od krvarenja između unutrašnje ograničavajuće membrane i sloja nervnih vlakana mrežnjače (koja se naziva i krvarenje subinterno krvarenja unutrašnje ograničavajuće membrane) i preretinalnih krvarenja (onih između unutrašnje ograničavajuće membrane i staklastog tkiva) nije uvek moguće ova stanja se smatraju vrstama krvarenja u staklovom telu.[1]
Od ranih dana proučavanja medicine i ljudskog tela, anatomi i patolozi bili su zaintrigirani tajanstvenom, želatinoznom supstancom koja ispunjava većinu volumena oka — staklastog tela koje ispunjava četiri petine očne jabučice, i u proseku iznosi 4 ml kod odrasle osobe. Stakleno telo se sastoji od 99% vode, a preostalih 1% sadrži kolagen i hijaluronsku kiselina. Ove komponente daju staklasti (želatinozni) oblik ovom specifičnom tkivu oka.
Lekari hitne pomoći retko su pozvani da dijagnostikuju i leče bolesti staklastog tela, ali ponekad njihova pravovremena dijagnoza i pravovremeno upućivanje pacijenta lekaru specijalisti mogu da sačuvaju vid. Često, čak i sumnja na abnormalnosti unutar staklastog tela zahteva upućivanje bolesnika očnom hirurgu sa posebnom edukacijom u dijagnostici i lečenju vitreoretinalnih bolesti oka.
Epidemiologija[uredi | uredi izvor]
- Učestalost
Prevalencija staklastog krvarenja odgovara učestalosti osnovnih procesa bolesti s kojima je povezana. U Sjedinjenim Državama incidencija spontanog krvarenja staklastog porekla zasnovana na populaciji iznosi oko 7 slučajeva na 100.000 osoba godišnje.[1]
- Rasne, polne i starosne razlike
Rasa, pol i starost pacijenta koji ima krvarenje u staklastom stanju odgovaraju učestalosti javljanja osnovne bolesti. Primeri uključuju aneurizmalna subarahnoidalna kod žena, dijabetes i srpaste ćelije kod crnaca, degeneraciju makula kod starijih belaca (što može dovesti do subretinalne / horoidne neovaskularizacije i probojnog krvarenja u staklastom telu ) i osobe sa visokom miopijom, koji imaju povećan rizik retinalni promena, ablacije retine povezanog sa krvarenja u staklastom telu.[1]
Etiologija[uredi | uredi izvor]
Najčešći uzroci krvarenja u staklastom telu su:
- proliferativna dijabetička retinopatija,
- vitreoretinalna trakcija mrežnjače,
- teška neovaskularizacija horioideje sa probojnim krvarenjem u staklast telo,
- primena antikogulantne terapije, može izazvati spontano krvarenje u staklastom telu, jer izaziva produženo vreme krvarenje kod bolesnika na antikoagulanskoj terapiji, đto je uzrokovano nekim drugim patološkim stanjem, na primer krvarenje kod pacijenata koji pate od proliferativne dijabetičke retinopatije.. Važno je naglasiti vezu između rivaroksabana sa krvarenjem u staklastom telu i povećani rizik od krvarenja u prelaznom periodu nakon prelaska sa klasičnih oralnih antikoagulantnih lekova na rivaroksaban.[2]
- očna trauma (npr sindrom potresene bebe, posthirurške traume, automobilske povrede , direktna trauma za oko). Zajedno, ovi uzroci čine većinu svih slučajeva. Manje uobičajeni uzroci uključuju okluziju vene ili centralne vene mrežnjače, retinopatiju srpastih ćelija, degeneraciju makule povezane sa godinama, intraokularni tumori, prematurna retinopatija, leukemije, akutna nekroza mrežnjače, retinopatija povezana sa HIV-om i neke vrste uveitisa. Neovaskularizacija mrežnjače zbog bilo kojeg uzroka može rezultovati krvarenjima u staklovom tkivu
Patofiziologija[uredi | uredi izvor]
Staklasto telo je bistra, želatinozna i avaskularna supstanca, koja ispunjava prostor omeđen sočivom, mrežnjačom m i optičkim diskom. Sloj ćelija, nazvan unutrašnja ograničavajuća membrana, ravna unutrašnju površinu mrežnjače, odvajajući je od staklastog tela i formirajući jednu stranu potencijalnog prostora između nje i staklastog tela (ili subhialoidnog prostora).
Budući da je zdravo staklast relativno neelastičano i nepromenljivo, ono igra ključnu ulogu u održavanju transparentnosti i oblika oka. Ako se staklasto telo ukloni hirurškim putem i zameni fiziološkim rastvorom (kao kod nekih oblika staklaste hirurgije), ćelijske materije i čestice mogu slobodnije migrirati u optički deo oka nego ako postoji prirodno staklasto telo.
Budući da je staklasto telo avaskularni oblik tkiva, krvarenje u staklastom tela se opisuje kao invaziju krvi u beskrvni gel.
Staklasto telo se čvrsto vezuje za dva važna područja unutrašnjeg oka:[1]
- Prvo— na prednjem delu i kraju retine, kružnom trakom, koja se nalazi iza retinalnog završetka, širine oko 4 mm, koja formira staklastu bazu. Ovo je najjače od svih veza staklastog tela sa okolnim struktura koja održava snagu tokom života. Bilo koja sila vučenja (vuče) na staklasti sloj prenosi se na susednu perifernu mrežnjaču na bazi staklastog tela.
- Druga — dodatak na posteriornom rubu optičkog nerva, gde je staklasto telo pričvršćeno u krug prečnika približno 2 mm.
Tokom procesa starenja, staklasto telo se normalno menja i skuplja. Ovo skupljanje može dostići određenu fazu u kojoj opisano pričvršćivanje staklastog sloja popušta i staklasto telo se odvaja od njegove zadnjee veze na ivici optičkog nerva. To se naziva odvajanje zadnjeg dela staklastog tela (PVD). Prethodno vezivanje staklastog tkiva na glavi optičkog nerva često se može videti kao pernati prsten (Veisov prsten) nakon PVD. PVD je prisutan u otprilike 50% ljudi starijih od 60 godina.
Vučne sile na bilo kojem od ovih veza mogu dovesti do krvarenja unutar staklastog tela ili ispod njega. Ako je došlo do krvarenja u subhialoidnom prostoru, pojavljuje se čamac oblikovan na površini mrežnjače, u obliku superiorne ravne liniju u stojećem položaju pacijenta, koja se menja sa položajem pacijenta. Krv unutar prostora između unutrašnje ograničavajuće membrane i sloja nervnih vlakana je pod napetošću i ne pomera se sa položaja pacijentove glave. Suprotno tome, krv u staklastom telu ne pokazuje karakteristične granice, može se zgrušati i polako se resorbovati, oko 1% dnevno.
Jedan od najranijih kliničkih opisa staklastog krvarenja napisao je nemački oftalmolog Liten 1881. godine kod osoba sa subarahnoidnim krvarenjem (SAH).[3] Ovaj neuobičajeni, ali zanimljivi mehanizam krvarenja u staklastom telu naziva se Tersonov sindrom , nazvan po francuskom oftalmologu koji ga je opisao 19 godina kasnije; krvarenje iz staklastog tkiva nastaje kao rezultat naglog intrakranijalnog (tj. subarahnoidnog) krvarenja sa prednjom disekcijom krvi ispod arahnoidnog omotača vidnog živca u oko.
Između 10 i 40% svih pacijenata sa SAH imaju pridruženo krvarenje staklastog tkiva, što se naziva Tersonov sindromom. Ako je Tersonov sindrom bilateralni, njegovo prisustvo predstavlja loš prognostički pokazatelj SAH. Neke studije sugerišu da će u poređenju sa samim SAH-om, pacijenti sa i subarahnoidnim i staklastim krvarenjima imati 4,8 puta veću verovatnoću da će umreti.[4]
Klinička slika[uredi | uredi izvor]
Kliničkom slikom dominiraju sledeći znaci isimptomiČ
- Iznenadni gubitak vida bez bola ili nagle pojave tamnih mrlja u vidnom polju koje se kreću, ponekad sa svetlucanjem.
- Crveni refleks očnog dna tokom pregleda oftalmoskopom je ili smanjen ili nedostaje.
Diferencijalna dijagnoza[uredi | uredi izvor]
- Hitna terapijska subarahnoidna hemoragija
- Odlubljivanje mrežnjače
- Retinalna venska okluzija (RVO)
- Anemija srpastih ćelija
- Sistemski eritematozni lupus (SLE)
Prognoza[uredi | uredi izvor]
Prognoza zavisi od osnovnog uzroka krvarenja. Većina staklastih krvarenja se vremenom razrjeđuje.
Pacijenti sa dijabetičkom retinopatijom i degeneracijom makule povezane sa starenjem imaju neizvesnu prognozu.[5]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Dahl, A, Andrew (9. 11. 2019). „Vitreous Hemorrhage in Emergency Medicine: Background, Pathophysiology, Epidemiology”. emedicine.medscape.
- ^ . Witmer MT, Cohen SM. Oral anticoagulation and the risk of vitreous hemorrhage and retinal tears in eyes with acute posterior vitreous detachment. Retina.2013 Mar;33(3):621-6.
- ^ Spraul CW, Grossniklaus HE. Vitreous Hemorrhage. Surv Ophthalmol. 1997 Jul-Aug. 42(1):3-39.
- ^ Litten M. Berl Kline Wochenscher. Uber cinige vom allgemein-klinischen Standpunkt aus interessante Augenveranderungen. 1881. 18: 23-27.
- ^ McCarron MO, Alberts MJ, McCarron P. A systematic review of Terson's syndrome: frequency and prognosis after subarachnoid haemorrhage. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2004 Mar. 75(3):491-3.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Klasifikacija |
|---|
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
